Met de komende verkiezingen voor de Provinciale Staten kiezen we ook indirect de leden van de Eerste kamer. We hebben de Eerste Kamer te danken aan het kortstondige huwelijk van Nederland met de Belgen. Dat huwelijk duurde tot 1830 maar de Eerste Kamer is door Thorbecke gehandhaafd in de nieuwe democratische grondwet.

En volgens diezelfde Grondwet (art 50) vertegenwoordigen de Staten‐Generaal het gehele Nederlandse volk.  In art 51 wordt verder gesteld dat de Staten‐Generaal bestaan uit de Tweede Kamer en de Eerste Kamer, zonder enige beperking voor de een of de andere Kamer.

Het interessante van de Grondwet is dus dat het stelt dat het Volk door twee kamers wordt vertegenwoordigd, niet door enkel de Tweede Kamer. Dit past in een traditie van macht en tegenmacht, waarbij de macht van de burger over verschillende instituties wordt verdeeld om te voorkomen dat de burger zijn eigen dictator kiest.

De politici die in de Tweede kamer zitten, vinden dit van oudsher niet leuk. Zij vinden dat zij alle macht zouden moeten hebben en trachten van oudsher of de eerste Kamer af te schaffen, of de rol te beperken tot noodrem of ‘Chambre de reflexion”

Dit soort argumenten komen veelal van partijen die de meerderheid hebben in de Tweede kamer, en er zijn altijd staatsrechtsgeleerden van dienst die dit soort argumenten staven met een overdaad aan moeilijke woorden. Het is alleen lulkoek de luxe.

Het gaat om macht, en de vraag of de politici die macht willen delen in een systeem van checks and balances.

De meeste politici houden niet van het delen van macht, begrijpelijk.

Maar het moet wel, er is, met name onder de lange rij kabinetten Rutte, te veel misgegaan in dit land. En om de schuld alleen op Rutte af te schuiven is te simpel. De toeslagenwet is enthousiast aangenomen door de Tweede Kamer, afgevinkt door de Raad van State en door de strot van de Eerste Kamer geduwd.

Dat mag niet weer gebeuren. De tegenmacht – en dan met name de regionale belangen van de burger – is perfect georganiseerd in de Nederlandse Grondwet.

Laten we daar gebruik van maken.

Stem op een partij uit uw regio die niet in de Tweede Kamer zit en versterk de positie van de Eerste Kamer als tegenmacht van de Tweede Kamer.

Voorkom debacles als met de decentralisatie van de jeugdzorg, de coöperatieheffing en dergelijke. Geef een stem aan de 60% van de Nederlanders die aan het eind van de maand niet alle rekeningen kunnen betalen. Stem tegen de coalitie die nu de macht heeft in de Tweede Kamer, stem op een onafhankelijke regionale partij voor de provincie en  de Eerste Kamer.

De verkiezingen voor de Provinciale Staten worden door de nationale politici op grote en grove wijze misbruikt om de landelijke krachtverhoudingen te bepalen.

Het is het ultieme teken van de minachting van diezelfde landelijke politiek voor wat er in de Nederlandse Provincies gebeurt.

Het  rapport over de Groninger Gaswinning  was vernietigend. Je zou op zijn minst verwachten dat de hiervoor verantwoordelijke  politici verantwoordelijkheid zouden nemen of een oplossing aanbieden. Iets in de zin van: Hoe dichten we de vertrouwenskloof tussen  ‘Den Haag’  en de Regio (De parkeerplaats van de Randstand)?

Niets van dit alles, het is hetzelfde bekvechten in talkshows als altijd. Maar meer van hetzelfde geeft geen ander resultaat!

Want wat is de essentie van het Gasdebacle? ‘Systeemfalen’, is de algemene politieke conclusie. Dat klopt, maar de nationale politici stellen dat vooral om de eigen verantwoordelijkheid te ontlopen.  Systemen bestaan niet, alleen maar mensen, mensen die systemen bedenken en besluiten nemen. 

Het politieke kernmoment was immers om na de aardbevingen in Huizinge in 2012, de gaswinning niet te verminderen zoals experts hadden aanbevolen, maar om die te verhogen als politiek besluit van de ministers Dijsselbloem, Kamp en Premier Rutte. Dat was geen systeemfalen maar een politiek besluit.

De begroting moest worden gered, alle discussies over bezuinigingen zijn politiek lastig, dan is meer inkomsten door gas op te pompen de meest eenvoudige oplossing.

En daar ligt de kern van de kloof tussen Den Haag en de rest van Nederland: omdat Groningen geen politieke vuist kon maken werden hun belangen aan de kant geschoven. Kamp en Dijsselbloem hoefden nu eenmaal niet bij de Groningers langs.

Er is dus maar één manier om de kloof tussen Randstad en de rest te dichten, namelijk een herverdeling van de politieke macht. 

Dat kan zonder het wijzigen van de Grondwet, met een simpele wijziging van de kieswet. Er wordt al jaren over gesproken, laatstelijk heeft de Staatscommissie Parlementair Stelsel, ook wel bekend als de Commissie Remkes, aanbevelingen gedaan om het kiesstelsel te wijzigen met het versterken van persoonlijke en regionale componenten in het kiesstelsel. Binnen dit voorstel hebben kiezers een duidelijke keuze om ofwel te stemmen op een kandidatenlijst van een partij, ofwel op één persoon. 

Deze ideeën zijn door Minister Bruins Slot verder uitgewerkt. Als de landelijke politici hun krokodillentranen van hun wangen hebben geveegd hoeven ze alleen maar in de talkshows te zeggen:

‘We gaan de kloof tussen de Den Haag en de regio dichten. We zullen een nieuw kiesstelsel steunen waardoor de stemmen van alle burgers uit alle windstreken van Nederland doorklinken in de Tweede Kamer. Dat dit een bedreiging is voor onze eigen positie is niet erg, voor ons telt alleen het algemeen belang!’

Europese wetten worden voorgesteld door de Europese Commissie, vastgesteld door de ministers van de EU-lidstaten en de leden van het Europees Parlement. Nederlandse politici bepalen dus gewoon mee wat er in Europa gebeurt. 

Dat doet de Europese Commissie niet, die is slechts verantwoordelijk voor de uitvoering van die wetten.

Nu is dat wetgevende proces met 27 lidstaten en een Europees Parlement natuurlijk best ingewikkeld, en het uiteindelijke besluit is dikwijls het resultaat van een delicate evenwichtsoefening.

De Europese Commissie is zoals gezegd belast met de uitvoering. Een correcte uitvoering is noodzakelijk om het politieke compromis recht te doen.

Politici die het niet met het besluit eens zijn mogen dan graag verwijzen naar de ‘Brusselse Regeltjesfabriek’ maar het juridische huis is slechts een weerspiegeling van de politieke besluitvorming. Een besluitvorming die in het geval van de Nitraatrichtlijn, aangenomen onder Nederlanders voorzitterschap in 1991, ook nog een subtiel Nederlands tintje heeft. Want de strenge toepassing van de Europese regels in Nederland is voor een groot gedeelte op het Ministerie van VROM terug te voeren die het Nederlandse drinkwater wilde beschermen tegen het uitrijden van te veel mest, de verantwoordelijkheid van het Ministerie van Landbouw.

Het geheugen is evenwel kort, en in de uitvoering willen Nederlandse politici als de praktische invoering van een wet een beetje tegenvalt, dan ook nog wel eens zeggen ‘dat iets moet van Brussel’.

Nog merkwaardiger wordt het als ministers naar Brussel afreizen, laatst nog in rotten van vier, om over de uitvoering in Nederland ‘nog eens te praten’.

Nederlandse ministers vragen dan aan de Europese Commissie af te wijken van wat ze eerder zelf mee hebben besloten.

Is dat al vreemd, het wordt naïef te denken dat de Europese Commissie kan afwijken wat die andere 26 lidstaten en het Europees Parlement ook mee hebben besloten. Het gehele politieke compromis zou immers ter discussie komen te staan.

Dat kan de Europese Commissie zich niet permitteren. Door een probleem met een lidstaat op te lossen, riskeert ze immers problemen met 26 te creëren. 

De juiste uitvoering van een delicaat politiek compromis is de enige manier om het vertrouwen in de EU te behouden.

Waarom die ministers dan wel naar Brussel afreizen? Het komt krachtdadig over en als het niet lukt is de Commissie ‘onwrikbaar’ dan wel ‘star’, of: geen oog voor de Nederlandse belangen!

Nee, aan de Minister heeft het niet gelegen!

Dus wel, als je in Europa iets besluit moet je het uitvoeren, de Europese Commissie poldert niet.

Het beleid van de Verenigde Staten ten aanzien van de Sovjet-Unie is naar de ideeën van  George Kennan vormgegeven als ‘een geduldige maar stevige en waakzame beheersing van Russische expansieve tendensen’. Daartoe riep hij op tot het tegengaan van “Sovjetdruk tegen de vrije instellingen van de westerse wereld”. Dit beleid werd bekend als dat van ‘Containment’, insluiting.

Een dergelijk beleid, voorspelde Kennan, zou “tendensen bevorderen die uiteindelijk hun uitlaatklep moeten vinden in ofwel het uiteenvallen of de geleidelijke afzwakking van de Sovjetmacht.”

Uitbreiding werd gedefinieerd als afwijkend van de wereldorde zoals gedefinieerd in Jalta.

In welke mate insluiting inderdaad heeft geleid tot het uiteenvallen van de USSR en het afzwakken van de Sovjetmacht, is een vraag waarop het antwoord buiten het bestek van dit artikel valt. Feit is dat dit het officiële beleid van de VS is sinds het begin van de jaren vijftig en dat de USSR in de jaren negentig uiteenviel.

De overeenkomst van Jalta die het naoorlogse Europa opdeelt in invloed gebieden tussen de USSR en het Westen is niet vervangen door een Europese Veiligheidsregeling die de instemming had van de Russische Federatie. In plaats daarvan werden alle nieuwe soevereine staten als autonoom beschouwd in hun veiligheidsbeslissingen en werd de Russische Federatie niet langer als een vijand beschouwd.

Veiligheidsbedreigingen uit de voormalige USSR-landen werden beschouwd in termen van het beheersen van de achteruitgang, zoals in het geval van het voormalige Joegoslavië.

De speciale militaire operatie, die op 24 februari door de Russische Federatie is gelanceerd, is een radicale afwijking van de vermeende nieuwe Europese orde. Een orde waarin commerciële en culturele verbondenheid met Rusland moest leiden tot een democratisch Rusland en een gemeenschappelijk begrip van de Europese orde.

Want de Russische droom werd verwoord door voormalig premier Medvedev: een door Rusland gedomineerd Eurazië van Lissabon tot Vladivostok.

Dit alles was een wake-up call voor het Westen en zette de NAVO aan tot het herdefiniëren van haar missie en lidmaatschap.

De ‘Containment’ is sterker terug dan voorheen, omdat de NAVO nu de facto verwikkeld is in een militair conflict met de Russische Federatie middels de oorlog in Oekraïne.

Maar wat nu te doen? Het antwoord op die vraag is hoe we de potentiële dreiging van de Russische federatie analyseren. De feiten zijn dat Rusland de aanwezigheid van Russischsprekende minderheden in heel Europa heeft gebruikt om afgescheiden regio’s te creëren en de betreffende  staten te verzwakken. Dit past in de geschiedenis van Rusland, dat sinds de middeleeuwen een constante expansie heeft gekend, aangevuld met keizerlijke ambities aan het einde van de 19e eeuw. De communistische leiders die de tsaren opvolgden, zetten dit gedrag voort.

Dus waarom zou het nu veranderen, terwijl het optreden van de huidige Russische Federatie zo mooi in de traditie past.

De dreiging die uit het Russische gebied komt, komt dus niet van de leiders als individuen, en is ook niet gecreëerd door de ideologie die aan de macht is. Het is de enorme omvang en het bestaan ​​zelf van Rusland gecombineerd met de heersende cultuur die de dreiging vormt. En die met een zekere regelmaat tot uiting komt in militaire expansieve actie.

Die dynamiek in bedwang willen houden, is een logische gedachte. Maar kunnen we de dreiging wegnemen. De fundamentele dreiging zal pas verdwijnen als de Russische Federatie verandert, verdwijnt of aanzienlijk kleiner wordt.

Dat kan worden bereikt doordat het Westen op zijn beurt de afgescheiden regio’s steunt en allerlei bewegingen bevordert die het uiteenvallen van de Russische Federatie ondersteunen

Door dat echter te doen, zou het Westen werkelijkheid maken wat nu slechts een leugen van het Russische regime is: dat het Westen en de NAVO een existentiële bedreiging vormen voor Rusland en dat de volkeren van de Federatie zich rond de vlag moeten scharen om de Moederland.

De paradox is dat om het belang van het Westen, het veranderen of zelfs uiteenvallen van de Russische Federatie, te dienen, daartoe geen actief beleid voor zou moeten worden ontwikkeld.

De Russische Federatie kan alleen van binnenuit veranderen, omdat de Federatie bijvoorbeeld niet levert wat haar mensen verwachten, omdat ze te groot is, omdat ze niet-Russische minderheden onderdrukt enz.

De USSR viel uiteen omdat het communisme niet meer het antwoord was op de problemen waarmee de Russische samenleving werd geconfronteerd. Het werd niet vernietigd door de NAVO, maar het brokkelde af door zijn inefficiëntie.

De Speciale Militaire Operatie zal gevolgen hebben binnen Rusland, de leden van het kleptocratische regime zullen de sancties niet leuk vinden, tegenstellingen zullen scheuren veroorzaken, uiteindelijk moeten de Russen en andere mensen van de Federatie de verantwoordelijkheid nemen voor wat hun land heeft gedaan.

Waarheidsvinding zal moeten plaats vinden.

Maar dat moeten de Russen en de andere volken zelf doen in hun politieke context.

Dat kan wel even duren, de propaganda is allesoverheersend.

In de tussentijd moet het Westen zich houden aan de woorden van Kennan die inperking promootte om “tendensen te bevorderen die uiteindelijk hun uitlaatklep moeten vinden in ofwel het uiteenvallen of de geleidelijke afzwakking van de Sovjetmacht.”

‘Containment’ gekoppeld aan isolatie lijkt daarom weer een ​​goede strategie nu de verandering door handel gefaald heeft.

Het vereist evenwel veel zelfbeheersing, vastberadenheid en geduld.

‘Oorlog is de voortzetting van de politiek met andere middelen’ schreef Von Clausewitz in ‘Vom Kriege’ en dat geldt vandaag meer dan ooit.

Nu Poetin duidelijk heeft gemaakt hoe Rusland tegen de wereld aankijkt, is het zaak het Westerse politieke en militaire antwoord voor een aantal generaties vorm te geven.

Het is duidelijk dat de huidige structuren niet volstaan. Immers, had Poetin de huidige Westerse maatregelen ingecalculeerd, dan was hij waarschijnlijk Ukraine niet binnengevallen.

Het is redelijk te denken dat hij dacht dat het Westen verdeeld zou zijn, en het antwoord zwak.

De logische consequentie is dat verbeterde structuren de eenheid dienen uit te drukken en in staat zijn krachtdadig op te treden en dat uit te stralen.

De gedachte dat het Westen in de vorm van de NAVO verdeeld zou zijn, was begrijpelijk. President Trump wilde zich eruit terugtrekken waarop Macron de organisatie ‘hersendood’ noemde, en pleitte voor een Europees geopolitiek bewustzijn met daaraan gekoppeld een militaire dimensie als antwoord op de Amerikaanse neiging China als de grootste dreiging te beschouwen.

Lang is in Europa gedacht dat deze heroriëntering door de VS op het Verre Oosten zou moeten leiden tot een militaire dimensie van de EU.

Met de invasie in Ukraine heeft Poetin duidelijk gemaakt, ook voor de VS, van welk land de grootste dreiging uit gaat, namelijk van Rusland. Dat heeft als voordeel dat de NAVO weer essentieel is voor de Amerikaanse veiligheid, en het verdragsgebied van de NAVO weer een strategisch geheel is geworden. 

Gevolg is dat de politieke verbondenheid tussen Europa en de Verenigde Staten is hersteld, door dit geschenk van Poetin, zijn grootste fout.

In die situatie zal het ontwikkelen van een militaire kant van de EU de perceptie van de politieke eenheid kunnen ondermijnen en is daarom niet gewenst, Poetin en zijn opvolgers zouden daaruit de verkeerde conclusies kunnen trekken.

Het is wel noodzakelijk dat Europa op een meer efficiënte wijze zijn defensie organiseert en financiert. Organisatorische integratie zal geïntegreerde politieke aansturing noodzakelijk maken.

Het blijkt nu de nood hoog is en de druk groot dat institutionele structuren er minder toe doen: in een paar dagen is buiten het EU-verdrag om een militaire hulpfaciliteit opgezet.

In die situatie lijkt het beter  de flexibiliteit die de EU kenmerkt te gebruiken binnen de NAVO. 

Binnen de EU zijn vele vormen van samenwerking en integratie te vinden, op het moment dat een beleidsgebied wordt voorzien van een supranationaal instrumentarium noemen we dat Unie, zoals bij de Muntunie.

Een militaire EU zal de geloofwaardigheid van de westerse afschrikking kunnen ondermijnen, een afschrikking die immers voor een groot deel is gebaseerd op de VS. 

Beter lijkt het de Europese inbreng in de NAVO op verschillende manieren mogelijk te maken zodat binnen de enkele militaire organisatie met een enkele politieke aansturing toch verschillende vormen van samenwerking mogelijk worden. Het politieke instrumentarium dat binnen de EU is ontwikkeld lijkt een goede en vertrouwde methode voor de Europese landen.

Een NAVO die werkt met de zogenaamde ‘Communautaire’ methode, een NAVO met daarbinnen een Noord Atlantische Defensie Unie, leidt immers niet tot een politieke afzondering van de VS, maar kan wel de Europese landen op een geloofwaardige wijze betrekken bij de gezamenlijke verdediging.

Het antwoord van de Europese Commissie op de brief van 19 Oktober 2021-https://singelsma.com/2021/10/31/brief-aan-de-voorzitter-van-de-europese-commissie-over-de-nederlandse-rechtsstaat/

Sinds enige tijd woon ik weer in Nederland, en dat is een interessante ervaring. Soms voel ik mij als de cultureel antropoloog die in de binnenlanden van Nieuwe Guinea ontdekt dat de locals peniskokers dragen.

Zo ben ik in het kader van de inburgering in mijn nieuwe/oude vaderland lid geworden van twee verenigingen die een VOG, een Verklaring Omtrent het Gedrag, noodzakelijk maken.

In België, dat exotische land ten zuiden van Nederland, kun je een uittreksel van het strafblad downloaden van het gemeentelijke internet.

Dat is in Nederland natuurlijk een stuk beter geregeld!

Om te bewijzen dat je niks verkeerds gedaan hebt, moet je in Nederland €40,- per keer aftikken, maar dan heb je ook wat. Een document met golvend watermerk, een Rijks logo, mooie nummers, opschijnend onder UV licht, pico bello. En dan ook nog alles vertaald in het Engels. Alles uitgegeven door Justis, de Nederlandse Screenings Autoriteit.

Inderdaad, een screeningsautoriteit. Het valt onder de Minister voor Rechtsbescherming maar is onafhankelijk, dus je bent er als minister niet verantwoordelijk voor, en de democratische controle is afwezig, wel zo handig.

Verder als business case natuurlijk fantastisch, de Staat bepaalt wanneer je een VOG nodig hebt, Justis levert het en jij betaalt.  Dat is een stuk beter geregeld dan in België, waar dit zomaar gratis is!

Over de democratische controle op deze Screeningsautoriteit is helaas weinig te vinden, maar dat zal aan mij liggen.

Overigens is Justis niet de enig dienst van Minister Grapperhaus die ons in de gaten houdt, er is ook nog de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). De NCTV houdt ons ook in de gaten door te speuren in allerlei databanken om te kijken of we niet staatsbedreigende gedachten ontvouwen. Dit gebeurt niet op ons eigen verzoek, maar op initiatief van de NCTV zelf wordt informatie van burgers verzameld en gedeeld met overheidsorganisaties.

De NRC onthulde dit en nu is Minister Grapperhaus zelfs op het idee gekomen, je bedenkt het niet, om het verzamelen van gegevens over ras, geloofsbeleving en politieke voorkeur een wettelijke basis te geven.

De Autoriteit Persoonsgegevens (AP)-alweer een autoriteit! – vindt dit overigens geen goed idee omdat de Minister niet duidelijk maakt wanneer mensen in aanmerking komen om door de NCTV te worden onderzocht. 

Dat kan de Minister of het NCTV helemaal zelf beslissen. Dit voorstel is overigens al door de Tweede Kamer aangenomen en kan alleen nog maar door de Eerste Kamer worden gestopt.

Een paar vragen dringen zich wel op.

Ten eerste, welke slaappil hadden de leden van de Tweede Kamer genomen op het moment dat ze de wet op de NCTV goedkeurden? Bij ontstentenis van een Constitutioneel Hof moet de Tweede Kamer toch de grondrechten van de Nederlandse burger bewaken?

Ten tweede, is Minister Grapperhaus in de eerste plaats een minister van Veiligheid of van Justitie? 

De vragen stellen is de vragen beantwoorden. Nee, de Kamer bewaakt niet de rechten van de burger maar veeleer de presentie in talkshows. En Grapperhaus is een opsporing Minister, geen Minister die de rechtsstaat bewaakt als de keuze tussen die twee moet worden gemaakt. Een zekere spanning tussen opsporing en justitie is niet erg niet erg zolang er maar twee aparte ministers verantwoordelijk zijn. Maar dat is juist niet het geval in Nederland, en dat is een probleem, want met de twee petten van Grapperhaus komt het bewaken van de rechtsstaat in het gedrang.

Het zou dan ook goed zijn dat in de huidige formatie wordt besloten dit Ministerie weer te splitsen. Als we naar een situatie gaan dat de overheid zijn eigen burgers in de gaten houdt, is een onafhankelijke Minister als verdediger van de rechtsstaat toch wel een fijn idee.

Met zeventien partijen in de Tweede Kamer zou je kunnen denken dat Nederland een levendige parlementaire democratie is.

Levendig is het zeker, premiers met slechte geheugens, moties van wantrouwen, volk dat aanschuift bij de praatprogramma’s, best wel reuring!

Een verhit debat zegt evenwel wel iets over de temperatuur van het politieke debat maar minder over de kwaliteit van de democratie of de stand van de rechtstaat.

De toeslagenaffaire heeft het vertrouwen in het laatste hard geraakt. Maar niet alleen de toeslagenaffaire doet vragen stellen over het functioneren van de overheid.

De decentralisatie van de jeugdzorg naar gemeenten heeft zowel de jeugdzorg als de gemeenten in de problemen gebracht, het vaccinatiebeleid tegen Corona is niet echt een toonbeeld van een slagvaardige overheid, de woningmarkt zit door allerlei overheidsmaatregelen op slot, en zo zou ik nog wel even door kunnen gaan.

Kortom, is het in Nederland wel zo goed geregeld als wij altijd denken dat het dat is?

Kenmerk van de Nederlandse democratie is het zogenaamde polderen, als je maar lang genoeg praat kom je er op een gegeven moment wel een besluit uit is de gedachte. Op een gegeven moment is er een oplossing waar niemand blij mee is maar men wel mee kan leven en dan wordt dat beleid.

Op nationaal niveau wel te verstaan.

Dat resultaat heeft dan zoveel politiek kapitaal gekost dat wetten en instituties de uitvoering ervan niet teveel mogen belemmeren. Onder het mom van het primaat van de politiek worden grondrechten gemakkelijk aan de kant geschoven en stelt de belastingdienst zwarte en andere lijsten op. 

De Tweede Kamer is voor de informatie over de uitvoering afhankelijk van de Ministeries, dus geen controle.

En door dichtgetimmerde regeerakkoorden kan de Tweede Kamer die uitvoering niet meer wijzigingen mocht ze vinden dat dat noodzakelijk zou zijn.

Daarnaast heeft de centrale overheid de uitvoering van beleid steeds meer naar de gemeenten overgeheveld, niet als versterking van de lokale democratie, maar als agentschap van de centrale overheid, als uitvoeringsorganisatie. Bezuinig dan nog eens fors en de gemeente moet het zwembad sluiten om de taken van de regering te kunnen uitoefenen. Om dat nog enigszins efficiënt te doen gaan gemeenten dan fuseren om een efficiency slag te maken, niet om de overheid dichter bij de burger te brengen. 

Wethouders worden van buiten ingehuurd als ‘professionals’, niet als politici die dicht bij de burger staan. 

Want de burgers begrijpen heel goed wat er gebeurt, bijna altijd komen de burgers er namelijk tegen in verzet.

Dit alles heeft geleid tot een integratie van centraal en lokaal bestuur in een grote bestuurlijke moloch die de voeling op lokaal niveau dreigt te verliezen, maar waar de Tweede Kamer ook geen grip meer op heeft. 

Dat komt ervan als je regeert zonder visie.

Is er een oplossing, is er een visie? Ja die is er: groot onderhoud van het systeem. 

Begin met een Grondwet waar de burger rechten aan kan ontlenen, versterk de instituties, hervorm het kiesstelsel, maak de nationale overheid als enige verantwoordelijk voor de uitvoering van nationaal beleid, laat de maat van de gemeenten over aan de burgers en houdt je als overheid aan de wet.

Veel werk? Best wel. Maar nu hebben we de facto een eenpartij staat bij elkaar gepolderd, van technocraten wel te verstaan, niet van de burgers.

Minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft bij monde van haar Directeur Constitutionele Zaken en Wetgeving, de heer of mevrouw J. Schipper-Spanninga gereageerd op de petitie voor het instellen van een Constitutioneel Hof.

Laat ik vooropstellen dat ik het erg netjes vind dat de Minister  inhoudelijk reageert. Daarnaast ben ik dankbaar voor het antwoord, omdat het nog maar eens duidelijk maakt waarom een Constitutioneel broodnodig is.

De brief gaat voor een groot deel over de grondwetherziening procedure die ik hier niet zal herhalen, de essentiële paragraaf is de volgende die aan het einde van de brief de kern weergeeft.

Overigens is uw suggestie om constitutionele toetsing op te dragen aan een daarvoor op te richten constitutioneel hof, zoals de Staatscommissie parlementair stelsel adviseerde, slechts een mogelijkheid uit meerdere . Het is ook mogelijk een of meer bestaande rechtscolleges daarmee te belasten. Steeds blijft daarbij de vraag wie de aangewezen instantie moet zijn om bij de uitleg en de toepassing van de Grondwet het laatste woord te hebben: de voor het leven benoemde onafhankelijke rechter die oordeelt over de rechtmatigheid en geen verantwoording aflegt, of een democratisch gekozen volksvertegenwoordiging die alle maatschappelijke, sociaaleconomische en politieke belangen afweegt en op grond daarvan een beslissing neemt.

Interessant is de observatie van de Minister over de rechterlijke macht. Dat rechters voor het leven worden benoemd en geen verantwoording afleggen is geen goede zaak, zo lees ik deze passage dan toch. Zou Grapperhaus dat ook vinden? Over het mandaat van de rechterlijke macht valt veel te zeggen, ik sta zelf wel sympathiek tegenover een band tussen de rechterlijke macht en het volk, maar dat is voor een andere keer. Interessant is dat de Minister er van uit gaat dat een in te richten Constitutioneel Hof voor het leven benoemde rechters kent die geen verantwoording afleggen. Dat is allemaal nog niet bepaald en loopt op de zaken vooruit.

Echt interessant is de laatste zin, tja, moet een rechter de grondwettelijke toetsing doen of een volksvertegenwoordiger? Waarvoor hebben we ook alweer een Grondwet. Ik citeer even het Ministerie van Minister Ollongren: 

De Grondwet legt de grondrechten van burgers vast. Ook staan in de wet regels voor de inrichting van de Nederlandse staat.

Ja, dat dacht ik ook.  Dat betekent volgens mij dat een volksvertegenwoordiger zich dient te houden aan de Grondwet, dat valt immers onder die ‘regels voor de inrichting van de Staat’. Maar als ik de brief van de Minister lees, dan doet zij op zijn minst de suggestie dat het logisch is dat de volksvertegenwoordiger bij een grondwettelijke toetsing een afweging maakt op allerlei maatschappelijke gronden in welke mate die Grondwet dient te worden gerespecteerd.

Met andere woorden, de Grondwet behoedt ons niet voor de waan van de dag van de volksvertegenwoordiger, maar de grondrechten van de burger mogen worden geïnterpreteerd volgens de waan van de dag van de volksvertegenwoordiger.

De Minister had geen beter pleidooi voor een Constitutioneel Hof kunnen houden.

Het is opvallend dat Geert Wilders en Thierry Baudet kiezers vasthouden. Beiden stellen dat ze de bestaande structuren transparanter willen maken, de burger meer zeggenschap willen geven en de macht van de staat willen beperken.

Een staat die volgens Baudet bovendien een ​​instrument is van duistere krachten die de boreale energie van het volk in de weg staat!

Opvallend dat die kiezers ze blijven vertrouwen, want ze hebben allebei in wezen nog niets bereikt. Wel veel publiciteit en geschreeuw. Invloed op die discussie hebben ze zeker, maar op de politiek veel minder. Wat wil je als je dat Parlement een nepparlement noemt?

En dat terwijl de Nederlandse politiek deze weken in de kern geraakt wordt door het onderzoek naar de toeslagenaffaire.

Het blijkt dat de overheid in de uitvoering van allerlei openbare diensten jarenlang de grondrechten van de burgers heeft geschonden. Dit gebeurde op grond van beslissingen genomen door politici en het blijkt nu dat de burgers nergens verhaal konden halen tegen die besluiten die door plichtsgetrouwe ambtenaren trouw werden uitgevoerd.

Als dit in Polen of Hongarije was gebeurd, zou Nederland hebben opgeroepen tot EU-optreden, daar is het nieuwe Rechtsstaatmechanisme toch voor bedoeld?

Maar het gebeurde daar niet, het gebeurde in Nederland.

Volgens de grondwet worden de grondrechten van de burger door diezelfde Tweede Kamer gegarandeerd. Dan zit je als burger mooi klem, niet de rechter, maar de politiek die je moet beschermen tegen diezelfde politiek. Wanneer wordt Nederland eens gidsland in eigen land?

Het was een trieste vertoning, hoge ambtenaren die naar andere ministeries wezen. De politici, Asscher, Wiebes, Weekers, Rutte, begrepen niet hoe dit kon gebeuren, en uiteindelijk neemt niemand politieke verantwoordelijkheid door op te stappen.

Zolang Nederland geen Constitutioneel Hof invoert kunnen politici niet anders worden gecorrigeerd dan door zichzelf. Dat gaat dus niet gebeuren.

Het is juist omdat de burger niet naar een Constitutoneel Hof kan, dat hij op politici als Wilders en Baudet stemt. Maar die falen jammerlijk in het aanpakken van het gebrek aan politieke verantwoordelijkheid.

Daar hadden we nota bene Pieter Omtzigt en Renske Leijten, van het CDA en de SP, voor nodig.

Van de SP zou je dit nog verwachten, en Leijten kreeg de ruimte en deed het prima, maar een CDA’er? ‘We rule this Country’ legde een CDA-backbencher lang geleden uit aan CNN. Een man van de partij van de macht die laat zien hoe slecht diezelfde macht functioneert?

Twee politici die hun banden met de kiezer wel goed onderhouden, en wel het lef hebben zaken aan te pakken. 

Een Constitutioneel Hof zal nog wel een tijdje duren, maar de kieswet veranderen gaat sneller, mevrouw Ollongren. Bestuurlijke vernieuwing, weet u nog? 

Het leek in 1995 zo’n goed idee. Geïnspireerd door Engelse en Franse voorbeelden van elite opleidingen voor superambtenaren zou er een selecte groep ambtenaren worden gevormd. Niet loyaal aan een ministerie, maar aan de staat en het algemeen belang.
Teamwork, projectgericht, flexibel, weg van verkokerde apparaten en ambtenaren die niet over het territorium van het eigen departement konden kijken en zich verloren in territorium kwesties.
De Memorie van Toelichting van 7 december 1994 aan de Tweede Kamer was een samenvatting van alle PowerPoints die ooit op trainingscentrum De Baak aan rijksambtenaren waren gegeven.

Het lijkt er met de toeslagenaffaire als ultiem voorbeeld, niet op dat de Algemene Bestuursdienst (ABD) de alerte, snel schakelende dienst is geworden die de oprichters in gedachten hadden. Ex-staatssecretaris Weekes kenschetste de kopmannen van het ambtelijke peloton als een ‘Leemlaag’. En het probleem beperkt zich niet alleen tot de belastingdienst. Bij het Ministerie van Verkeer en Waterstaat lijkt het kennisniveau dusdanig gedaald dat we moeten vrezen of we het letterlijk droog houden. 
Op veel ministeries lijkt het erop dat er twee soorten ambtenaren zijn. In de eerste plaats de inhoudelijk betrokkenen, de mensen met expertise op hun vakgebied. Daarboven staat een groep afdelingshoofden, directeuren en dergelijke die ‘managen’, en onderdeel zijn dan wel willen zijn van de ABD.

Het blijkt nu dat die managers niet noodzakelijkerwijze de politiek goed bedienen. En dat heeft de politieke geheel en al aan zichzelf te danken.

In het gehele besluit tot oprichting van de ABD komt het begrip politieke verantwoordelijkheid niet voor. Net zomin als rechtsstaat of burger overigens. De ABD is niet vormgegeven om de relatie met het politieke niveau te verbeteren. Het apparaat is opgericht om ambtelijke verkokering te bestrijden, een soort ‘ambtenaren voor ambtenaren’!  En dat lijkt dusdanig goed gelukt dat er nu absoluut niemand meer politiek verantwoordelijk is. Want met de ontkokering lijkt ook de mogelijkheid voor een bewindspersoon om politiek verantwoordelijk te zijn voor zijn departement verdwenen te zijn. Vervangen door de leemlaag van de ABD.

De ABD valt onder het grijze muizen ministerie van Binnenlandse Zaken. Maar zelfs met een sterke minister is het niet aan het Ministerie van Binnenlandse Zaken om beleid te coördineren, of om te constateren dat de ABD niet gebracht heeft wat ervan werd verwacht.
Dat is de taak van de premier. 

Staatsrechtelijke Primus Inter Pares, in de realiteit van de Europese Raad steeds meer iemand met presidentiële allures.
Het lijkt aan hem de ABD van politieke leiding te voorzien en daar de politieke verantwoordelijkheid voor te nemen. Het is immers aan hem op politiek niveau de eenheid van beleid te garanderen. Het lijkt logisch dat hij het ambtelijk apparaat dat daarvoor verantwoordelijk is politiek aanstuurt.

Anders lijkt het beter de politieke verantwoordelijkheid voor ieder ministerie weer volledig bij de vakminister te leggen, willen we voorkomen dat bij een volgende affaire de verschillende ministers weer weg kunnen komen zonder het nemen van politieke verantwoordelijkheid.

One love

One blood

One life

You got to do what you should

One life

With each other

Sisters and my brothers

One life

But we’re not the same

We get to carry each other, carry each other

Het maakte indruk, het binnendragen van de kist met het lichaam  van Samuel Paty, de vermoorde geschiedenisleraar, op de binnenplaats van de Sorbonne, op de muziek van U2.

Nota bene een Engelstalig nummer, in Frankrijk,  een gebaar op zich.

Het was de inleiding, met gevoel voor drama, zeker, maar niet te dramatisch, op de toespraak van Emmanuel Macron over waar de waarden van de Franse Republiek voor staan, wat het woord burger betekent. 

Scherp en glashelder maakte hij duidelijk wat Frankrijk is: een seculiere, democratische en vrije samenleving is weer geen plaats voor intolerante stromingen die hun denken aan de gemeenschap willen opdringen.

Alleen Obama kan ook op zo’n welsprekende en empathische manier tot de kern van de zaak komen.

Geef me zo’n staatshoofd, denk ik dan.

Maar ja, sinds 1848 staat ons staatshoofd onder ministeriële controle, dus meer dan een sprekende pop van de regering kunnen we niet verwachten.

En zo’n toespraak kan niet worden geschreven door ambtenaren, je moet een politicus zijn met een mandaat om zoiets te kunnen zeggen. 

Macron leidt omdat hij kiest, niet omdat hij de boel  bij elkaar houdt met een kopje thee.

Het zal niet meer dan Koekhappen Deluxe zijn met onze koning.

Want op het moment dat heel Frankrijk die avond in de Cour de la Sorbonne stond, babbelde heel Nederland het over de vakantiereis van Willem Alexander. 

Hele avonden werden er in de media aan gewijd,  maar  bijna geen woord over wat er in Frankrijk was gebeurd.

Als een staatshoofd moet verbinden, is Macron een beter voorbeeld.

Ja, Sigrid Kaag zei iets over onderwijs in een seculiere gemeenschap geloof ik, maar ik weet het niet precies meer omdat ik altijd spontaan in slaap val als ik haar zie.

Nee, geen afschuw, geen vragen, geen discussie, de Dam stond niet vol met mensen die het islamitisch fundamentalisme verwierpen.

En waarom niet denk je dan.

Gaat dit thema de Nederlanders niet aan?  Of in ieder geval de omroepen en de media niet? Zou vreemd zijn na de moord op Van Gogh en de vuurtjes die Geert Wilders graag mag opstoken.

Ik vrees  dat mensen bang zijn om een ​​standpunt in te nemen,  bang zijn voor reacties in hun eigen directe omgeving. We zijn misschien al zo gewend dat bepaalde mensen zich buiten onze samenleving stellen  dat we intolerantie niet meer durven aan te pakken. 

Zelfcensuur.

Maar als je bang bent om voor je eigen vrijheid op te komen, heb je die al verloren.

Die spiegel hield Macron ons deze week voor. 

Het was een staaltje diplomatiek armdrukken deze week in het dossier van de Brexit. U weet nog wel, dat gaat over het feit dat Groot-Brittannië uit de EU is gestapt, wat de andere EU-landen volgens Boris Johnson zo bang zou maken dat ze snel een akkoord zouden sluiten over de toekomstige handelsrelatie waarbij het VK alle voordelen van lidmaatschap zou behouden, zonder de lasten daarvan te hoeven dragen.

Die onderhandelingen over de toekomstige handelsrelatie zitten nu dus vast.

Liam Fox, David Davis, Michael Gove, hadden het Britse volk nog niet verteld dat dit alles maar een ‘piece of cake’ zou zijn, of Donald Trump verhuisde naar het Witte Huis, en begon maar meteen een geopolitieke machtsstrijd met China en de rest van de wereld.

Was dat al een bommetje onder de geglobaliseerde wereld, het Corona virus heeft ervoor gezorgd dat alle economieën een forse krimp te zien geven. Dan heb ik het verder nog niet over het klimaat, of het dossier migratie.

De regeringsleiders hebben met zijn allen zo langzamerhand wel wat anders aan hun hoofd dan nog veel tijd te willen verdoen aan een brallerige studentenclub die in de Britse regering is beland.

Op de afgelopen top van regeringsleiders in Brussel hebben de regeringsleiders, na een ongetwijfeld precieze en goed onderbouwde briefing van onderhandelaar Michel Barnier, niet veel tijd nodig gehad om de Britten duidelijk te maken dat ze op het gebied van visserij, staatsteun en een goede geschillen procedure nu maar eens de EU tegemoet moesten komen, anders geen handelsakkoord per 1 januari.

De regeringsleiders waren er snel uit met deze verrassend harde boodschap die de Britten blijkbaar niet aan hadden zien komen. De impliciete boodschap was ook dat ze aan de Brexit niet te veel tijd meer willen verdoen.

Boris Johnson reageerde met te stellen dat het VK zich nu moet klaarmaken voor een no deal en dat Barnier en zijn team niet naar London hoefden te komen.

Blufpoker? Wellicht, maar ook zo’n partijtje poker kan worden verloren.

Wat duidelijk lijkt is dat geen van de twee partijen dit proces wil rekken tot na 1 januari 2021, wanneer het overgangsregime afloopt. Het is dus nu nog een last minute akkoord of een ‘cold turkey’ Brexit.

Het Europese Covid Relance Plan, het ontwikkelen van een veiligheidsdimensie voor de EU, beschermen van de buitengrenzen en een nieuw migratie, de agenda van de regeringsleiders is vol genoeg.

Kan er een deal met de Britten worden gesloten, prima, des te beter.

Maar de boodschap van de regeringsleiders lijkt ook te zijn dat voor hen geen overeenkomst ook wel ok is, want de EU moet verder.

En wellicht denkt stiekem menig regeringsleider: Hoera, een harde Brexit!

Gewoon omdat hij het zat is.

Na de inval in Venetie nam Napoleon de vier paarden van de San Marco mee naar Parijs waar hij ze op de Arc de Triomphe plaatste. Dat was niet de eerste verplaatsing. Gemaakt in de oudheid voor een trionfboog stonden ze daarna in het Hippodroom van Constantinopel om tijdens de vierde kruistocht in 1204 naar Venetie te worden gebracht waar ze een plaats vonden op de gevel van de San Marco.

Na de val van Napoleon  werden ze daar in 1815 teruggeplaatst.

De Venetianen waren er kien op hun paarden terug te krijgen, het was immers roofkunst, maar hun principes gingen niet zo ver dat ze de paarden spontaan naar Constantinopel terug brachten.

Het is opvallend dat veroveraars en dictatoren op het moment dat een land wordt veroverd of geknecht, meestal meteen beginnen kunst te roven.

Veelal valt er op de goede smaak van deze heren (sorry dames, history sucks!) het nodige af te dingen en meestal hebben ze ook niet veel op met de meestal licht anarchistische kunstenaarsscene, maar kunst gaat meteen richting thuis.

Het gaat dan ook niet om goede smaak, maar waar kunst voor staat. En kunst is niet alleen de uitdrukking van een individuele kunstenaar, de kunstenaar verbeeldt ook de cultuur. Wat begint met een gedicht, eindigt met een politiek programma.

Het is juist die ziel van een volk en cultuur waar het een veroveraar om te doen is. Hij wil niet alleen land en goederen veroveren, maar ook de ziel van een cultuur aan zich onderwerpen.

Het gaat bij roofkunst dus om macht en overheersing. Dit werd helemaal duidelijk bij Adolf Hitler. Nooit te beroerd voor een klein beetje grootheidswaanzin wilde hij een groot Fuhrer Museum waarin de meesterwerken van de verschillende Europese culturen als in een Cultureel Colombarium tentoongesteld zouden worden. 

Symbolisch ondergeschikt gemaakt aan de Fuhrer en zijn waanzin.

Die kunst is grotendeels weer gerestitueerd en ook Nederland vond dat normaal.

Voor de Venetianen was het  ook de logica zelve dat de paarden terug naar Venetie moesten. Niemand die zei: nou op die mooie classicistische Arc de Triomphe komen die paarden eigenlijk beter tot hun recht dan  aan die gothishe gevel van de San Marco.

De herstelde machtsverhoudingen vereisten een herschikking van de kunstwerken.

Zoals de Venetianen de paarden niet naar Contsatinopel terug wilden brengen, deed de Nederlandse staat initieel ook moeilijk kunstwerken-nota bene gered uit handen van de bezetter- terug te geven aan de rechtmatige joodse eigenaars. Dat was plotseling nationaal bezit geworden. Over macht gesproken. Gelukkig is dat recht gezet met een actief restitutie beleid.

Nu nog de koloniale kunstwerken. Ook hier gaat het om macht en politiek. Hebben wij de de-kolonisatieoorlog jarenlang ‘politionele acties genoemd, het is nu eindelijk geaccepteerd dat dit een verkeerde koloniale oorlog was. 

Met dat inzicht wordt er ook anders naar koloniale roofkunst gekeken. Tijd om het genereus terug te geven, ook als teken van een overwinning. 

Een overwinning op ons zelf met name, van roofkunst naar de kunst van de overwinning, l’art du triomphe.

Het is een wetmatigheid die iedere EU collega die ik spreek mee maakt bij een bezoek aan een Nederlands ministerie of overheidsinstantie. 

Op een gegeven moment zegt gegarandeerd een Nederlandse ambtenaar: Wij hebben in Nederland met zijn allen afgesproken dat……en dan volgt iets dat de Nederlanders ook geheid met elkaar hebben afgesproken maar wat vaak ook niet conform Europese regelgeving is. Een Europese regelegving die ook is gebaseerd op afspraken door en met Nederlanders.

Het is een merkwaardig trekje van de Nederlandse wetgever dat deze zich niet noodzakelijkerwijze gebonden acht aan de eigen wetten, zich verschuilend achter het primaat van de politiek. Dit is merkwaardig voor een land dat zich wereldwijd inzet voor de internationale rechtsorde en mensenrechten. Iedereen moet zich aan de regeles houden behalve de Nederlandse overheid.

Het is een cultuur die voortkomt uit de verzuiling maar waar nu geen enkele rechtvaardiging meer voor is. De verzuiling was gebaseerd op de door Abraham Kuiper gedefinieerde Souvereiniteit in eigen kring. Iedere maatschappelijke groep mocht beschikken over zijn eigen Sharia. Het parlement had als functie er voor te zorgen dat binnen het geheel van Het Vaderland iedere groep zijn deel kreeg, maar de  Grondwet, de Instituties en met name het Parlement moest in de wetgeving de souvereiniteit in eigen kring respecteren. Mannen en vrouwen hebben gelijke rechten, maar dat geldt niet voor de Staatkundig Gereformeerden.

Een Grondwettelijk Hof als hoeder van de rechten van de burger paste niet in dit plaatje, het claimen van individuele rechten kon immers ten koste gaan van de positie van de groep.

De staatscommissie Remkes heeft vergaande voorstellengedaan deze weeffouten in ons politieke bestel te corrigeren, maar ja, niemand snijdt graag in eigen vlees, zelfs niet een D’66 minister.

Blijven we zitten met een overheid die niet noodzakelijkerwijze de eigen wetten respecteert en ons dan wil doen geloven dat we dat met zijn allen zo hebben afgesproken!

Steeds meer burgers hebben voor hun gevoel helemaal niks met elkaar afgesproken. Een goed voorbeeld is het  verzet tegen windmolenparken in de Veenkolonien. 

Een  Milieu Effect Rapportage (MER) voor windmolenparken vindt de Nederlandse overheid niet nodig, al zou je goed kunnen argumenteren dat die onder de Europese MER richtlijn vallen. Niet volgens de Nederlandse overheid, die ook al dmv de rijkscoordinatieregeling de lokale overheden als dwarsliggers had uitgeschakeld.

Want ja, we hebben die klimaatdoelen zo groen en fijn afgesproken en dan is het natuurlijk vervelend als burgers zo maar hun rechten claimen door de wet te willen toepassen!

Dan vervang je die wet toch gewoon door iets wat we met zijn allen in Nederland afspreken?

Maar de wet wordt niet veranderd, want die is gebaseerd op iets wat we in Europa met zijn allen hebben afgesproken.

Nu wordt het lastig, want in de praktijk heeft Nederland dikwijls twee verschillende dingen afgesproken. Van de Nederlandse rechterlijke macht hoeft die overheid niet echt veel te vrezen, gepokt en gemazeld in de schizofrene Nederlandse wetscultuur is de Nederlandse rechterlijke macht de overheid meestal van dienst. De rechter weegt immers ook maatschappelijke ontwikkelingen mee, en daar past wat wij met zijn allen in Nederland hebben afgesproken prima in.

Op Europees niveau werkt het evenwel anders. Want heeft de Nederlandse burger geen Constitutioneel Hof om zijn rechten te claimen, hij kan wel naar het Europese Hof van Justitie stappen.

Het sneue voor Nederland is dat Het Europese Hof uitgaat van de wet, en niets anders. Houdt helemaal geen rekening met die goede bedoelingen van de Nederlandse overheid, onze manier van dingen doen en dat wij eigenlijk vooroplopen in de hele wereld maar men dat in de rest van de wereld nog even niet zo goed ziet.

En zo haalt de Nederlandse burger steeds vaker zijn gelijk in Europa en ontwikkelen zowel het Hof in Luxemburg, als het Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg zich tot virtuele Constitutionele Hoven voor Nederlandse burgers.

Dit tot ergernis van Nederlandse politici die dan beweren dat de rechter op de stoel van de politiek gaat zitten, of dat Europa de nationale staat kapot maakt. Nee, de rechter legt alleen de schizofrenie van de politiek bloot.

Het ware beter maar eens samen met elkaar af te spreken dat de wet de wet is, dat burger en overheid zich allebei aan die wet moeten houden, dat de openbare aanklager de burger voor de rechter kan slepen als het moet, maar de burger dat ook kan doen met de overheid bij een eigen Nederlands Constitutioneel Hof.

Het is wat met het kapitalisme, alle heil moet van de vrije markt komen maar eens in de tien jaar moet het systeem door de overheid worden gered. Ultra liberalen als mevr. Thatcher waren bereid de overheid zelf af te breken om maar te garanderen dat de markt vrij spel had.

Bij de bankencrisis bleek die overheid cruciaal om de financiële sector te redden. Toch goed voor haar vriendjes dat mevr. Thatcher niet helemaal haar zijn had gekregen.

Dat een grote bank zoals ABN/Amro werd gered omdat het een ‘systeembank’ zou zijn, kon ik me nog wel voorstellen, en Dirk Scheringa uit Wognum de sjaak, begrijpelijk.

Met de corona crisis wordt iedere sector geraakt, en weer trekt de overheid royaal de beurs. Ik denk alweer dat het verstandig is als het huis in brand staat je je niet te veel bemoeien met hoe de brandweer de zaak blust.

Maar het enthousiasme waarmee de staat nu de gehele economie overneemt begint wel vragen op te roepen. Want indien niet iedereen kan worden gesteund, stelt zich wel de vraag waarom de een wel en de ander niet wordt gesteund.

Want wie wordt als eerste gesteund? De KLM, want zijnde een systeem bedrijf voor de Nederlandse economie. Zou het? 

Natuurlijk werken er 35.000 man, is de staat aandeelhouder en schnabbelt de Koning er bij, maar persoonlijk maakt het mij niet uit of ik KLM vlieg of Lufthansa. Het is vooral een systeembedrijf voor Schiphol, ook al een overheidsbedrijf. 

Maar laat ik niet zeuren, hoog jongensboekgehalte, moet kunnen. 

Dan hebben we IHC. Mooi bedrijf, ingewikkelde en grote spullen. Maar de problemen waar het mee werd geconfronteerd kwamen toch echt van een verkeerde calculatie bij een groot schip, niet van de corona. Ook IHC is nu echter een ‘systeembedrijf’ en gered door de overheid. Menno Snel, net werkeloos, mag toezicht houden.

En dan nu de HEMA, het Hollands Eenheidsprijzen Magazijn. Ik koop er wel scheerschuim en T-shirts want die vind ik lekker zitten. 

De HEMA is ooit opgekocht door een Brits aasgier fonds dat de aankoopprijs als schuld bij de Hema op de balans heeft gezet, en heeft doorverkocht aan Marcel Boekhoorn, die dacht dat hij daar ook wel broodjes van kon bakken. Maar hij komt er nu ook achter dat je heel veel T-shirts moet verkopen om dat allemaal af te lossen. Die van mij gaan jaren mee, dus op mij hoeft hij niet te rekenen.

En als ik geen T-shirt bij de HEMA kan kopen, dan koop ik ze echt wel ergens anders, Bol.com heeft ze vast wel.

Dus om de HEMA nu een ‘systeemwinkel’ te noemen die door de overheid moet worden gered? Niet echt lijkt me. Marcel Boekhoorn kan de boel ook gewoon met verlies weer verkopen, heeft Blokker ook gedaan.

Steunmaatregelen prima, maar mag geen collectivisme worden, de muur is toch gevallen?

Want willen we echt een Hollandse Eenheid Markt, waar alle systeem bedrijven ‘Kolchozen’ worden? 

Mededeling van de Rijksoverheid

Geachte Mevrouw, Mijnheer,

U bent net 85 jaar geworden of zult dit in de nabije toekomst worden. Dit is een belangrijke mijlpaal, ook voor de overheid.

In 2018 was de levensverwachting bij geboorte 80,2 jaar voor mannen en 83,3 jaar voor vrouwen. De resterende levensverwachting op 65-jarige leeftijd was 19,0 jaar voor mannen en 21,5 voor vrouwen. Een 65-jarige man wordt naar verwachting dus 84,0 jaar en een 65-jarige vrouw 86,5 jaar.

Op deze cijfers baseert de overheid haar planning en beleid. U komt nu in een leeftijd waar de overheid geen rekening mee kan houden en de overheid heeft dan ook speciaal beleid voor de bevolkingsgroep van de 85-plussers ontwikkeld. Dit beleid is gebaseerd op het advies van deskundigen, het is belangrijk dat we het kompas van wetenschappelijke kennis en betrouwbare feiten blijven varen.

Een speciale staatscommissie heeft het probleem van de 85 plussers onderzocht en op grond van de conclusies heeft de overheid beleid ontwikkeld uitgaande van haar verantwoordelijkheid schaarse-met name medische-middelen optimaal te verdelen.

Dit heeft voor u de volgende concrete gevolgen.

1. Mocht u in het ziekenhuis komen, dan heeft u geen recht meer op een behandeling op intensieve zorgen. Uw overlevingskans is gemiddeld 10%, dat weegt niet op tegen de 90% waarvan de kosten verloren zijn. Aangezien u nog maar een paar jaar te leven heeft worden er geen onnodige kosten meer gemaakt.
2. Wanneer u onverhoopt ziek wordt dan is daar een protocol voor opgesteld. Aan de hand van een door deskundigen opgestelde vragenlijst wordt bepaald of uw leven nog zin heeft. Bij een score onder de 70% wordt u door verwezen naar palliatieve zorg.
3. Indien u lijdt aan meerdere aandoeningen voortkomend uit een ongezonde levensstijl, obesitas, roken, weinig sport en ongezond eten of verzet tegen de klimaatmaatregelen van het kabinet, dan gaat uw eigen risico voor de ziektekostenverzekering met 100% omhoog.

Wij hebben het voorstaande in Nederland op democratische wijze samen zo besloten. De vergrijzing slaat nu eenmaal ongemeen hard toe en we rekenen op uw begrip dat op grond van informatie van democratisch aangewezen kennisinstituten de overheid zijn verantwoordelijkheid neemt.

Wij rekenen op uw loyale medewerking.

Enige duizenden IS vrouwen, al dan niet met kinderen, zitten in veelal Koerdische kampen in Syrië en de Europese landen kampen met de vraag wat ze met hun burgers daar moeten.

Bondgenoten Turkije en Amerika vragen om ze terug te nemen. Turkije wil ervan af en de Verenigde Staten hebben zelf toch weinig onderdanen die terug zullen keren.

Het argument van de Europese landen is veelal dat de misdaden in het IS Kalifaat zijn gedaan, en dus daar ook moeten worden berecht. Daar is immers de bewijslast voorhanden en in Nederland en andere EU-lidstaten niet. 

Dat lijkt wel een argument, maar het vertrekken in vreemde krijgsdienst of het lidmaatschap van een terroristische organisatie is op zichzelf voldoende om te worden berecht, nog los van de daadwerkelijk gepleegde terroristische of misdadige acties.

De indruk valt moeilijk te vermijden dat vele EU-landen hopen dat het Irakese en andere rechtssystemen een deel van het probleem ’oplossen’ dan wel dat de vrouwen met hun kinderen permanent in een soort Gaza strook achtige vluchtelingen kampen blijven bivakkeren.

En ja, wat hebben die vrouwen eigenlijk gedaan, het zijn hun mannen geweest die de wreedheden hebben gedaan, is hun argument. Zij wisten veelal van niks, en vinden het ook allemaal heel jammer, een variant op het welbekende thema ‘Wir haben es nicht gewusst’, en vinden dat ze een tweede kans moeten hebben.

En ja, vrouwen die zijn toch niet agressief, dat zijn toch vooral mannen tussen de 25en 35 jaar?

Dat klopt, maar de wetenschap heeft er wel meer over te zeggen. Het klopt dat als het op echte gevechtsacties aankomt, dit veelal een mannenzaak is, hoewel veel legers grote ondersteunende diensten kennen waar veel vrouwen werken. 

De oorsprong lijkt te liggen in het verre verleden, als de vrouwen in de grot zaten met de kroost, was het van belang dat ze de mannen ervan konden overtuigen hen te verdedigen. En vrouwen blijken-sociaal onderlegd als ze zijn-inderdaad goed in staat de mannen voor hen te laten vechten. Het is een oude wijsheid, vrouwen houden niet van vechten maar wel van mannen die vechten.

Zodra agressie een kwestie van politieke keuzes wordt blijken de sekse verschillen opvallend kleiner te worden.

Sinds die grot is er natuurlijk wel een ontwikkeling geweest. Het vrouwelijke aspect, zo stelt de Canadese psycholoog en multiwetenschapper Steven Pinker, is wel degelijk een vredelievende kracht, maar dan vooral in de zin of een maatschappij meer masculien dan feminien is. Masculiene samenlevingen, waarbij de masculiniteit ook door vrouwen wordt gedragen zoals in het geval van de vrouwen in de grot, zijn meer oorlogszuchtig dan meer feminiene samenlevingen.

We weten dat de IS cultuur een masculiene cultuur is, waarbinnen dominantie, eer en eerwraak een belangrijke rol spelen. Dat cultuurmodel is door de IS vrouwen actief ondersteund en uitgedragen. De hedendaagse liberale samenleving is op andere waarden gebaseerd. Terugkeer zonder berechting betekent dat we vijanden van deze samenleving binnenhalen. Vandaar dat die rol van ‘Wir haben es gewusst!’ moet worden bekeken bij de berechting van de IS vrouwen, naar analogie met de denazificatie na WOII, we hebben immers de dragers van de nazi-ideologie ook niet zomaar in onze maatschappij toegelaten met het argument ‘Iedereen verdient een tweede kans!

De Gouden Eeuw is dan toch nog onverwacht overleden. Hadden historici het wel al een beetje zien aankomen, politiek Den Haag was verbijsterd. Mark Rutte, de politicus, stelde niet te begrijpen waarom we nu een eeuw die we enkele honderden jaren Gouden Eeuw noemen nu niet meer zo zouden mogen noemen.

Mark Rutte, de historicus, die hij ook is,  had beter kunnen weten. Het begrip Gouden Eeuw is namelijk vooral een politiek concept, niet uit de periode zelf van grofweg 1572 tot 1672-1700, maar uit de 19^de eeuw.

Napoleon had de oude Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden omgevormd tot een centrale eenheidstaat met een Koning, zijn broer Lodewijk, aan het hoofd. Geen regent meer te bekennen. Willem I nam het cadeautje van Napoleon na diens Waterloo maar al te graag in ontvangst, de Oranjes hadden 300 jaar geprobeerd wat de Fransman in 1806 gelukt was, Holland een centraal geleide monarchie. 

Met die 300 jaar ervaring in het achterhoofd was Willem vastbesloten het gewestelijk particularisme geen kans te geven, de centralisatie van Nederland als Holland werd strak ter hand genomen, extra gestimuleerd door het frustrerende verlies van België. 

Op de golven van nationalisme, romantiek, industrialisatie en mondialisering van de handel moest de nieuwe eenheidstaat een geschiedenis krijgen die bij het land paste.

Het verleden bleek rijk genoeg, met een beetje selectief winkelen werd een geschiedenis gefabuleerd die paste bij de ambities van Willem, een heuse Gouden Eeuw, als toekomstperspectief wel te verstaan. De nodige helden waren al gauw gevonden, Jan Pieterszn Coen stichter van Batavia, Rembrandt de colorist van de regenten, Michiel de Ruyter heerser der zeeën, maar toch vooral het vehikel van rijkdom en expansie, de Verenigde Oost-Indische Compagnie, de VOC. Dat de Gouden Eeuw vooral was gestoeld op de intellectuele en financiële bijdrage van Belgische immigranten, dat Brabant en Limburg in essentie koloniën waren geweest, was natuurlijk een stukje historische waarheid die niet paste in het nieuwe Hollands nationalistische zelfbeeld zo net na het verlies van België!

Die VOC was een handelsonderneming in het positieve Nederlandse eigenbeeld. Niet de geprivatiseerde koloniale macht die het feitelijk was. Dat positieve eigenbeeld was een essentieel onderdeel van de drie-eenheid ‘God, Vaderland en Oranje’. 

En zo werd de Geschiedenis onderdeel van de nationale macht. En daar mocht niet aan worden getwijfeld.

Nu is twijfel een kernbegrip in de wetenschap, ook de historische.

Historici hadden dus wel wat vragen, over bijvoorbeeld de moordpartij van onze held Coen op de Banda eilanden-15.000 doden-om het monopolie op de nootmuskaatproductie te krijgen. En waarom kapten de Indiërs vrijwillig hun eigen peperbomen als de Hollanders in de buurt kwamen? Omdat ze graag met die Hollanders handel wilden drijven? Nee dus.

Aan de methodes die de VOC gebruikte om handel te drijven kunnen de Colombiaanse cocaïnekartels nog een puntje zuigen.

Het geniale van de VOC was-tip voor de Colombianen- dat het de bovenwereld was die de onderwereld veroverde, wel zo efficiënt en helemaal legaal!

Historici waren hier natuurlijk wel van op de hoogte, maar sommige boodschappen moeten met zorg worden gebracht, of niet. Historici hebben ook hypotheken en ambities.

Maar het Amsterdams Historisch Museum heeft nu de moed gehad de kleren van de keizer te benoemen. 

Voor historici zal het een bevrijding zijn de vaderlandse geschiedenis te kunnen onderzoeken zonder gebukt te gaan onder het nationalistische juk. Waarheidsvinding- en duiding krijgen eindelijk de ruimte.

De historici zijn eindelijk bevrijd van de Gouden Eeuw, nu de politici nog. 

Zoals Mark Rutte al zei is het vooral belangrijk te werken aan een nieuwe Gouden Eeuw. Een goed idee, want waarschijnlijk heeft Mark Rutte toch meer verstand van politiek dan van geschiedenis! 

Een van de meest opvallende fenomenen van de sociale media is de grote hoeveelheid bagger die er rondgaat. Velen schromen niet medeburgers de grofste beledigingen naar het hoofd te slingeren, enge ziektes toe te wensen dan wel doodsbedreigingen te doen tot haat zaaien en opruien aan toe. In de normale menselijke omgang zou dat niet worden getolereerd, op het internet kennelijk wel.

Al die sluizen van onvrede worden namelijk opengezet door anonieme sluiswachters: Piet 124, Nachtengel 2, Burgerweltevree etc.

De vraag is of dit allemaal moet worden getolereerd. Wat begonnen is als vrolijke anarchie en een plaats voor het vrije woord lijkt te ontaarden in bedreiging van de openbare ruimte. Wie heeft zin in het opnemen van een publieke functie als hij of zij constant de bagger van de sociale media moet afspoelen?

Waarom zou iemand ‘daar maar aan moeten wennen?’.

De druk van sociale media wordt door velen als intimiderend ervaren en is daardoor een bedreiging voor een goed functionerende open en democratische samenleving. Dan hebben we het nog niet eens over alle regelrechte illegale activiteiten die kunnen plaats vinden via het web.

Het beruchte ‘Milgram experiment’ toonde aan dat mensen meer bereid zijn andere mensen pijn te doen naarmate de vraag met autoriteit wordt gesteld en de persoon die pijn wordt gedaan zich op een afstand bevindt. Milgram deed zijn experiment met stroomstoten en naarmate slachtoffers zich op grotere afstand bevonden waren de proefpersonen eerder bereid dodelijke stroomstoten toe te dienen. Zat Milgram nog in een laboratorium, met de sociale media wordt zijn experiment iedere dag op grote schaal in de praktijk gebracht.

Ongestraft want anoniem.

Daar waar wij in de normale samenleving steeds meer aanvaarden ons identiteitsbewijs te laten zien is het in de elektronische wereld nog normaal dat wij ons geen enkele rekenschap hoeven af te leggen voor onze daden. 

En dat is vreemd.

Vreemd omdat de elektronische wereld een integraal onderdeel van de normale wereld geworden is en er geen enkele reden is te bedenken waarom we ons ook in die wereld niet verantwoordelijk zouden gedragen en afgerekend worden op daden die de normen overschrijden.

Wij vinden het normaal dat een auto een nummerplaat heeft, het verkeer zou een stuk onveiliger zijn als iedereen daar zijn agressie anoniem zou kunnen uitleven.

Het lijkt dan ook tijd voor een identiteitsbewijs voor de elektronische wereld, zoals we ook in de Gemeentelijke Basis Administratie staan. De identificatie van de burger is een essentieel instrument van de overheid-wij allen dus- in zijn contact met de burger en het handhaven van ordening in de samenleving

Technisch kan dit geen probleem zijn, kenmerk van de virtuele wereld is nu eenmaal dat alles wel ergens opgeslagen staat. Het is vreemd dat de overheid dit niet weet en we aanvaarden dat Google en Facebook dit allang weten, en meer.

Als de overheid een Burger Service nummer kan maken, dan ook wel een koppeling met een IP adres, een GSM nummer of zelfs een door de overheid verstrekt email adres zoals in Estland.

Met een verplichte e-identiteit voor iedere burger die virtueel actief is kan de rechtstaat ook in de virtuele wereld worden gehandhaafd doordat illegale activiteiten kunnen worden opgespoord en bestreden.  Wellicht kan daar zelfs een beetje beschaving worden gebracht, maar dat is wellicht al te optimistisch.

Vreemdelingen die in Nederland inburgeren moeten zich dezer dagen trouw verklaren aan de Nederlandse grondwaarden. Dat is opmerkelijk, bij de laatste grondwetherziening konden de verzuilde Nederlanders daar het zelf namelijk nog niet eens over worden. Daar was Nederland nog te verzuild voor. 

Maar nu wordt buitenlanders ingepeperd dat Tolerantie een Nederlandse kernwaarde is. Of ze dat maar even goed willen begrijpen!

En respect voor de grondwet. Een grondwet die in Nederland in 1917 een einde moest maken aan de godsdiensttwisten, vandaar dat het aannemen van die grondwet als de pacificatie van 1917 de geschiedenis in is gegaan.

En waar vele artikelen in de grondwet algemene formuleringen zijn die verder per wet worden geregeld, valt het op dat dat de vrijheid van onderwijs zeer gedetailleerd in de grondwet wordt beschreven:

23.6. Deze eisen worden voor het algemeen vormend lager onderwijs zodanig geregeld, dat de deugdelijkheid van het geheel uit de openbare kas bekostigd bijzonder onderwijs en van het openbaar onderwijs even afdoende wordt gewaarborgd. Bij die regeling wordt met name de vrijheid van het bijzonder onderwijs betreffende de keuze der leermiddelen en de aanstelling der onderwijzers geëerbiedigd. 

Concreet betekent dit dat de belastingbetaler alles mag betalen, maar zich noch mag bemoeien met de inhoud van de leermiddelen noch met de aanstelling van de leraren.

Laten we zeggen dat dit artikel in ieder geval een godsdienstoorlog tussen die tolerante Nederlanders heeft voorkomen. De grondwet van 1917 integreerde de zuilen in het functioneren van de staat en daarmee was de pacificatie van die tolerante Nederlanders een feit.

Die verzuiling is inmiddels geschiedenis, maar de grondwet niet. Het bijzonder onderwijs wordt nog steeds door de belastingbetaler gefinancierd en is naarstig op zoek naar nieuwe zieltjes in de strijd om het bestaan. 

En waar de grondwet de ‘soevereiniteit in eigen kring’ mogelijk maakte om de Nederlandse samenleving niet te laten desintegreren, wordt diezelfde onderwijsvrijheid nu gebruikt door bepaalde geloofsgroepen, zowel als enige landen die controle op hun geëmigreerde landgenoten willen houden, om juist niet te integreren. Het draagt bij tot het laten bestaan van parallelle samenlevingen, met eigen regels zoals de sharia. Wie is er verbaasd als personeel op onze scholen intolerantie onderwijst? Westerse waarden afwijst en huwelijken arrangeert met partners uit het land van oorsprong? Vrouwenbesnijdenis aanprijst? 

Bovendien, ze houden zich toch perfect aan de Nederlandse grondwet?

En daar hebben ze helemaal gelijk in. Natuurlijk houdt de overheid toezicht maar dat kan nooit tegen het fundamentele principe ingaan.

Het lijkt daarom de hoogste tijd dat fundamentele principe te veranderen. Als wij willen dat scholen plaatsen van integratie worden, waar onderwijs wordt gegeven op grond van universele waarden, dan moeten we art 23 van de grondwet aanpassen, voordat er echt een bijzondere school op terroristische grondslag wordt gesticht.

Op het moment dat ik nog werkte, moest ik mij qua publicaties houden aan de regels van mijn werkgever. Drie columns heb ik destijds wel geschreven maar niet gepubliceerd omdat dat niet verstandig leek. Noem het zelfcensuur.

De eerste gaat over de inhuldiging van Willem Alexander uit 2013. De tweede over een IS aanhangster binnen het Ministerie van Justitie, een column uit 2014. De derde ook uit 2014 over de rol van alcohol in de politiek. Ik plaats deze columns nu, laat, maar voor de compleetheid van het dossier!

Studente Joanna moet een prijs krijgen voor de meest efficiente demonstrante ooit.

Het was te begrijpen dat na de strijd om de macht bij de inhuldiging van Beatrix er de Staat en de Kroon alles aan gelegen was om het dit keer anders te laten verlopen. 

Na een jarenlang charmeoffensief van Beatrix richting altijd lastige Amsterdammers, leek het moment dan daar te zijn. Willem Alexander was inmiddels veranderd in een sprekende pop en Maxima zou hem wel van de hockey meisjes af houden, nu moesten alleen nog maar ‘The Hearts and the Minds’ van Het Volk worden gewonnen.

Daar werd Joop van den Ende voor ingehuurd, die als geen ander weet hoe je het volk moet bespelen. De publiciteitsmachines van De Dynastie, RVD en De Telegraaf waren gewillige instrumenten.

En toegegeven, de Koninklijke Reality Show die Van den Ende neer zette, Big Brother Royal, mocht er zijn. Met medewerking van de Nederlandse culturele elite, Andre van Duin en Andre Rieu, werd het een perfecte show. Enig probleem was nog dat het live was, knippen kan niet meer mocht er iets fout gaan.

Het maatschapelijke photoshoppen  werd daarom door Justitie en Politie gedaan. Jaagt de Amerikaanse staat op Al Qaida, het Nederlandse apparaat werd ingeschakeld om de dreiging van de Damschreeuwer, de waxinelichthouder gooier en studente Joanna uit te schakelen.

Konden de eerste twee nog preventief in hechtenis worden genomen, het lag lastiger met Joanna. 

Die stond plotseling op de Dam, niet met een Oranje muts op, maar met een bord in de hand waarop stond: geen monarchie maar democratie. Eigenlijk was het een beetje sneu, de hele Dam in het Oranje, en maar twee mensen met een andere mening.

En dus werd Joanna opgepakt, omdat ze een andere mening had. 

Dat is toch nieuw voor Nederland, opgepakt worden voor het hebben van een mening, en wel een andere. De menigte op De Dam werd niet opgepakt voor het hebben van mening, nee Joanna werd opgepakt omdat ze republikeins is. Ze was geen bedreiging van openbare orde noch rechtsstaat. En waar bij al het geweld bij de inhuldiging van Beatrix de rechtstaat nooit in het gevaar is geweest, kwam die nu zwaar in het gedrang. 

Op instigatie van de Dynastie maakte De Staat een burger monddood.

Nadat de balkonscene op het stadhuis was gedraaid mocht Joanna worden vrijgelaten, het gevaar van een verstoord beeld was geweken! Nu nog even het illegale optreden verbergen want, oh ja er was een persoonswisseling geweest! Met wie dan? Zo dom kon de Amsterdamse politie niet zijn dat ze een republikein met een bord verwarren met een Oranje gekleurde feestganger?

Nee, dat klonk niet zo geloofwaardig.

Nee, het is nu een overijverige diender geworden, het was een eenmansactie. Tsja, er moet natuurlijk altijd iemand de lul zijn.

Zou hem graag eens bij Pauw en Witteman zien, gewoon om eens te zien hoe een Amsterdamse politieman, die dagelijks alle junks en vrouwenhandelaren van deze wereld laat lopen, plotseling op het idee komt dat Joanna in haar eentje tussen  de Oranje massa wel een heel groot gevaar was! 

Het Ministerie van J-IS-titie

Vrijheid van meningsuiting is een groot goed en de wet beperkt die niet tot alleen intelligente uitspraken. Mevrouw Yasmina Haifi mag dan ook in de beste tradities van geschriften als de De Protocollen van Zion verkondigen dat het Islamitisch Kalifaat een Zionistisch complot is.

Op mijn beurt mag ik vinden dat dat een absurde gedachte is en mij slechts verwonderen over het feit dat ze de internationale vrijmetselarij niet mee betrekt in haar Mega complot theorie.

Maar dat stond waarschijnlijk niet op de Jihadistische webpagina waar mevrouw Haifi dit op had gelezen, want ja, het was waar wat ze zei, ze had het zelf gelezen!

Kritisch bronnengebruik is blijkbaar geen onderdeel meer van het curriculum bij de studie culturele antropologie, want mevrouw Haifi heeft een heuse studie gedaan. Culturele Antropologie, want ja, je wilt wat met mensen doen, en iets betekenen voor de samenleving. 

Als mevrouw Haifi iets zou willen betekenen voor de samenleving dan zou ik hopen dat ze bijvoorbeeld de Islam gemeenschap stimuleert tot zelfreflectie of daar  een beetje jaren zestig revolutie introduceert, met Love, Peace en vrije seks!

Maar nee, mevrouw Haifi mag iets betekenen op het Ministerie van Justitie, want ja, een vrouw en ook nog van allochtone afkomst, dat scoort dubbel op de voortrekkerslijstjes.

Het ministerie van Veiligheid en Justitie zorgt, volgens de eigen webstek, ‘voor de rechtsstaat in Nederland, zodat mensen in vrijheid kunnen samenleven, ongeacht hun levensstijl of opvattingen. Veiligheid en Justitie werkt aan een veiliger en rechtvaardiger samenleving door mensen rechtsbescherming te geven en waar nodig in te grijpen in hun leven. Soms is dat een ingrijpende maatregel, soms worden nieuwe perspectieven geopend. Altijd zijn het ingrepen die alleen Veiligheid en Justitie kan en mag doen. Recht raakt mensen.’

Met haar bewezen internet vaardigheden werkt ze daar aan Cyber Security. Antecedentenonderzoek is blijkbaar iets ouderwets, of het komt niet goed uit bij positief discriminatie beleid.

Bovendien zit ze volgens het Ministerie niet op een gevoelige functie, want op de personeelsafdeling. Daar had ze al ervaring mee opgedaan bij de PvdA, waar ze lid was van een commissie die op zoek ging naar nieuw socialistisch talent.

Nu gaan de alarmbellen pas echt rinkelen. Immers, het Ministerie van Justitie, hoeder van de rechtstaat, de grondwet, de burgerrechten, wordt bevolkt door mensen die zijn geselecteerd door mevrouw Haifi? Het virus verspreidt zich!

Het ministerie heeft meegedeeld dat mevrouw Haifi is ontheven van haar functie, maar niet ontslagen. Dat is moeilijk in ambtelijk Nederland, en het Nederlandse ambtenarenrecht.

Maar onrecht raakt mensen ook.

Het raakt mensen in hun fundamentele vertrouwen in de rechtstaat, en het ministerie dat volgens de eigen webstek als enige daar over waakt.

Alcohol en politiek, een gouden combinatie!

Nu Jean Claude Juncker ondanks Brits verzet voorzitter van de Europese Commissie lijkt te worden, lijkt het de moeite waard, in alle nuchterheid, een bezwaar te onderzoeken dat tegen hem wordt ingebracht. De Britten waren zo verstandig alleen te protesteren tegen zijn -vermeende- pro Europa standpunten.

Ze durfden niet te refereren aan zijn drankgebruik, zoals minister Dijsselbloem wel deed.

Want immers, op de  ‘finest hours’ van het Imperium streed Koning alcohol meestal dapper mee! Het drankgebruik van Winston Churchill heeft mythische proporties aangenomen. Whisky, champagne en rode wijn lijken de ‘defender of the realm’ tijdens de oorlogsdagen op de been te hebben gehouden.

Maar Dijsselbloem kan in eigen land blijven, ja zelfs zijn eigen partij. Als je de verhalen van het roemruchte kabinet Den Uyl (Den Uyl I zoals de meer nostalgische socialisten nog steeds zeggen) mag geloven dan is menig besluit over de door dat kabinet gecreëerde verzorgingsstaat in licht benevelde toestand door de ministers in het Catshuis genomen. Is dat geen goed resultaat dan?

De minister van defensie uit dat kabinet, de onvolprezen Henk Vredeling, moest zich bedrinken in een bar alvorens hij het contract voor de F 16 straaljagers kon tekenen. Gelukkig vond de chef staf hem achter de bar en is het, ook tot volledige tevredenheid van Vredeling zelf overigens, nog helemaal goed gekomen.

De latere minister van ook Defensie, Hans Van Mierlo, om maar eens een naam te noemen, stond ook bekend als een goede innemer, en iemand zoals ik zelf heb mogen constateren, met een heel prettige afdronk.

Maar met een onder alle omstandigheden zeer heldere politieke visie. En als minister heeft hij ook zeker geprobeerd die te realiseren. Over rendement valt te twisten, hij liep een beetje voor de muziek uit, of kwam het doordat hij al sterk had geminderd?

In het buitenland zijn ook mooie voorbeelden van de hoge politieke rendement van alcohol. Laten we eens naar Rusland kijken. Het lijkt wel bijna zeker dat centraal Europa dat nu grotendeels lid is van de Europese Unie dat zeker niet geweest zou zijn als Boris Jeltsin net zo nuchter zou zijn geweest als Vladimir Poetin.

Ik wil hier geen pleidooi houden voor het in constante staat van beneveling houden van politici als er belangrijke besluiten dienen te worden genomen.

Maar iemand af serveren omdat hij wel eens een glaasje witte wijn bij de lunch drinkt lijkt meer een daad van arrogantie of het vereffenen van rekeningen dan een daad die getuigt van historisch besef of politiek inzicht.

Het Kalifaat van IS is niet meer, kapotgebombardeerd door een internationale coalitie terwijl het vuile werk op de grond is opgeknapt door een aantal rebellen groepen en de Koerden.

Op dankbaarheid van de internationale gemeenschap in de vorm van steun voor een eigen Koerdistan hoeven de Koerden niet te rekenen, niemand wil de doos van Pandora openen door Sykes-Picot ter discussie te stellen. 1)

De Koerden weten dit allemaal ook wel en daarom hebben ze zich deze keer verzekerd van een belangrijke troefkaart, vele honderden IS strijders afkomstig uit vele ook Europese landen, zitten in Koerdische kampen gevangen.

Tja, wat doe je met gevangen IS strijders. De afwachtende houding van de Europese landen doet vermoeden dat men hoopt dat de Irakese rechtsgang en wat plaatselijke bijltjesdagen op zijn minst een stuk van het probleem zal oplossen.

Mochten ze worden vrijgelaten, dan zullen deze strijders op zijn best in de gevangenis belanden op grond van lidmaatschap van een terroristische organisatie, niet vanwege de gruweldaden die ze hebben gepleegd en dan komen ze er uiteindelijk gemakkelijk van af.

Maar het is lastig te vertrouwen op de rechtsgang in een niet bestaande staat. 

In het slechte geval komen ze op vrije voeten om nieuwe terreurdaden te plegen in Europa.

Voor de vrouwen geldt hetzelfde, die zitten vaak met vele kinderen in kampen en willen ook naar huis.

Want ja, zij zijn toch geen terroristen? OK, ze hebben zich vergist maar hebben alleen maar gekookt voor het kalifaat, zo erg is dat toch niet?

Dat valt nog maar te bezien. Die vrouwen zijn helemaal uit vrije wil naar het kalifaat vertrokken, gelokt door gruwel video’s met onthoofdingen en martelingen. 

Welke vrouw voelt zich daartoe aangetrokken en vindt het een goed idee om in zo’n omgeving een gezinnetje te stichten?

Veelal wordt de verklaring gezocht in de Islam, maar wellicht ligt het meer in de aard van de mens, en met name de hormonen.

Voor de mannen is de verklaring simpel, geen gevaarlijker wezen dan jonge testosteronbommen tussen 15 en 35 jaar. Mannen houden van geweld, en sommige vrouwen houden van gewelddadige mannen. Dat heeft minder te maken met de Islam dan met vrouwen die op Rambo types vallen.

En daarmee hebben ze wel degelijk een belangrijke rol gespeeld in de terreur. Ze hebben de mannen bevestigd in hun rol: ‘Kom schat, zware dag gehad? Veel ongelovigen onthoofd? Eerst maar een lekkere couscous, zal ik je straks eens lekker knuffelen!’

Deze vrouwen zijn niet zo onschuldig als ze zich nu voor doen, ze hebben het wel degelijk geweten. Door te vertrekken naar het Kalifaat hebben ze voor de strijders de seksuele beloning voor het geweld klaargezet. Dat is aanzetten tot geweld en dat dient in de rechtsgang te worden meegenomen.

^1]Sykes Picot-verdrag Een geheim verdrag over de verdeling van het Osmaanse (Turkse) rijk, in 1916 te Londen tussen Groot-Brittannië en Frankrijk gesloten.

In mijn auto liggen twee gele hesjes, verplicht door de overheid. Die moet ik in noodsituaties aan trekken.

Franse burgers hebben dat de afgelopen weken massaal gedaan. Leek het eerst alleen te gaan om te hoge benzineprijzen, dankzij de onvermijdelijke Franse sociologen weten we nu dat het een mix is van verlies van koopkracht, immigratie en een kloof tussen de elite in de stad een middenklasse op het platteland.

Dat klinkt bekend, want wat blijkt.

Na een aantal jaren de broekriem te hebben aangehaald, vragen ook veel Nederlandse burgers zich af wanneer zij de vruchten van de bezuinigingen gaan plukken nu de economie weer goed op stoom is gekomen.

Daar is helaas weinig ruimte voor. De onderhandelaars van Rutte III zijn tot veel nieuwe inzichten gekomen. Dachten ze eerst al dat de dividendbelasting moest worden afgeschaft zonder dat dat in een enkel verkiezingsprogramma stond, ook op het gebied van het klimaat kwamen ze tot nieuwe inzichten. En hoewel GroenLinks niet in de regering zit, zijn Rutte en Wiebes helemaal bekeerd tot het klimaat geloof. 

Hoewel de Nederlandse bijdrage aan de mindere opwarming slechts 0.0003% is, wil dit kabinet daar wel vijf miljard euro per jaar voor uittrekken, te betalen door de burger. 

Net zoals de dividendbelasting is dit niet aan de kiezer voorgelegd. Goede voornemens zijn wel in de verkiezingsprogramma’s te lezen, het prijskaartje niet. 

En zo is de gewone burger door het regeerakkoord waar andere zaken in staan dan in de verkiezingsprogramma’s weer door Rutte buiten spel gezet.

Maar het wordt wel aan de Tweede Kamer voorgelegd, dan is het toch democratisch? Formeel wel, maar er wordt hetzelfde scenario gevolgd als met het Nationaal Energie Akkoord. Eerst wordt er met allerlei maatschappelijke organisaties overlegd, en dan wordt de Kamer gezegd dat ze eigenlijk niks mag veranderen omdat het met het maatschappelijk middenveld al is afgestemd. 

Dat middenveld heet nu ‘Klimaattafels’, waar onder leiding van de politicus die vroeger bekend stond als liberaal, Ed Nijpels, voorakkoorden moeten worden gesloten hoe Nederland klimaatneutraal moet worden.

Die maatregelen moeten door de Tweede Kamer worden goedgekeurd, maar net als met het energieakkoord lijkt dit erdoorheen te worden gedrukt met als argument dat de samenleving in de vorm van het maatschappelijk middenveld het al heeft aanvaard.

Dat argument lijkt iets minder geloofwaardig door de gele hesjes. Voor Rutte zou het het tweede dossier zijn dat wordt afgeschoten omdat de regering iets wil doordrukken dat niet door de kiezer is goedgekeurd.

Het probleem van de politiek is niet de burger maar wel het systeem waardoor zijn stem wordt vertaald in besluitvorming. Voor de tweede keer wordt het parlement uitgeschakeld doordat een onderwerp dat niet aan de kiezer is voorgelegd niet echt meer in het parlement kan worden besproken ‘want onderdeel van het regeerakkoord’, dan wel al afgestemd met het maatschappelijke middenveld.

De coalitie handelt met andere woorden zonder mandaat en gedraagt  zich als een technocratische autocraat. 

Begrijpelijk dat de burger dat niet pikt, dank aan de gele hesjes om de  klimaattafels af te ruimen!

Ok, dus je koopt scharreleieren bij de AppieHappie omdat die kleine kooitjes zo zielig voor die kippen zijn, dat wil je niet. Als het kan kies je bio, want dat is beter voor het milieu. Je gaat op de fiets naar je werk, want dat is beter voor het klimaat.

En wie wil de aarde nu niet redden?

Foie gras is het laatste wat je zou eten, want hoe die dieren worden behandeld is dierenmishandeling, en je wilt eigenlijk best wel vegetarier worden, maar dat is nu nog wat onpraktisch, sociale verplichtingen en zo. Maar je bent wel met de maatschappij bezig, je volgt de politiek en kijkt naar DWDD, je stemt Groenlinks dan wel GroenRechts.

Nee, aan jou zal het niet liggen, die betere wereld, misschien niet meer de verbeelding aan de macht, maar de energie transitie moet worden doorgezet.

Gek, dat je dan wel cocaïne snuift, voor de energie en om de hele wereld aan te kunnen. En als je wel eens een pilletje slikt, ga je lekker iedereen knuffelen, gezellig toch?

Daar denken ze in Mexico anders over.

Elke week zijn daar doden te betreuren in de burgeroorlog die al meer dan tien jaar woekert in het land. In de strijd tussen drugkartels en ordetroepen zijn al meer dan 28.000 doden gevallen.

Dat komt omdat jouw cocaïne een stukje is van die 10 miljard omzet in onder meer .cocaïne. En daarmee draag jij bij aan dat geweld in Mexico, en indirect aan de verkiezing van Trump, want die wil dat met een muur dan weer tegen houden.

Ok, jouw cocaïne komt daar niet vandaan? Jouw pilletjes komen inderdaad uit Nederland. Koopt Nederlandse waar, dan helpen wij elkaar!

Nou, dat hebben we geweten.

Nederland staat in de top drie van landen die synthetische drugs produceren. Wegkijken kan ook niet meer want tot in de verste uithoeken van het land vinden illegale dumpingen plaats van chemisch afval uit illegale drugslaboratoria. En jij was toch zo voor het milieu?

Dan moet je dus nu ook kappen met die pilletjes.

Waarom zou wat geldt voor biokippen niet gelden voor drugs? Ook hier bepaalt de consument hoe de productieketen er uit ziet. Vreemd dat jij je wel druk maakt over kippen en niet om mensen.

Die Mexicaanse drugskartel oorlog zal jou blijkbaar worst zijn, die levensgevaarlijke synthetische drugs die als snoepjes worden uitgedeeld, niet jouw probleem.

En waarom niet? Omdat je nu eenmaal een klootzak bent als je cocaïne snuift!

Op de lagere school leerden wij over het Paleozoïcum en het Mesozoïcum, over de ijstijden, grote en kleine en dat sindsdien Scandinavië nog steeds een beetje omhoog komt, kortom, sinds het ontstaan van de aarde was er altijd wel wat te beleven.

Hoe die dynamiek ontstond ging de meester niet echt op in, dat we dit wisten was al mooi genoeg.
Maar dat is al meer dan de meeste klimaatwetenschappers lijken te weten. Als ik de redders van het klimaat mag geloven was het tot de industriële revolutie maar een saaie bende in de natuur en zijn de dramatische ontwikkelingen begonnen met de uitstoot van C02.
Alleen al het feit dat die steenkool en olieproducten van de natuur zijn en die C02 afkomstig is uit de atmosfeer, zou ons aan het te denken moeten zetten.

Sinds het ontstaan van de aarde is het klimaat een uitermate dynamisch systeem van het herverdelen van de van de zon afkomstige energie over de aardbol. De dynamische elementen zijn de activiteit van de zon, onregelmatigheden in de baan van de aarde en diens rotatie dit volgens de zogenaamde Milankovitch-parameters. Het is merkwaardig dat deze in de klimaatdiscussie geen rol lijken te spelen, wellicht omdat die niet beïnvloedbaar zijn?

Dit alles betekent dat er van een evenwichtstoestand geen sprake kan zijn: het klimaat verandert altijd en wel in zeer langdurige cycli van duizenden jaren.

Onregelmatigheden in de energie uitstoot van de zon, variaties in de baan van de aarde om de zon en in de rotatie van de aarde lijken in het verleden het klimaat fundamenteel te hebben beïnvloed.
Nu niet meer als we de klimaatwetenschappers mogen geloven. Het is de CO2!

Recent onderzoek suggereert echter dat deze extra CO2 voor de natuur geen probleem is, over 200.000 jaar is alle door de mens geproduceerde CO2 weer geabsorbeerd. Dat is geen probleem voor de natuur, kwestie van tijd. Maar voor de mens, en vooral zij die op zeeniveau wonen, is dat wel een probleem.
Zolang de adem inhouden gaat niet.

Het is typisch menselijke arrogantie te denken dat we zulke lange termijn processen kunnen controleren en dat de temperatuur van de aarde met een thermostaat te regelen is.
Het is de Nederland kenmerkende zendingsdrang en gidsland Calvinisme dat denkt dat wij dan voorop moeten lopen.

In dit geval door bij iedereen de energierekening te laten verviervoudigen door het gas af te sluiten en de warmtepomp verplicht te stellen.
Ondertussen vindt Donald Trump het juist een uitstekend idee dat wij Europeanen meer Amerikaans gas gaan consumeren.

Het lijkt of er een duivelspact is gesloten, links ‘redt’ het klimaat, rechts vindt het goed omdat er veel geld mee kan worden verdiend.
Ondertussen is de gewone man het haasje.

Waar een eenzame journalist vertwijfeld waagt te stellen dat 49% CO2 reductie tot een temperatuurdaling van slechts 0.0003° leidt, wordt dat door klimaatwetenschappers niet ontkend maar wel afgedaan als “geneuzel”. Impliciet wordt dit ervaren als een morele aanval op het morele gelijk van de klimaat ideologen.
Vraag dus vooral niet wat het oplevert, wat het kost en wie dat gaat betalen. En al helemaal niet of er misschien alternatieven zijn.

Het zou verstandiger zijn i.p.v. het klimaat te redden, te investeren in het aanpassen van ons leven aan de klimaatverandering, die so wie so komt.
We moeten de illusie opgeven dat we het klimaat zouden kunnen beïnvloeden, ‘redden’ in de ogen van velen. We moeten accepteren dat klimaatverandering van alle tijden is en dat we ons gewoon moeten aanpassen.

Nederland heeft een meer-partijensysteem. Hoewel in theorie mogelijk, heeft nog nooit één partij de absolute meerderheid behaald en geheel en al zelfstandig een regering kunnen vormen. Het zijn altijd coalities van meerdere partijen geweest. Tijdens een proces van (in)formatie wordt bekeken of er in de verkiezingprogramma’s die inzet van de verkiezingen zijn geweest voldoende punten van overeenstemming zijn om een stabiele regering te vormen. Voor alle zekerheid worden de punten van overeenstemming vastgelegd in een regeerakkoord en ter stemming gebracht in het parlement, omdat een nieuwe regering pas kan functioneren als het parlement zijn vertrouwen heeft gegeven.

Hoe het formatieproces dient te verlopen is meer een kwestie van politieke mores dan van staatsrecht. De achterliggende gedachte is wel dat op indirecte wijze het regeerakkoord het resultaat van de verkiezingsuitslag dient te weerspiegelen.

Tijdens een formatie kan alles worden besproken. Verkiezingsprogramma’s kunnen niet de toekomst voorspellen, ook op nieuwe uitdagingen moet worden ingegaan.

De afschaffing van de dividendbelasting stond in geen enkel verkiezingsprogramma maar was volgens de VVD urgent vanwege de poging tot overname van AKZO en de dreigende overplaatsing van het hoofdkantoor van Unilever. Een urgentie die is onderstreept door twee grote multinationals met Britse aandeelhoudersUnilever en Shell en het VNO.

Dat is hun goed recht, Shell is ook onderdeel van het maatschappelijke middenveld.

Maar het wringt wel.

Door de vrijgegeven informatie-memo’s weten we nu evenwel dat ambtenaren van Economische en Financiële Zaken de stukken aangeleverd door Hans de Boer van het VNO hebben bestudeerd en geanalyseerd als waren het stukken van politieke partijen. Daar komt dan nog bij dat het Ministerie van Financiën tot een heel andere conclusie kwam dan dat van Economische zaken.

Met zo’n verdeeld ambtelijk advies over zo’n gevoelig onderwerp kun je moeilijk verwachten dat er gemakkelijk een politieke consensus ontstaat.

Door het onderdeel te laten zijn van het regeerakkoord in plaats van het op de politieke agenda te zetten: ‘de regering zal aan het parlement een wetsvoorstel voorleggen om de dividendbelasting af te schaffen’, heeft Rutte er voor gekozen om het afschaffen van de dividendbelasting er zonder ècht parlementair debat door te drukken.

Als onderdeel van het regeerakkoord was het wegstemmen van het dividendvoorstel immers meteen het afschieten van de gedoodverfde nieuwe regering.

Zo hebben we nu de dividendbelasting afgeschaft zonder dat de kiezer of het parlement zich daar over hebben kunnen buigen. Staatsrechtelijk kan dat, maar voor dit passeren van het parlement zou de premier wel eens een hoge politieke prijs voor moeten betalen.

Het politieke midden in Europa is sinds vele jaren in handen geweest van sociaal democraten en christen democraten, met hier en daar zo nu en dan een rol voor de liberalen.

In het Europees Parlement is deze machtsdeling bijna in beton gegoten. Er is een akkoord dat het voorzitterschap roteert tussen deze twee politieke families, en de verwachting van het ‘Spitzenkandidaten’ systeem was dat het voorzitterschap van de Europese Commissie ook afwisselend door één van deze twee politieke families zou worden waargenomen.

Bij de meest recente verkiezingen in Nederland, Frankrijk, Duitsland en nu ook Italië zijn de sociaal-democraten gedecimeerd, en lijken ze op weg in de meeste Europese lidstaten een marginale partij te worden. Wat zeker is dat op termijn de sociaal-democratie niet meer de tweede politieke familie zal zijn.

Het is maar de vraag of de christen-democraten en liberalen blij moeten zijn met het verdwijnen van de politieke familie die ze in zo menig verkiezing zo fel hebben bestreden.

Met de transformatie van socialisten naar sociaal-democraten werd de klassenstrijd ingeruild voor de emancipatie en ontwikkeling van de arbeidersklasse. Deze transformatie die in de jaren dertig van de vorige eeuw plaats vond, maakte dat de sociaal democraten geschikt werden gevonden om regeringsverantwoordelijkheid te nemen.

En zo traden de sociaal democraten toe tot de elite en culmineerde de emancipatie van de naoorlogse arbeidersklasse in de welvaartsstaat, met een huis en auto voor iedereen.

Helaas hebben de sociaal-democratische partij-elites met dat succes ook het contact met hun steeds kleinere achterban verloren. Wat er van overbleef werd vervreemd van de partij elite op het moment dat die in immigranten een nieuwe groep ‘verworpenen der Aarde’ zag waar het oude concept van emancipatie op kon worden toegepast. In het geval van Diederik ‘Ranger’ Samson werd het klimaat zelfs belangrijker dan de achterban.

Het sociaal-democratisch electoraat vond dat echter niet zo’n goed idee van die partij elites. Wat er aan arbeiders over was voelde zich bedreigd door immigranten, zowel in identiteit als op de arbeidsmarkt . En ze wilden de auto ook niet kwijt.

Het electoraat liep over naar een heel scala populisten, die zonder scrupules en met veel opportunisme met de electorale winst wegliepen, maar wel op rechts.

En daarmee is de teloorgang van de sociaal-democratie het probleem van centrum rechts geworden.

Is Wilders in Nederland nog uitgesloten van regeringsvorming, en is dat in Duitsland ook gebeurd, in Italië lijken ze redelijk zeker in de regering te komen.

Deze nieuwe radicaal rechtse partijen zijn namelijk niet alleen tegen immigratie, daar kan centrum rechts zich nog wel in vinden, het is ook sterk anti-elite. En dat beschaafde centrum rechts is nu juist de kern van die elite.

De oude klassenstrijd is nu een strijd tussen de elite en zij die daar geen deel van denken uit te maken.

Radicaal rechts is een existentiële bedreiging voor gematigd centrum rechtse partijen. Met als voorbeeld de Tea Party beweging, Alt Right en dergelijke in de VS, lijkt de rechtse radicale stroming vooral gematigd rechts te bestoken.

Was de machtsdeling met de sociaal democraten gebaseerd op wederzijds respect van de partijkaders die aan beide zijden van het spectrum tot de elite behoorden, van anti-elite en radicaal rechtse partijen hoeft dat respect niet te worden verwacht.

Dit is een zorgelijke ontwikkeling doordat zaken op het gebied van vrede en welvaart door de elites bijzonder goed zijn georganiseerd.

Moeten we de baten van globalisering, vrijhandel, open grenzen, mensenrechten en dergelijke laten ontnemen doordat de machtsdeling door de linkse en rechtse elites aan het wegvallen is?

Het lijkt aan gematigd rechts om het historisch compromis met de sociaal-democratie te vervangen door een scherp gedefinieerde nieuwe ideologie. Een ideologie die meer omvat dan dat alles de schuld van Joop den Uyl is.

Een ideologie die ingaat op een aantal zorgen van de anti-elite aanhangers. Die lijken vooral op het gebied van de identiteit te liggen.

Dit is de historische opdracht om de verworvenheden van economisch en sociaal liberalisme te behouden.

Anders rest voor centrum rechts een plaatsje op het kerkhof van de geschiedenis naast de sociaal-democratie.

‘Geschiedenis is een echoput, wat je erin gooit komt er weer uit’ was de stelling waar mee E.H. Kossmann nieuwe studenten verwelkomde. Geschiedschrijving, niet te verwarren met De Geschiedenis, zegt minstens zoveel over het heden als het verleden, was het punt wat hij vanaf dag een wilde maken.

Geschiedschrijving wordt enthousiast gebruikt om het heden te presenteren als de onvermijdelijke uitkomst van het verleden, en liefst een glorieus verleden om ook het heden van een gouden randje te voorzien.

Zo moest het nieuwe Koninkrijk der Nederlanden begin negentiende eeuw op een delicate wijze de geschiedenis herschrijven. Het glorieuze verleden van de Republiek was mooi, maar de rol van Willem van Oranje mooier. Er moest worden benadrukt dat De Republiek een inefficiënte staatsvorm was en het Koninkrijk het natuurlijke eindpunt van de ontwikkeling was.

Het particularisme van de burgerij werd als inefficiënt afgeschilderd en ingaand tegen het nationale belang waar de heldhaftige Oranjes tegenover stonden die met daadkracht het nationale idee dienden.
De wetenschap kwijtte zich enthousiast van deze taak. Met behulp van de schilderijen van Rembrandt en Vermeer, wat oorlogen en monumenten werd de Gouden Eeuw bij elkaar gefabuleerd.

En nu is het nog steeds niet anders.

Zo bleek na de oorlog Nederland een land van verzetshelden te zijn en werden er in Indonesië alleen een aantal ‘politionele’ ácties uitgevoerd.  Dat het KNIL in Indonesië oorlogsmisdaden had gepleegd in dezelfde stijl als de Duitse bezetter, kon heel lang niet worden erkend, want dat paste niet in ons ‘goede’ zelfbeeld.

Geschiedschrijving dient dus hoofdzakelijk om de groep een identiteit te geven door het creëren van een gemeenschappelijke geschiedenis, de uitkomst is een heden dat per definitie goed dient te zijn, anders zou je het heden moeten veranderen, en dat is lastig.

Over het algemeen is dat redelijk gelukt met de autochtone bevolking uit de oude Republiek.
De meeste Limburgse kindertjes denken nu dat een voorouders Amsterdamse koopmannen waren.

Het gaat natuurlijk botsen als nieuwe groepen zich niet goed in het heden voelen. Dan bevalt de geschiedenis ook niet, en moet inderdaad het heden worden veranderd door de geschiedschrijving te veranderen.

Het debat over de Nederlandse geschiedenis is er dus vooral een van een multiculturele samenleving op zoek naar een nieuw verhaal. God, Vaderland en Oranje moet worden vervangen, maar door wat?

Showman Jort Kelder heeft, gebaseerd op een heuse verkiezing, het Plakkaat van Verlatinge voorgesteld. De Nederlandse revolutie wordt overal ter wereld als startpunt gezien van de ontwikkeling van de democratie, met als kernmomenten de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring en de Franse revolutie.

Overal, behalve in Nederland, zowel Regenten als Oranje wilden de nieuw verworven onafhankelijkheid van de Spanjaarden en macht voor zichzelf wilden houden. end geschiedschrijving moest mensen niet op ideeën brengen van democratie.
En hoewel het plakkaat geen onafhankelijkheidsverklaring is wordt het nu wel zo gebracht, omdat het potentieel een universalistisch symbool is dat de verzuilde en etnisch versplinterde geschiedschrijving kan overstijgen.

Op zoek naar een nieuwe identiteit zal de geschiedschrijving zich dus aanpassen. Het zal even zoeken worden, maar er zullen vast wel meer universele symbolen te vinden zijn in de vaderlandse geschiedenis die ras en geloof overstijgen en die de Nederlandse samenleving na de verzuiling een nieuwe identiteit kunnen geven.

Er zullen nog vele Zwarte Pieten discussies nodig volgen, maar wat met Friezen en Limburgers gelukt is, zal ook wel met multicultureel Nederland gebeuren. Uiteindelijk zal de dominantie van de Randstad wel leiden tot een geschiedschrijving die de onvermijdelijkheid daarvan ‘bewijst’.

Terwijl de globalisering de verschillende samenlevingen steeds meer van elkaar afhankelijk maakt zien we tegelijkertijd zoveel onafhankelijkheidsbewegingen dat er bijna wel een band tussen de twee moet bestaan. De Britten uit de EU maar wel onderdeel van de wereldeconomie, Catalonië uit Spanje maar niet uit de EU, Schotland uit het VK maar ook wel in de EU, de Exit is In zullen we maar zeggen.

Met de vestiging van het kapitalisme en liberale systeem als basis voor de wereldorde aan het eind van de twintigste eeuw nam de internationale vrijhandel een grote vlucht en werd de moderne industriële samenleving onderdeel van ‘The Global Village’ als metafoor voor het fenomeen dat iedereen van elkaar afhankelijk is geworden. Dat gebeurde op grond van staten met een ‘nationale’ identiteit.

De regionale nationalisten willen dan wel uit hun nationale staten, maar zeker in de EU blijven. Het Verenigd Koninkrijk wil dan wel uit de Europese Unie, maar wel een ‘Global player’ zijn.

Alle populisten, Independistas en Brexiteers willen wel de voordelen van internationale handel, maar niet de politieke structuren waarbinnen die handel wordt gevoerd.

Wat opvalt bij alle oprispingen van onafhankelijkheid, is dat niemand terug wil naar een agrarische samenleving. Integendeel, zonder de baten van de globalisering zouden deze onafhankelijkheid dromen geen economische basis hebben.

Men wil af van politieke structuren die als knellend worden ervaren. Het vreemde is nu dat de bestaande politieke structuren die globalisering in goede banen leiden. Het knelt dus niet op het gebied van de resultaten. Het lijkt vooral te knellen op het gebied van soevereiniteit en de beslissingsmacht binnen dat systeem. Immers, als staten en gemeenschappen zijn van elkaar afhankelijk, en niemand kan meer in zijn eentje beslissen over het eigen lot, dat moet binnen een systeem van samenwerking.

En die verplichte samenwerking leidt nu juist tot die wederzijdse afhankelijkheid die zo wordt veracht: ‘Brussel’ ‘de Verenigde Naties’ zijn symbolen voor vermeende opgelegde macht, terwijl het in wezen samenwerkingsverbanden zijn waar binnen nationale staten met elkaar afspraken maken. Voor de regionale nationalisten komt daar dan nog eens de nationale hoofdstad als veracht symbool boven op. Maar ook als ze zich los zouden maken van de nationale hoofdstad, zouden ze gebonden blijven aan de logica en de wetten van de globalisering.

Het probleem is dus niet de globalisering, maar het ontbreken van een daarvoor adequate politieke structuur.

Is voor de regionale nationalisten het nationale kader sowieso een –emotioneel-knellend kader, voor bijna alle regio’s geldt dat waar de nationale staat gedereguleerd en geprivatiseerd heeft, die regio’s vervolgens wel zelfstandige actoren binnen de wereldeconomie zijn geworden. De rol van de burgemeester van Londen met zijn pleidooien voor een aparte status voor zijn stad post Brexit is daar een goed voorbeeld van. Een combinatie van aldus gewonnen economische voorspoed bovenop een al sterk regionaal bewustzijn kan dan leiden tot een situatie als in Catalonie.

Ook de ‘nationale’ nationalisten zijn niet tevreden met de rol van de natie staat op het internationale niveau, waar veelal een vermeend verlies van soevereiniteit wordt betreurd. Dat vermeende verlies van soevereiniteit vindt zijn oorsprong in het feit dat het verlies van controle over de eigen economie door privatisering en deregulering niet wordt gecompenseerd door dezelfde beslissingskracht op internationaal niveau, waar iedere staat een van de vele is.

De kern van de oplossing lijkt zo te liggen op het nationale niveau. Aan de ene kant moet op nationaal niveau een politiek antwoord worden gevonden op de aspiraties van (ontevreden ) regionale politici en hun achterban. Aan de andere kant dienen nationale politici eerlijk te zijn over de besluiten die ze op internationaal nemen en ervoor te zorgen dat die besluiten aan de juiste democratische controle wordt onderworpen, want daar lijkt de schoen te wringen.

Dat zou kunnen worden opgelost door de politieke organen van de internationale organisaties rechtstreeks door de burger te laten kiezen. Te vrezen valt echter dat de opkomst voor de verkiezing van de voorzitter van de WTO alle laagterecords van het Europees Parlement gaat verbrijzelen.

Het antwoord op de globaliseringsscepsis dient derhalve te komen van het nationale niveau als we de baten van de globalisering willen behouden. Een aanpassing van democratische structuren en processen op nationaal niveau lijkt een belangrijke stap om het vertrouwen van de burger te behouden.

 

Geschiedenis, economie, interessante vakken maar geen echte wetenschappen in de meeste strikte zin van het woord omdat laboratorium- en dubbel blind proeven niet mogelijk zijn.

De economen hebben dan nog het Grote Communistische Experiment gehad, historici moeten hard werken om niet de journalisten van het verleden te worden.

De Brexit is dan ook een gouden kans voor de wetenschap: een heel land dat zich vrijwillig beschikbaar stelt voor een laboratoriumproef.

Een unieke kans om de hypothese op grond waarvan de Europese samenwerking en eenwording stoelt wetenschappelijk te testen. Die hypothese luidt dat het vrijmaken van de markt leidt tot een optimalisatie van de productiefactoren en daarmee tot het ontstaan van dusdanige interdependenties op economisch, financieel en monetair vlak dat politieke samenwerking en integratie noodzakelijk is. Als gevolg van die noodzakelijke samenwerking verdwijnt het instrument van het gewapend conflict -oorlog- uit de toolkit van de politici.

Deze hypothese ligt ten grondslag aan het originele EEG Verdrag, en nog sterker aan het Verdrag van Maastricht. Immers, een Verenigd Duitsland mocht nooit meer de bron zijn van instabiliteit en geweld in Europa, en daarom was een verdere economische, monetaire en politieke Europese integratie de voorwaarde om Duitse integratie mogelijk te maken.

Eurosceptici trekken dit alles in twijfel, op zijn minst vinden ze dat de soevereiniteit van de nationale staat niet mag worden opgeofferd aan de vermeende voordelen van Europese samenwerking.

De Brexit biedt nu de kans voor een uniek experiment. Men neme een groep landen die zestig jaar een behandeling hebben gehad met een cocktail van vrij verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal en zondere dan een land af aan welke men die behandeling onthoudt, en dan is het een kwestie van meten wat er gebeurt.

Ik stel voor dat een internationaal wetenschappelijk comité verder gaat uitwerken wat er moet worden gemeten, maar ik denk dat de ontwikkelingen in Bruto National Product, koopkrachtontwikkeling, in-en uitvoer gegevens, al een paar goede zijn om mee te beginnen.

Het lijkt mij een uitgelezen kans voor eurosceptici om hun gelijk te bewijzen, en een vervolg op de Brexit te organiseren in de vorm van het stopzetten van het proces van Europese samenwerking en eenwording.

Meten is weten is een oude timmermanswijsheid. Maar ik ben bang dat juist daarom deze unieke wetenschappelijke kans niet zal worden opgepakt door Thierry Baudet c.s.

Zij zullen niet willen meten, omdat ze de waarheid niet willen weten maar in het troebele water van de onkunde hun politieke garen willen kunnen blijven spinnen.

 Nadat Napoleon de laatste restjes van een middeleeuwse maatschappij inrichting had opgeruimd en vervangen door de centraal bestuurde eenheidsstaat werd diezelfde staat in de romantiek versterkt met een nationaal idee en werd deze zowel cultuurdrager als uitdrukking van de volkswil, in plaats van een groot landgoed zoals dat tot Napoleon vaak het geval was geweest.

In Groot Brittannië ging dit samen met de eerste industrialisatie en een sterke handelsgeest, het Britse imperium het gevolg. De dominantie militaire positie in de wereld leidde tot een Pax Britannica maar ook tot het idee dat de vrije markt economie en een liberale democratie een soort optimum in de maatschappelijke ontwikkeling zou zijn.

De latere dominantie van de Verenigde Staten versterkte dit alleen maar. De Pax Americana leidde tot een verklaring van de rechten van de mens en een de oprichting van de Verenigde Naties naar analogie met de Amerikaanse grondwet. Andere internationale organisaties, IMF, Wereldbank, WTO, WHO werken binnen dit model.

Door de val van de Sovjet Unie leek het Angelsaksische wereldbeeld geen concurrentie meer te hebben en was volgens Francis Fukuyama het einde van de geschiedenis daar.

Met de Brexit en de verkiezing van Donald Trump als president van de VS lijkt de Angelsaksische wereld plotseling de rug te keren naar alles wat haar groot heeft gemaakt: individuele rechten met een liberaal politiek systeem, vrijhandel en globalisering.

Een democratie is meer dan het gelijk van 51% van de kiezers, het is een systeem van evenwicht in wetgeving, beleidsuitvoering en rechtspraak dat er op gericht is niemand ooit de absolute macht te geven zodat het systeem uiteindelijk naar tevredenheid van de overgrote meerderheid van de bevolking functioneert. Pas als die overgrote meerderheid zich herkent in het systeem zullen burgers immers loyaal zijn aan het systeem en burgerschap tonen.

De Angelsaksische wereld lijkt het streven naar zo’n brede meerderheid te hebben ingeruild voor het veel beperkter belang voor de eigen groep (51% is genoeg). Binnen die groep is alles mogelijk inclusief exorbitante persoonlijke zelfverrijking, wie er buiten valt heeft pech. Had die mentaliteit van egoïsme en zelfverrijking al geleid tot de instorting van het mondiale financiële systeem in 2008, het lijkt er sterk op dat diezelfde mentaliteit van eigen- en groepsbelang nu ten koste gaat van het democratische systeem.

In de VS zijn de voorbeelden te over, belasting-, zorg- en infrastructuur plannen die door allen worden betaald maar specifieke groepen het meest profiteren In het VK is met het referendum over de Brexit met het landsbelang gesold opdat de Tories aan de macht bleven. Het uitschrijven van de recente verkiezingen was ingegeven door tactiek van de Tories om van een moment van zwakte van Labour te kunnen profiteren en de Brexit nog harder te kunnen uitvoeren. Verkiezingen zijn onderdeel van het democratisch systeem, ze alleen maar uitschrijven om een partij te bevoordelen is een doodzonde. Een zegen dat deze les gegeven is!

Het blijft verbazingwekkend dat in deze twee belangrijke Angelsaksische landen het grote publiek het accepteert dat het respect voor de instituties wordt ingeruild voor het gebruik van die instituties voor groeps- dan wel eigen belang. Tijd voor reflectie in die landen, zeker. Maar ook voor Europa, daar door de Angelsaksische zelfmoord de geopolitieke wereldorde er anders is gaan uit zien.

Een populaire illusie in verkiezingstijd is het idee dat verkiezingsprogramma’s, ‘blauwdrukken voor de toekomst’ en dergelijke ook inderdaad die toekomst helpen vorm geven. Politici houden graag die illusie van zichzelf als hogepriesters van de macht in stand. In de praktijk is het opstellen van verkiezingsprogramma’s vooral een proces van meningsvorming binnen de partij op grond van de dan geldende realiteit. En aangezien vandaag altijd anders is dan het morgen dat je gisteren dacht dat het zou worden is de realiteit waarin die programma’s moeten worden uitgevoerd altijd taaier dan programma-commissies zich hadden voorgesteld.

Diezelfde politici moeten wel maatregelen nemen om onvoorspelde crises van welke aard dan ook op te lossen.
Het is dus van belang eerder te kijken hoe de toekomst eruit zal zien dan hoe de programma’s er uit zien.

In de komende jaren staan de Europese landen voor twee grote uitdagingen:

a. Wat is de houding van Europa t.o.v. de nieuwe geopolitieke realiteit, waarbij de Amerikaanse veiligheidsgarantie niet meer gratis is en een antwoord dient te worden gevonden op een assertief Rusland.
b. Hoe wordt het vertrouwen van de burger in het politieke systeem herwonnen.

Beide uitdagingen lijken te zijn ontstaan uit dezelfde politieke bron, een te groot geloof in ‘de markt’. Immers, met het ‘einde van de geschiedenis’ dat wil zeggen het idee dat de liberale, op vrije markt en democratie gebaseerde samenleving het logische eindpunt van de menselijke evolutie zou zijn, leek internationale vrijhandel het klassieke buitenlands en veiligheidsbeleid overbodig te maken. In het binnenlands beleid werd politiek steeds meer vervangen door marktwerking, burgers werden ‘klanten’.

Helaas, Trump, Poetin, IS, Erdogan, banken crisis, sociale uitsluiting om maar wat te noemen zijn zaken die niet aan de markt kunnen worden overgelaten, ze maken politieke keuzes noodzakelijk, wat willen we wel, wat willen we niet. Het grappige is dat juist het populisme een teken is van marktwerking in de politiek. De PvdA is een goed voorbeeld. Terwijl Diederik ‘Greenpeace Ranger’ Samsom zich inzette voor het klimaat, verloor de arbeider zijn ziekenfonds en vaste baan. Is er iemand verbaasd dat in het kader van de efficiency van de politieke markt die arbeider een partij kiest die zich daar wel voor inzet?

Het lijkt erop dat de kiezer zich meer afwendt van de markt dan van de politiek. Een terugveroveren van het publieke domein door de politieke klasse zou dan het logische antwoord zijn. Niet het populisme dient te worden bestreden, maar de gedachte dat de samenleving aan de markt kan worden overgelaten.

Sir Humphrey Appleby is de iconische verpersoonlijking van de Britse hoge ambtenaar en diplomaat uit de fameuze Britse serie ‘Yes Minister’.

De vleesgeworden beste kwaliteiten van zijn klasse: goed opgeleid, beschaafd, trouw aan het vaderland en altijd de politiek dienend met het aandragen van oplossingen voor problemen die de politici al dan niet al hadden geïdentificeerd. Pragmatisch handelen in het landsbelang met het inroepen van idealen en principes als dat eloquentie en retorica ten goede komt.

Hoewel niet zo uitgesproken, is het beste van Sir Humphrey herkenbaar in vele Britten die in verschillende hoedanigheid in Brussel rondlopen.

Zelden zal hij het achterste van zijn tong laten zien, een eigen mening wordt al gauw verpakt in ‘Some would rather say’ en als ze het echt niet met je eens zijn, dan zijn ze op zijn minst ‘awfully sorry’. Goede collega’s, geduchte tegenstanders.

Perfecte dienaren van de politieke klasse. Het ‘vrijwillig’ vertrek van Ivan Rogers als ambassadeur van het Verenigd Koninkrijk lijkt dan ook niet minder dan een omslagpunt in die traditie.

Rogers was de man die in een, let wel, interne en vertrouwelijke nota aan het cabinet van de Eerste Minister een aantal problemen voor de Brexit op een rijtje zette.

Als worst case schetste hij een scenario met  een exit procedure van 10 jaar. De nota was een samenvattende nota waarin hij niet zozeer zijn mening gaf maar een synthese aanreikte van een aantal analyses opdat de eerste minister optimaal geïnformeerd zou zijn zodat zij zo goed mogelijk haar beslissingen kon nemen.

Die nota werd zorgvuldig gelekt, Rogers weggezet als een ‘pessimist’, en de aanhangers van een ‘zachte Brexit’ werden gemarginaliseerd ten gunste van de meer radicale voorstanders van de ‘harde Brexit’. Nigel Farage riep al meteen op tot een soort zuivering van het ministerie van buitenlandse zaken en vooral de  EU ambassade aangezien daar naar zijn smaak te veel ambtenaren zitten met pro-Europese sympathieën.

Dan ga je je als ambtenaar natuurlijk nog wel eens achter de oren krabben, als er weer situaties moeten worden geanalyseerd en opties voorgelegd. Wil je naast het intellectuele gelijk ook nog eens een carrière hebben, dan moet het ambtelijk advies in de toekomst vooral het partijpolitieke wensdenken dienen lijkt het devies te zijn.

Met wensdenken hebben de Britten hun ‘Empire’ echter niet opgebouwd, en het is zeer de vraag of ze hun plaats in de wereld voor de toekomst er mee kunnen veilig stellen.

Zeker is dat de kwaliteit van de analyses waarmee de Britse regering de Brexit onderhandelingen in gaat niet beter zal worden. Dat zal de onderhandelingen moeilijker maken en dat lijkt voor geen van de partijen goed nieuws.

Sir Humphrey zou ongetwijfeld hebben verzucht: ‘The end of civilisation as we know it’.

Populisme is populair bij de kiezers, vandaar de naam, maar niet bij de gevestigde politieke partijen en de intellectuele Beau Monde.
De meest gehoorde verwijten zijn dat simpele oplossingen worden geboden voor complexe problemen, oplossingen die bovendien onuitvoerbaar zijn en dat populisten voor hun verantwoordelijkheid weglopen.

Dus de klassieke partijen hebben zich daar in het verleden niet aan bezondigd? Het arbeiders paradijs, de compleet geprivatiseerde overheid, wast dat realistisch?

Nee, iedere partij overdrijft altijd een beetje de beloften om wat te kunnen weggeven in onderhandelingen. Is dat geen populisme?

Politiek is agenda zetten, mandaat verwerven en al dan niet uitvoeren, om vervolgens bij de volgende verkiezingen het oordeel van de kiezer af te wachten. Dat doen populisten net zo als de klassieke partijen dat altijd hebben gedaan.
En ze doen dat steeds binnen het systeem dat we democratie noemen. Een democratie is geen dictatuur van 51% van de burgers, maar een systeem.

Door middel van het evenwicht der machten, ‘checks and balances’ wordt er voor gezorgd dat de gecumuleerde macht van de burgers niet ontaardt in een totalitaire staat. Middels de matigende werking van een senaat waar ook geografische of andere belangen zijn vertegenwoordigd, wordt voorkomen dat het direct kozen parlement overhaast beslissingen neemt in de waan van de dag.
Een constitutioneel Hof waar de burger direct toegang tot heeft, zorgt ervoor dat Parlement en Regering de in de Grondwet neergelegde grondrechten van die burger respecteren.
Een zekere vorm van traagheid en complexiteit van de overheid is kortom van vitaal belang voor de burger.

Zolang populistische partijen dat kader, dat systeem, respecteren zijn ze er geen bedreiging voor. En zolang zijn ze dus ook gewoon een andere politieke partij met een andere mening.
Blijkbaar is die mening voor andere partijen zo abject, dat ze er niet mee willen samenwerken, laat staan macht delen zoals ze dat onderling doen met de andere partijen. Dat is natuurlijk hun goed recht, maar ook niets nieuws. Ook nu zullen SP en VVD niet zo gauw een coalitie vormen.

Het verwerpen van populisten op morele gronden weerhoudt de kiezers er niet van  op populisten te stemmen. Sterker nog, hoe meer bepaalde als ‘elite’ ervaren groepen populisten afwijzen, hoe geloofwaardiger ze in de ogen van sommige kiezers lijken te worden.

Populistische partijen politieke zijn realiteiten die zijn ontstaan doordat de klassieke partijen hun werk niet hebben gedaan. Ze hebben weggekeken bij de multiculturele samenleving of zich laten leiden door wensdenken, en ze hebben dat wat binnen de Europese Unie is bereikt niet uitgelegd aan hun achterban. Iemand verbaasd dat er anti-immigratie en anti-Europese partijen zijn ontstaan?

Politieke partijen zouden beter niet langer proberen hun leden te laten denken wat het bestuur vindt, maar zich opnieuw wortelen in de samenleving. Daarna pas kunnen zij populisten met het meest klassieke instrument bestrijden: Het Debat.

Politieke partijen met andere middelen bevechten is vooral politieke luiheid.
Uiteindelijk is populisme ook maar gewoon politiek.

Het is niet omdat iedereen iets zegt, dat het ook waar is. Heksen, weerwolven, Onze Lieve Heer, op een gegeven moment waren hele volksstammen er rotsvast van overtuigd dat ze bestonden, en toch was dat niet het geval. In de meeste kranten die ik lees, staat geschreven dat Europa in crisis is, dat het Europese project steun verliest. Maar het is niet omdat iedereen het zegt en het gedrukt staat, dat het waar is. Is Europa eigenlijk wel in crisis?

Het valt natuurlijk niet te ontkennen dat er veel zaken spelen in Europa, Brexit, vluchtelingen, een Russische dreiging 2.0, financiële crisis in Griekenland, een lange agenda. Al die problemen zijn echter geen gevolg van het proces van Europese samenwerking en eenwording. Het zijn eerder problemen die de nationale staten niet alleen hebben kunnen oplossen, en o verrassing, het is ook niet gemakkelijk in Europees verband oplossingen te vinden. Want het zijn wel lastige problemen.

Het is niet de eerste keer dat Europa voor problemen staat. Al eerder waren er problemen met melkplassen, boterbergen, interventieprijzen, ook toen werd er steevast gesproken van een Europa in crisis. Het feit dat bij het oplossen van een probleem zich moeilijkheden voordoen, wil echter niet zeggen dat de manier van aanpak niet de juiste zou zijn. Daarbij komt dat de problemen die nu op tafel liggen, immigratie, bankencrisis, belastingparadijzen, wel van een andere orde zijn dan -met alle respect voor de boeren-de interventieprijs van melk. De geopolitieke situatie heeft zelfs een Europees leger op de agenda gezet, dat doe je niet als Europa nog een soort Landbouwschap zou zijn. Juist omdat Europa crisissen oplost is ze zelf niet in crisis!

Dat deze problemen op de Europese agenda staan bewijst dat binnen de nationale staten het besef er is dat ze niet nationaal kunnen worden aangepakt en een Europese oplossing noodzakelijk is. Het is vreemd dat als er dan op Europees niveau wel een oplossing wordt gevonden, zoals bij de deal met Turkije over migranten, dit niet wordt gezien als een succes van de Europese aanpak maar wel als een succes van Rutte en Samson.

De Eurosceptici zijn niet overtuigd, maar zij zijn ook niet overtuigd van internationale handelsverdragen, politieke elites, om maar een paar irritatiepunten te noemen. Maar dit fenomeen komt niet voort uit de EU of internationale handelsverdragen, maar uit een diepgaandere vertrouwensbreuk tussen grote delen van de bevolking en de politici die hen vertegenwoordigen. Het nationale niveau heeft die handelsverdragen bovendien ook hard nodig, zie bijvoorbeeld Boris en Nigel die hun land nog niet de EU uitgelogen hebben of ze geven aan zo snel mogelijk zelf handelsverdragen te gaan onderhandelen.

Het grote bewijs dat deze vertrouwensbreuk niet uit Europa voortkomt, is wel de kandidatuur van Donald Trump. Hij surft op dezelfde sentimenten van anti-globalisme, anti-immigratie en wantrouwen van de elite. De VS is geen lid van de Europese Unie, maar het probleem is even groot.

Nee, als er al een crisis is, is die niet van Europa, maar van de politiek zelf, wat niet wil zeggen dat dat geen gevolgen heeft voor de Europese samenwerking. Maar door de problemen die op de Europese agenda staan niet op te lossen, verdwijnt die politieke crisis niet. Het dichten van de kloof met de burger is dan ook een urgente opdracht aan alle politici voor het democratische systeem in zijn geheel.

Zorg voor de ruimtelijke omgeving is een kerntaak van de gemeente. Het is bovendien een taak die de burger direct raakt en dus belangrijk om de afstand tussen burger en overheid klein te houden.
Het is dan ook verwonderlijk dat minister Stef Blok die afstand vergroot door een goedbedoelde maatregel om de regeldruk in de bouw verminderen.

Hij wil die regeldruk verminderen door die controle taak bij de gemeenten weg te halen. De controle wordt in zijn laatste plannen overgelaten aan een ‘Instituut voor Bouwkwaliteit’. Verder komt er een ‘Toelatingsorganisatie’ die ‘Instrumenten voor private kwaliteitsborging’ gaat ontwikkelen, die zullen worden toegepast door, jawel, de sector zelf, want de aannemer is toch zelf verantwoordelijk voor het leveren van kwaliteit?
En daar gaat het dus mis. 
Weer wordt een oplossing voorgesteld voor een niet bestaand probleem. Bouw en woningtoezicht op gemeentelijk niveau werkt uitstekend. 
Zelfs zo goed, dat het aannemers pijn doet, die gaan klagen bij de politiek.

Maar in plaats van dat Minister Blok de gemeenten prijst dat ze hun werk goed doen, geeft hij toe aan de lobby van de bouwsector om de controle te verminderen. 

De sector wordt in de plannen van Blok zelf verantwoordelijk voor de controle, want een aannemer moet toch so wie so een kwaliteitsproduct leveren?
Ik moet als burger de aannemer en de ‘kwaliteit borging instantie’ dus maar vertrouwen. Nu loop ik al een tijdje mee, en het moet gezegd, wilde ik vroeger de timmerman nog wel vertrouwen, op het gebied van aannemers, makelaars, ontwikkelaars en dergelijke heb ik mijn lessen geleerd. Die komen er op neer dat naarmate de geldbedragen groter worden, de verleiding navenant ook en wordt en het vlees omgekeerd evenredig zwakker.
Daar helpt geen enkele ISO norm tegen! 

Ook Minister Plasterk houdt zich verbazingwekkend genoeg op de vlakte. Want daar waar de gemeenten steeds meer een uitvoeringsorganisatie worden van de centrale overheid waarover de burger niets te vertellen heeft via zijn gemeenteraad, wordt een terrein waar hij in alle autonomie wel controle over uitoefent, juist geprivatiseerd. En zo verdwijnt Bouw en Woningtoezicht uit het democratische lokale domein. Daar zou hij zich toch zorgen om mogen maken als verantwoordelijk minister voor de lokale democratie.
Eigenlijk zouden alle politici zich dit moeten aantrekken. Het is namelijke een klein maar veelbetekenend voorbeeld van een tendens van technocratisering en bureaucratisering van het openbaar bestuur. De gewone burger voelt dat als: Ze doen maar! 

Iemand verbaasd wat die burger dan in het stemhokje doet?

Geert heeft zijn verkiezingsprogramma gepubliceerd, het heet ‘Nederland weer van Ons’. Formeel is het dat van de PVV, maar die partij heeft maar één lid, dus we mogen gevoegelijk spreken van het programma van Geert.

En weer weet Geert te verrassen, één A4tje, dat is het. Andere partijen vermoeien ons met tientallen pagina’s verkiezingsprogramma’s die we moeten lezen bovenop het beginselprogramma. Het beginselprogramma schetst over het algemeen een beeld van het aardse paradijs zoals de betreffende stroming dat voor zich ziet, het verkiezingsprogramma schetst de weg daar naar toe.

Partijen pretenderen dat verkiezingsprogramma’s beschrijven wat zij de volgende periode zouden doen mochten ze aan de macht komen. Dat menen ze ongetwijfeld wel, in de praktijk blijkt dat het proces van het opstellen van een verkiezingsprogramma vooral dient om de gehele partij op één lijn te krijgen over zaken die nù spelen. Die discussie is een proces van herbronnen en essentieel in het leven van een partij. Als dat teveel aan redactiecommissies wordt overgelaten dan loopt een partij het risico dat het bestuur het contact met de basis verliest.

Dat is de VVD overkomen toen een klein groepje intellectuelen zomaar het Liberaal Manifest opstelde, veel te liberaal naar de smaak van de meer rechts conservatieve krachten.

Geert had natuurlijk binnen zijn eigen partij een dergelijk proces van herbronnen niet nodig. Hij weet wel wat hij wil, dus waarom zou je je vermoeien door daar vijftig pagina’s aan te wijden en dat bovendien allemaal zelf te gaan schrijven.

Eén A4tje is dan wel genoeg. Gezegd moet worden dat het het best gelezen verkiezingsprogramma zal worden.

En we weten nu heel precies wat Geert wil: de totale de-islamisering van Nederland, dat is zijn hoofdpunt, en daarnaast is hij tegen alles wat neigt naar Europa, Ontwikkelingssamenwerking en Cultuur.

Nu ben ik zelf ook niet zo van de georganiseerde godsdiensten, na 2000 jaar experimenteren is het feit dat we er ons in het Westen voor het merendeel van hebben ontdaan, de grootste spirituele winst lijkt mij. En zo een proces gun ik iedere Moslim.

Verbieden lijkt me dan ook niet zo’n goed idee. Ik stel mij zo voor dat we dan een soort godsdienstpolitie krijgen zoals in het Islamitische Kalifaat. Daarnaast, als iets wordt verboden, wordt het alleen maar extra aantrekkelijk, dat kan toch ook niet de bedoeling zijn.

Het lijkt duidelijk dat wat Geert wil niet kan en hij het zelf wellicht ook niet echt wil. Wat wil hij dan wel?

In ieder geval de dominantie van het politieke debat, hij wil het thema van de verkiezingen vast leggen en dat het debat gaat tussen Geert en de rest, in de hoop dat het electoraat zich ook pondspondsgewijs gaat splitsen in de helft voor en de helft tegen Geert. Daartoe deelt hij wat snoepjes uit aan zowel de SP: zorg, huren en AOW zowel als aan de rechtervleugel van de VVD: defensie, politie, lagere inkomsten- en motorrijtuigen belasting.

Deelname aan een coalitie lijkt echter uitgesloten. Maar ook een absolute meerderheid lijkt  te ver gegrepen. Wat er overblijft, is een permanente stoorzender in het politieke landschap die het de politiek permanent moeilijk maakt te functioneren, zowel de regering als oppositie.

Het laatste doet Geert ook niet. Daarmee heeft hij niet alleen zijn eigen kiezers monddood gemaakt, maar gijzelt hij ook de rest van Nederland omdat het de daadkracht van het systeem vermindert. Zijn programma zou dan ook beter ‘Nederland weer van Niemand’ hebben geheten.

Frans Timmermans lijkt zich in zijn Werdegang redelijk te hebben ontdaan van zijn Limburgse ‘roots’, het land waar men de relativiteit van het leven begrijpt en het mysterie naast een religieus raadsel een politiek feit is. Onze Nederlandse Eurocommissaris blijkt zich namelijk het Hollandse Calvinistische vingertje eigen te hebben gemaakt.
En Polen heeft het gemerkt!

De rechtstaat, een gemeenschappelijk principe van de lidstaten vastgelegd in art 2 van het Verdrag van de Europese Unie, wordt in Polen bedreigd doordat de Poolse regering het Constitutioneel Hof onder politieke controle lijkt te willen. En dat mag niet van Frans.

Wat was dat ook al weer, een Constitutioneel Hof.

Een grondwettelijk hof toetst formele wetgeving aan de grondwet. Van oudsher was het vooral van belang in federale staten om te voorkomen dat de verschillende wetgevende niveaus tegenstrijdige wetgeving zouden aannemen. In het gecentraliseerde Nederland leek dat minder noodzakelijk en de politiek was bang dat als rechters de inhoud van wetten mogen beoordelen zij teveel macht zouden krijgen en zich als wetgever zouden opstellen. Primaat van de wet boven de ‘soevereiniteit in eigen kring’ werd door het christelijk volksdeel bovendien ook niet gewenst en Nederland is daarmee een van de weinige landen waar grondwettelijke toetsing niet mogelijk is.

De gedachte was dat de democratisch gelegitimeerde macht, het parlement, het laatste woord moest hebben. En als de Tweede Kamer een fout had gemaakt, dan konden partijgenoten in de Eerste Kamer (chambre de reflexion!) wel corrigeren.
Bezwaar bleef natuurlijk dat de individuele burger niet zijn rechten kan afdwingen zonder inschakeling van de rechterlijke macht.

Maar deze kleine juridische imperfectie werd ruimschoots gecompenseerd door een grote maatschappelijke steun voor een consensus beleid vorm gegeven door nette dames en heren die via nette politieke partijen in het parlement zaten.
Het systeem blijkt niet goed voorbereid te zijn op internationalisering, immigratie en populisme gekoppeld aan nieuwe media.

Zo mag een rechter een wet bijvoorbeeld weer wel toetsen aan internationale verdragen. En zo krijgen we toch een soort constitutioneel hof via de europese achterdeur binnen.
In het kader van de immigratie en de inburgering hebben we de grondwet in allerlei talen vertaald, om de nieuwe Nederlanders burgerschap bij te brengen. Waarom als je er geen rechten mee kan afdwingen?

Tot slot de kwaliteit van de politiek. De Tweede kamerleden twitteren en facebooken zich een slag in het rond als er er weer iets gebeurt in het land en de wereld. De leider van een niet nader te noemen politieke partij voert het debat zelfs liever via Twitter dan de Tweede Kamer. Dan neemt het vertrouwen in de Tweede Kamer als bron van alle wijsheid en legitimiteit sterk af.

In Nederland gebeurt dus al sinds 1848 wat in Polen nu alleen mar dreigt te gaan gebeuren.
In 2002 heeft de Kamer al het wetsontwerp Halsema aangenomen. Dit initiatief beoogt de Nederlandse Grondwet zodanig te wijzigen dat grondwettelijke toetsing van formele wetten  in bepaalde gevallen mogelijk wordt. De komende verkiezingen zijn een goed moment deze grondwetswijziging door te voeren.

Ik verwacht een stevige brief van Frans aan Mark om het respect voor art 2 van het Verdrag in de Nederlandse grondwet te verankeren.

Even leek het er op dat de geschiedenis zijn eindpunt had bereikt, en de menselijke samenleving onomkeerbaar op weg was naar prettige, verlichte, liberale samenlevingen, democratisch bestuurd en gebaseerd op de rechtstaat. Ons soort samenleving.

Dat was buiten Poetin, Erdogan en de islamitische extremisten gerekend.

Erger, we moeten akkoorden sluiten met Erdogan tegen de door IS veroorzaakte vluchtelingenstroom. En passant laten we Erdogan de Koerden uitmoorden, dezelfde Koerden die ons elders in de regio helpen IS te bestrijden.

Welkom in de vertrouwde wereld van de geopolitiek, waar staten geen vrienden hebben of rechten verdedigen, maar belangen de dienst uit maken.

Het Nederlandse belang is een vrije economie en een internationale rechtsorde die dat mogelijk maakt. Dat kan Nederland niet alleen. Voor een sterke militaire positie hebben we zowel de EU als de NAVO nodig. En Nederland niet alleen, dat geldt voor alle Europese landen.

Het is opvallend dat weinig politici dit idee verdedigen. De door David Cameron veroorzaakte Brexit is een cadeau voor Poetin, Eurosceptische partijen pretenderen het nationale belang te verdedigen door voor te stellen uit de EU te stappen. Onverantwoordelijk gedrag dat zij zich alleen maar kunnen veroorloven juist omdat de betrokken landen lid van de EU en NAVO zijn.

De speeltijd is echter over, er zijn echte bedreigingen aan de Oostgrens. Het gedrag van Erdogan zal ook binnen Europa gevolgen hebben vanwege de controle die Erdogan op zijn mensen uitoefent. Wil je een totalitaire staat, dan moet immers worden voorkomen dat ‘Europese’ Turken, kritische geluiden naar de familie en vrienden overbrengen.

We moeten als samenleving aanvaarden dat de wereld er rauwer is gaan uitzien. In zo een situatie kun je maar beter sterk staan. Een ieder kan begrijpen dat dat samen beter gaat.

Ook politici, die dan de conclusie zouden moeten durven vertellen dat wil je een dreiging weerstaan, je een beleid nodig hebt, met daaraan gekoppelde machtsmiddelen.

Dat is geen ingewikkelde boodschap, het enige wat nodig is, is leiderschap.

Het einde van Europa is misschien wel al vaker aangekondigd dan het einde der tijden. Europa zal wel niet verdwijnen, maar het kan wel irrelevant worden als het niet langer het politieke kader kan bieden voor de vraagstukken waar de lidstaten en de burgers mee worstelen.

Het grootste vraagstuk van dit moment is de migratie naar Europa en de instabiliteit in het Midden Oosten en de centraal Aziatische regio.

Het lijstje van problemen is indrukwekkend. De Syrische burgeroorlog, de aanwezigheid van IS, Al Nusra en Al Qaida in Libië, Syrië en Irak, Koerdistan, de positie van Turkije, Afghanistan en laten we vooral niet vergeten het onderliggende conflict tussen Soennieten en Sjiieten, ofwel een potentieel conflict tussen Iran en Saoedi Arabië. In dit lijstje zijn Israël en Egypte Oases van rust.

Zijn die problemen een probleem voor Europa? Dat lijkt het wel, de huidige vluchtelingenstroom is wellicht nog maar een opmaat naar grotere problemen als de situatie echt escaleert.

Het huidige instrumentarium van de EU is diplomatie, geld, humanitaire hulp en paramilitaire ondersteuning door de kustwachter van de lidstaten. De EU heeft geen militaire arm, in het geval Libië zijn individuele lidstaten met NAVO en VN dekking opgetreden.

Het lijkt er sterk op dat het huidige Europese instrumentarium niet voldoende is. Wil Europa zijn toekomst veiligstellen dan moet het kunnen ingrijpen. Zoals het in Griekenland moest ingrijpen om de euro te redden, zo moet het kunnen -dreigen met -ingrijpen in Syrië, het Midden Oosten en zelfs ten opzicht van Rusland om Europa veilig te stellen.

Daarvoor is een Europese machtspolitiek en dito militaire capaciteit nodig.

Hebben we bij de euro al gezien dat een munt zonder een regering lastig is, bij een militaire capaciteit is dat helemaal onmogelijk.

En die lijkt noodzakelijk willen we voorkomen dat het geweld van de anderen onze samenleving bereikt.

Pang, Pang roepen zal niet meer voldoende zijn.

Het is in het verleden vaker gebeurd dat externe dreiging het Europese integratie proces heeft gestimuleerd. We zullen zien welke angst sterker is, die voor verdere politieke integratie en stabilisatie, of die voor verder destabilisering van een naburige regio met alle gevolgen van dien.

De logische en verstandige keuze zou die zijn voor een stabilisatie door het opbouwen van een militaire interventiecapaciteit die voldoende sterk is om dreiging te projecteren richten midden oosten en onze Russische Oosterburen.

Dat plan voor de Europese Defensie Gemeenschap ligt nog steeds in de la van de Franse Assemblee, misschien kan Merkel eens aan Hollande vragen die daar uit te halen?

“Maar de voornaamste motivering van de beeldenstormers was religieus. De calvinisten waren fundamentalisten, die het in de Bijbel geopenbaarde woord Gods letterlijk namen. Zij moesten daarom het tweede gebod gehoorzamen, dat het maken van gesneden beelden met zoveel woorden verbiedt. Vooral afbeeldingen van God de Vader, de Zoon of de Heilige Geest wekten hun afkeuring op. Ze hadden eveneens grote bezwaren tegen de verering van Maria en andere heiligen. Was het in de katholieke vroomheid gewoonte zich tot de heiligen te wenden om voorspraak, protestanten richtten zich in het gebed direct tot God. En ten slotte moest de mis het ontgelden als een duivels spel en afgodendienst. Alles wat nodig was voor de eucharistieviering, zoals altaren, vaatwerk, sacramentshuizen en niet te vergeten de gewijde hostie zelf, moest ten minste worden verwijderd en bij voorkeur in het openbaar worden vernietigd.”

Het voorgaande citaat zou zomaar uit het toekomstige IS geschiedenis boek kunnen komen, en beschrijven hoe de geloof zuivere en dappere Islamitische strijders alle tekenen van afgoderij en ongelovigheid uit het straatbeeld verwijderden.

Maar nu nog even niet. Nu is het een citaat uit een handboek Vaderlandse geschiedenis waar de achtergronden van de 80 jarige oorlog uit de doeken wordt gedaan en wij op heldhaftige wijze Spaanse en Roomse jukken in een keer afgooiden. Trots zijn we hoe de zuivere calvinisten de Leuvense stadsgrachten dempten met de Incunabelen afkomstig uit de beroemde universiteitsbibliotheek van die stad.

Dat is weliswaar een tijdje geleden, maar de schaamte is er voor mij nu niet minder om.

Toch zal het wel een tijdje duren voordat de Beeldenstorm in onze geschiedenisboeken als een daad van barbaren zal worden afgeschilderd, zoals we dat met de daden van de IS strijders nu wel doen.

Eigen geschiedenis is in ieder geval lastiger, kijk maar eens hoe moeilijk we het dekolonisatie proces een koloniale oorlog kunnen noemen, hoe moeilijk Raymond Westerling een oorlogsmisdadiger en hoe de rechter er aan te pas moest komen om een aantal oorlogsweduwen schadeloos te stellen, terwijl we wijzend met vele anderen hebben afgerekend op ons morele kompas. Herinnert u zich de ‘Ik ben boos!’ campagne nog?

Het is dus een beetje vreemd dat IS niet op meer begrip kan rekenen bij de Nederlandse Radikalinski’s van gereformeerde, conservatieve dan wel socialistische huize.

Dat huis zal er wel mee te maken hebben, de Islam heeft met zijn verworven imago van extremisme en geweld nu eenmaal een iets lagere aaibaarheidsfactor dan laten we zeggen het Boeddhisme van de Dalai Lama.

Maar aaibaarheid maakt de geschiedenis niet, rechtvaardigheid evenmin. Het is dus niet omdat IS verachtelijke dingen doet, dat het zal verliezen. Kijk maar naar onze eigen geschiedenis.

De essentiële vraag is wat de machtsbasis van IS is en hoe groot die is. Voor dat we met grondtroepen Syrië binnen trekken lijkt het goed daarop een antwoord te vinden.

 

Mocht een Nederlandse gemeente, provincie of ander overheidslichaam te veel geld uitgeven, dat wordt het ofwel onder curatele gesteld middels een art 12 procedure, of het gaat failliet, zoals onlangs met ROC Leiden dreigde te gebeuren.

Daar kijkt niemand van op, van dat toepassen van de regels. Niet dat het leuk is, of iemand goed uit komt, maar zo werkt het systeem nu eenmaal.

Niemand die zegt dat Nederland zijn principes verloochent, dat Nederland geen rechtstaat meer is of een land is waar solidariteit geen plaats meer heeft.

Vreemd dat dat op Europees niveau wel gebeurt, als iemand zich niet aan de regels houdt.

Dramatische woorden worden gesproken door een mengeling van Grieken, critici van de Eurozone en gepensioneerde hoogleraren die nu eindelijk wel eens hun twintigjarige oude pessimistische verhalen over de euro in de praktijk bevestigd willen zien.

De ziel zou uit het project zijn, het Europa van de idealen vervangen door het Europa van de bankiers, qua pessimistische profetieën zou men kunnen denken in een periode te beleven gelijk de nadagen van het Romeinse Rijk.

Het lijkt allemaal wat overdreven, en eerder een groeipijn dan een ineenstorting van het systeem. Immers, als er een ding is dat het Griekse drama ons geleerd heeft, dan is het wel dat integreren van nationale markten, economieën en muntzones in één Europese, waarbij ieder land afhankelijk en kwetsbaar wordt ten opzicht van de anderen, alleen maar werkt als iedereen zich aan de regels houdt. Vooralsnog lijkt het Griekse probleem ietwat onder controle te komen, zij het tegen een zeer hoge prijs.

Het zal nu het vitale belang zijn van ieder lid van de Eurozone dat dit niet nog eens gebeurt, en zeker niet met een grotere economie dan de Griekse.

Het lijkt dat dit alleen maar goed mogelijk is op het moment dat een Europese autoriteit de bevoegdheid zal krijgen om in het nationale beleid van een lidstaat in te grijpen als het niet houden aan de regels van de lidstaat dreigt het systeem, en dus de lidstaten, in gevaar te brengen. Dat is ook subsidiariteit, dat het hogere niveau in het lagere ingrijpt als dat het niet meer redt.

President Hollande heeft voorgesteld een economische regering voor de eurozone te vormen, met een eigen parlement. Jacques Delors heeft dat ook al eens gedaan en ook nu lijkt het een brug te ver. De eurogroep met de ministers van financiën functioneert echter de facto al als een collectieve minister van financiën.

Na de financiële crisis zijn een aantal instrumenten ontwikkeld om het eurosysteem te stabiliseren: Six Pack, Two Pack, stabiliteit en convergentie criteria, procedure buitengewone tekorten, Single Resolution Board etc. Deze hoeven slechts in één organisatie te worden ondergebracht, aangevuld met een interventiebevoegdheid onder verantwoordelijkheid van de Eurogroep en we hebben wellicht geen Europese economische regering maar wel een Europees Ministerie van Financiën. Eén organisatie aansturen met negentien ministers aansturen lijkt een beetje veel. Een permanente voorzitter die zich als minister van financiën gedraagt, lijkt meer voor de hand liggend.

Dit lijkt een onafwendbare ontwikkeling omdat paradoxaal genoeg de verschillende nationale belangen vergen dat de integratie in Europa op dit punt verder gaat.

Tijdens mijn studie ben ik ze wel tegengekomen, kerels die later bij een bank zijn gaan werken. HBS A met boekhouden en een studie rechten of economie. Die studie werd meestal met gepaste haast afgewerkt, het corpsleven vrat tijd, maar ja, het was de leerschool van het leven. Kennissen als kennis, aardige kerels, maar toptalent?

Nee, dan de jongen die chemie studeerde van de sportclub, vond iets uit tijdens het schrijven van zijn scriptie, promoveerde binnen drie maanden en verdween naar een multinational.

Daar waren wij wel van onder de indruk, duidelijk toptalent.

Want bankieren, hoe ingewikkeld is dat eigenlijk? In essentie is het concept dat iedere euro die een spaarder naar de spaarbank brengt, door diezelfde bank niet alleen acht keer wordt uitgeleend, maar ook nog eens een bij het eigen vermogen wordt gerekend.

Deze wonderbaarlijke vermenigvuldiging werkt zolang de bank de spaarder er van weet te overtuigen dat die euro nog steeds bij die bank aanwezig is. Er moet dus ten koste van alles worden voorkomen dat de spaarder daadwerkelijk zijn euro komt terugvragen. Dat doet de bank door zich een solide en degelijk imago aan te meten, degelijke gebouwen, zware kluizen-uw euro ligt daar echt!-gewichtige procedures en betrouwbare mensen die vervolgens via lange termijn spaarrekeningen en hypotheken de spaarder zo lang mogelijk aan de bank proberen te binden.

De kernkwaliteit van een bankier is dus de kunst om deze illusie in de lucht te houden. Is dat moeilijk? Kwestie van goed de illusie volhouden lijkt me.

Bij de financiële crisis bleek dat dat toptalent daar toch minder goed in geweest dan gedacht, en nee, ze stortten niet ‘en masse’ al hun onterecht ontvangen bonussen terug om hun banken te redden. De belastingbetaler mocht de staatsschuld verhogen om de banken te komen redden.

In het concrete geval van de ABN heeft dat ruwweg 22 miljard gekost. Met veel pijn en moeite is die bank geherstructureerd en weer winstgevend geworden. Dat is goed gedaan, maar daar hebben de heren Zalm c.s. dan ook een goed salaris voor gekregen van de belastingbetaler.

En dan willen ze nu een bonus, want ze hebben zo hard gewerkt.

Ik neem aan dat iedereen binnen de bank hard heeft gewerkt, dus een kerstpakket met wel twee flesjes wijn voor iedereen zou ik kunnen inkomen. Als belastingbetaler/aandeelhouder ben ik zelfs bereid een bonus aan de directie te geven, als de heren er in slagen de Bank voor meer dan 22 miljard te verkopen.

Daarvoor is er voor mij als aandeelhouder geen meerwaarde gecreëerd. Dan moet je wel Wakkie zijn om een bonus te durven claimen.

Vertrouwen komt te voet en vertrekt te paard is het gezegde. In het geval van de ABN hebben de bestuurders het paard zelfs nog eens de sporen gegeven.

Daarmee bewijzende dat ze totaal ongeschikt voor hun vak zijn en een risico voor een beursgang, want helaas geven bij dit soort bankiers resultaten uit het verleden garanties voor de toekomst!

De regering heeft een lange termijn strategie ontwikkeld om de energievoorziening in Nederland op een duurzame wijze veilig te stellen, het ‘Nationale Energie Akkoord’. Ik ben het daar helemaal mee eens, al was het alleen maar om onafhankelijk te kunnen blijven van Arabische sjeiks en Russische dictatoren.

Het plan is ambitieus en, hoe gaat dat met ambities, het kost veel geld. Daarnaast zijn er nog wel wat andere gevolgen. Ons hele landje wordt volgeplempt met gigantische windmolens, en die moet je maar naast de deur willen hebben. En nee, ze staan niet in de tuin van Huis ten Bosch.

Het woord ‘nationaal’ suggereert niet alleen dat het akkoord van nationaal belang is, maar ook dat de gehele natie er achter staat. Dat laatste lijkt minder het geval, het verzet tegen windmolens is tamelijk massaal in de gebieden waar ze moeten worden geplaatst. Minister Kamp houdt echter stug vast aan het akkoord, daartoe stevig onder druk gezet door Ranger Diederik Samsom.

Hoe nationaal is dat akkoord eigenlijk?

Laten we gaan naar de bron, de brief van Minister Kamp aan de Tweede Kamer van 6 september 2013, daarin schrijft de Minister:

“Hierbij bied ik u (…) het “Energieakkoord voor Duurzame Groei” aan, dat het kabinet vandaag heeft gesloten met werkgevers, werknemers, natuur- en milieuorganisaties, energiebedrijven, decentrale overheden en vele andere organisaties. (…) Als bijlage bij deze brief is verder een overzicht opgenomen van de consequenties voor de rijksbegroting, die verwerkt zullen worden in de begrotingen voor 2014.

Het kabinet is verheugd dat na een intensieve periode van overleg tussen tientallen partijen onder leiding van de SER-voorzitter dit Energieakkoord is gesloten. Met het Energieakkoord worden belangrijke stappen gezet ten aanzien van het streven om in internationaal verband te komen tot een volledig duurzame energievoorziening in 2050 en krijgt de economie op korte termijn een stevige impuls. Met het Energieakkoord nemen alle betrokken partijen gezamenlijk de verantwoordelijkheid op zich om te komen tot grote investeringen die leiden tot energiebesparing, meer duurzame energie en extra werkgelegenheid.”

Na een technisch stuk besluit de minister met: “Het kabinet zal u zo spoedig mogelijk de beleidsvoorstellen doen toekomen waarmee de gemaakte afspraken concreet vorm krijgen.”

Er vallen een aantal zaken op in deze brief.

Op de eerste plaats dat de regering een akkoord sluit met het maatschappelijke middenveld zonder dat het Parlement er aan te pas komt. Een staaltje verzuilde politiek van een liberale minister waar de christen democratie uit de jaren vijftig jaloers op zou zijn.

Op de tweede plaats dat de regering natuurlijk wel de rekening zal presenteren bij het reguliere begrotingsoverleg en dat ook de uitvoeringsmaatregelen aan het Parlement zullen worden gepresenteerd.

De leden van de Tweede Kamer hebben dit aanvaard. Ze gaan dus een politiek debat voeren over uitvoeringsbepalingen van een beleid waarop niemand democratisch kan worden afgerekend maar waarvan de rekening wel bij de belastingbetaler wordt neergelegd.

De vernietiging van ons landschap door windmolens is een uitvoeringsbesluit van een beleid dat niet democratisch gelegitimeerd is, en daarom beter de naam zou dragen Nationaal Energie Diktat!

Godsdienst is liefde, is de politiek correcte boodschap die zowel dominees als imams ons verkondigen in reactie op de zoveelste moordpartij uit naam van de Heer. Dat moge waar zijn voor de leden van de Gereformeerde Macramé club uit Grootegast, in het verleden is al menigmaal het zwaard gehanteerd uit naam van de Heer.

Laat ik mij beperken tot de godsdiensten uit het Midden Oosten, Jodendom, Christendom en Islam, in volgorde van verschijnen. Er zijn natuurlijk meer godsdiensten, Boeddhisme, Confucianisme en Hindoeïsme bijvoorbeeld, maar zoals de meester op de lagere school ons al onderrichtte: ‘Die hebben niet zo’n echte God zoals wij’, ik laat die dus even buiten beschouwing.

Wat is ook alweer godsdienst. Kort door de bocht werd de mens vanaf de beginne geconfronteerd met zaken die hij of niet kon verklaren, of waar hij geen macht over had. Om daar toch nog enigszins grip op te krijgen ging hij die krachten benoemen, aanbidden en offers aan brengen. Nu waren er in de vroege tijden nogal wat zaken die onze voorouders noch begrepen noch controleerden, en het was dan ook een vrolijke verscheidenheid aan Goden en Halfgoden.

De oude Egyptenaren hadden er een heel stel en de Farao’s kwamen er al snel achter dat die Goden best wel macht over de mensen hadden. Dus gaven ze zich zelf ook maar Goddelijke status, of wekten in ieder geval de illusie dat ze hele goede maatjes met de Goden waren.

Na de vereniging van Opper en Beneden Egypte in een geïntegreerde en gecentraliseerde staat, hadden de farao’s meer machtsmiddelen nodig om de boel bij elkaar te houden.

Echnaton had een briljant idee: een enkele God, die alle andere Goden zou vervangen en al hun macht zou verenigen: Een Almachtige God! Geniaal in zijn eenvoud, en hoe praktisch ook voor een heerser over een gecentraliseerd bestuurd rijk. De hele bevolking in een keer onder geestelijk cameratoezicht. Voor hem was die ene God de Zon, een Alziend Oog! Dat was wellicht nog een beetje simpel, maar wel begrijpelijk in land waar die de hele dag aan de hemel staat.

Mozes, het Farao kind dat dit Godsbeeld naar de stammen in Judea bracht, perfectioneerde het beeld onderweg nog maar eens. Hij werd zelfs de enige mens die ooit met God gesproken heeft, op de Sinai berg. Als je ergens de zon, dus God, kunt zien is het daar wel. Op de top van die berg bleek Mozes dat God niet de Zon was, maar naar het beeld van de mens geschapen was. Dat kon Mozes weliswaar niet helemaal goed zien, want God zat achter een brandend braambosje, maar Mozes en God hadden wel een goed gesprek.

De liefde van God bleek uit het feit dat hij meteen tien geboden meekreeg over wat hij wel of niet mocht doen, en eenmaal van de berg afgedaald en constaterende dat de volgelingen een gouden kalf ter aanbidding hadden gemaakt, organiseerde hij samen met die God van de Liefde meteen een bliksem die vijftigduizend Farizeeërs doodde.

En in dat hele Joodse Oude Testament is het de ene veldslag en moordpartij na de andere. De Joodse oer Koning David had zelfs zoveel bloed aanzijn handen dat hij van God niet zijn Tempel mocht bouwen, dat moest zoon Salomon doen.

Het monotheïsme is dus helaas niet de uitkomst van een spirituele zoektocht van de goede en twijfelende mens maar de logische parallelle ontwikkeling van een controle middel over de geest van de mens ten dienste van wereldse heersers in functie van steeds meer gecentraliseerde staatssystemen.

Met de komst van de zoon van God, Jezus, wordt het niet veel beter. Zeker, hij leert dat als je wordt aangevallen je de andere wang moet toekeren, en hij zelf sterft aan het kruis. De Romeinen, die het Christendom uitvinden, kunnen een universele Godsdienst, met een God, goed gebruiken in een Rijk, met een universele Wet en en een Keizer. De geestelijke kant van de Romeinse Keizers hebben de tijd ook goed doorstaan, vraag het maar aan Franciscus.

In naam van die liefhebbende zoon volgen de Spaanse Inquisitie, Kruistochten, Godsdienstoorlogen, Albigenzen oorlogen en uitroeiing van de Katharen, pogroms tegen de Joden in Oost Europa, verdrijving uit Spanje, en telkens viel de liefde van de Heer samen met de belangen van de een of de andere wereldse heerser.

Dat was wellicht ver weg en lang geleden, maar de poldervariant ‘God, Vaderland en Oranje’ was niet veel beter. Lees de biografie van de godvruchtige latere minister-president van Gereformeerde huize Hendrik Colijn als die aan zijn vrouw wat impressies schrijft over het zware militaire leven in Atjeh:

Ik heb er een vrouw gezien die, met een kind van ongeveer 1/2 jaar op den linkerarm, en een lange lans in de rechterhand op ons aanstormde. Een kogel van ons doodde moeder en kind. We mochten toen geen genade meer geven. Ik heb 9 vrouwen en 3 kinderen, die genade vroegen, op een hoop moeten zetten, en zo dood laten schieten. Het was onaangenaam werk, maar ’t kon niet anders. De soldaten regen ze met genot aan hun bajonetten. ’t Was een verschrikkelijk werk. Ik zal er maar over eindigen.

Bij de Islam was het allemaal niet veel beter, hoewel wel wat slimmer georganiseerd. De Jihad is een soort kaperbrief om koninkrijken van ongelovigen van hun heersers te ontdoen. Dat gebeurde door de eigen opstandige bevolking die daarna in de Umma (de gemeenschap van gelovigen) werden opgenomen. De kooplieden van Mekka waren slim, een opstand kostte hun geen geld en de Zijderoute werd tolvrij!

Nee,  Godsdiensten zijn wellicht ooit begonnen met liefde, maar in de praktijk vooral gebruikt in dienst van macht en gebruik van geweld om die macht te houden. Het geloof wordt daarbij als turbo op de geweldstoepassing gebruikt, want dat paradijs als beloning voor die vermoeide soldaten is een mooie, en vooral goedkope beloning!

Dus als we de Islam bij het grofvuil zetten, heb ik maar een vraag: ‘Kan die zak met mijn Joods-Christelijke traditie ook mee?’

Ik ben dus een kind van de jaren zestig, destijds betekende dat je jong en hip was, nu betekent het dat het pensioen in zicht komt. Mijn opleiding tot leraar Frans hield in dat wij niet alleen de taal, maar ook de cultuur dienden eigen te maken. Vele reisjes naar Parijs waren het gevolg, en Franse cultuur begint bij wijn, de studie was zeker geestverruimend!

In Parijs maakte ik kennis met het blad Hara Kiri, met als ondertitel ‘Magazine Bête et Méchant’, als ik het wel heb. Een soort Geen Stijl, helemaal in de geest van de jaren zestig: revolutionair, non conformistisch, seksueel bevrijdend, hip en maf tegelijkertijd.

Naarmate mijn studententijd meer verleden tijd werd en ik naar Parijs ging voor mijn werk, zag ik de opvolger, Charlie Hebdo.

Met de tijd ben ik veranderd, besefte dat niet alle wereld problemen worden opgelost met bloemen, Love and Peace, idealisme en realisme voerden hun strijd met elkaar in mij, kortom, volwassenheid heeft zijn prijs.

Maar Charlie Hebdo veranderde niet.

Ze bleven consequent iedereen belachelijk maken die zichzelf te belangrijk achtte, macht naar zich toetrok, morele superioriteit claimde, kortom de perfecte maatschappelijke Hofnar.

De eerlijkheid gebied mij te zeggen dat ik blad niet vaak heb gekocht, maar het was wel altijd zeer aanwezig.

Als laatste overblijfsel van de jaren zestig kreeg het op den duur ook iets aandoenlijks, Ja, ze zijn tegen, maar ze zijn tegen alles, en daarmee verloren ze wellicht iets van hun journalistieke kracht. Maar charmant als icoon.

Wat mij na de aanslag ook het meeste op viel was dat al die tekenaars oude mannen waren geworden, terwijl ze nog even scherp waren als in 1968.

En daarom moesten ze dus dood. Want ze hadden de profeet beledigd. En vooral de aanhangers van de profeet, want de profeet zelf heb ik nog niet gehoord.

Velen haasten zich om te zeggen dat dit terrorisme niets met de Islam te maken heeft. De vele indrukwekkende demonstraties zijn een uiting van bewustzijn van de waarden van onze samenleving. Helaas is die samenleving zo kwetsbaar dat een paar honderd extremisten voldoende zijn om heel veel schade aan te richten. En die terroristen vinden wel degelijk dat er een band met de Islam is, ze dragen het breed uit in hun YouTube Video’s. De stelling dat Islam en geweld dus niets met elkaar te maken hebben is wel mooi, maar wellicht ook een vorm van wensdenken die een goed begrip van de problematiek in de weg staat.

Net als de Bijbel gaat ook de Koran niet alleen over liefde.

Ook niet verwonderlijk, we hebben het over boeken waarvan de wortels duizenden jaren terug gaan. Het is niet verwonderlijk dat in de zevende eeuw na Christus anders over vrouwenrechten en gebruik van geweld werd gedacht bijvoorbeeld dan in de 21ste eeuw.

Niemand zal verwachten dat een boek uit die tijd hanteerbare concrete oplossingen biedt voor onze post industriële samenleving.

Maar dat is wel de pretentie van de Islam volgens bepaalde volgers. Volgens deze doctrine is de Koran immers door God zelf geschreven, en aangezien hij slechts handelt in eeuwige waarden laat dit geen ruimte voor interpretatie. Het woord van God valt niet te interpreteren, alleen maar na te volgen. En hoewel met tekstanalyse wel is aan te tonen dat de Koran niet door een persoon geschreven is, dat het dus een product is van een bepaalde cultuur in een bepaalde tijd, is het interpreteren van de Koran wel degelijk een taboe in dat deel van de Islamitische wereld.

Dat geeft ook wel degelijk de mogelijkheid aan haat-imams hun gang te gaan zonder dat ze worden gecorrigeerd. Deze haat-imams zijn wel degelijk de geestelijke vaders van de Jihad strijders.

Mao Zedong, nog wel bekend bij de oudere revolutionairen onder ons, was een ervaringsdeskundige op het gebied van terrorisme, een van zijn bekendere citaten is The guerrilla must move amongst the people as a fish swims in the sea, met andere woorden, het is de welwillende houding van de massa ten opzichte van de terroristen die het dezen mogelijk maken hun daden uit te voeren.

Het is daarom dat ik vrees dat een mars van heel veel goedwillende Fransen geen indruk zal maken op terroristen. Het is wel degelijk de eigen cultuur van de Moslim gemeenschap die het terroristen onmogelijk moet maken te ‘zwemmen in een verwelkomende zee’.

Meer dan uit de mars put ik dan ook hoop uit de man die een aantal gegijzelden verstopte in een koelcel. In de eerste plaats omdat een Malinese Moslim werkte in een koosjere supermarkt, en op de tweede plaats omdat die Malinese islamitische medewerker zijn Joodse medemensen beschermt tegen een andere Malinees, maar nu een Islamterrorist.

Dat is het verschil. Het is die non acceptatie van terreur in eigen kring die de meest effectieve bestrijding zal zijn.

Maar dat moet ook worden vertaald naar het religieuze niveau. De kerkelijke elite moet accepteren en propageren dat de Koran een spirituele leidraad is, en geen handboek dat door iedere willekeurige hooligan kan worden gebruikt om het alibi te vinden de eigen frustraties met religieuze dekking uit te leven doordat hij een zinnetje in de Koran gevonden heeft dat zijn actie zou kunnen rechtvaardigen.

Maar dat werk van interpretatie is wel een verantwoordelijkheid van de Moslim gemeenschap zelf, niet van de anderen.

Op Internet staat een interessant filmpje dat de dynamiek van de grenzen van staten in beeld brengt. (http://www.flabber.nl/linkdump/video/landen-indeling-europa-1000-2005-11308)

Bijna duizend jaar Europese geschiedenis in drie minuten in beeld brengen, ok is een beetje snel, maar het geeft wel duidelijk dat grenzen, en het bestaan van staten zelf, altijd onderhevig is geweest aan een bepaalde dynamiek.

Het is niet verwonderlijk dat de internationale rechtsorde, die op nationale staten gebaseerd is, uitgaat van het onwrikbare en eeuwige bestaan van die staten. Je wordt geen lid van een club die het eigen bestaan ter discussie kan stellen. Wil het internationale systeem van interstatelijke samenwerking blijven functioneren dan moet dat axioma worden gerespecteerd. Begrijpelijk, maar maakt het ook lastig om het systeem aan te passen.

De nationale staat is een uitvinding van de Romantiek. De gedachte was dat de staat als bestuurlijk systeem moest samenvallen met een volk, een identiteit, een gemeenschap. De staat niet ten dienste van diens eigenaar, de Vorst, maar ten dienste van de burger, het Volk.

De uitvinding van die nationale staat als uitdrukking van een volk werd vervolmaakt met de uitdrukking van de volkswil, de democratie.

Met de oprichting van de Verenigde Naties werd op grond van haar universalistische ambities dit idee ook toegepast op de nieuwe staten. En dat waren er nogal wat na de Tweede Wereldoorlog.

Helaas waren er nogal wat staten bij waar helemaal niet een verenigd en blij volk de staat als wenkend toekomstperspectief verwelkomde.

Zelfs in de bakermat van de nationale staten, Europa, bleek dat niet iedereen tevreden was gesteld. Minderheden als Catalanen, Basken, Schotten, Bretoenen, vonden het idee namelijk zo goed dat ze het ook voor zich zelf wilden. Dat vonden de meerderheden dan weer niet goed.

In de Levant waren de Koerden ook niet helemaal aan hun trekken gekomen, verdeeld over drie staten die alle drie niets zagen in een onafhankelijk Koerdistan. Om over Afrika dan nog maar te zwijgen, waar de tribale realiteit geen enkele basis verschafte voor welke nationale staat dan ook, maar wel moest worden geleefd met kunstmatige koloniale grenzen.

We zitten nu in de merkwaardige situatie dat omdat het bestaan van staten niet ter discussie mag staan, de volkeren zich maar moeten vormen naar de statelijke realiteit.

Met veel goede bedoelingen worden pogingen gedaan een ‘civil society’ te creëren in landen waar de mensen helemaal niet met elkaar willen samenleven. Of waar een bepaalde groep in de staat een perfect middel ziet om de andere groep onder de duim te houden.

Zo wordt de staat een binnenlandse bezettende macht. Dicht bij huis hebben de Vlamingen dat ook eeuwen zo ervaren.

Syrië, Irak, maar ook Spanje en het nu nog Verenigde Koninkrijk zijn landen waar dit speelt.

Een aantal zijn wel uitelkaar gevallen. Tsjecho-Slowakije is een voorbeeld waar op vreedzame wijze het boek is dichtgeslagen, Joegoslavië was een iets minder vreedzaam verhaal. De wereld is echter niet in elkaar gestort, en de voormalige Joegoslavische republieken beginnen heel aardig te functioneren.

Met name in het Midden-Oosten functioneren een aantal staten niet, erger, het bestaan ervan is de bron van het geweld. Om dat geweld te stoppen lijkt het wenselijk de optie van een statelijke ruilverkaveling niet uit te sluiten.

Het was een van de kernbegrippen in het Nederlandse politieke systeem, ‘soevereiniteit in eigen kring’. Om de emancipatie van gereformeerden en katholieken eind 19de eeuw te vervolmaken muntte Abraham Kuyper dit principe. Het hield in dat binnen de op het individu gebaseerde liberale grondwet bepaald groepen in de samenleving, de zuilen, bepaalde rechten kregen waar ze zelf de verantwoordelijkheid voor droegen. Met levensbeschouwing als basis werden op grond van art 23 van de Grondwet met name onderwijs, inhoudelijk onttrokken aan de controle van de staat. Bij de omroep werd hetzelfde model gevolgd: de Staat betaald, de zuilen besteden min of meer autonoom.

Nederlanders waren trots op hun pluralistische en tolerante systeem. Die tolerantie was in veel gevallen maar zeer betrekkelijk. Natuurlijk, de verschillende zuilen respecteerden elkaars soevereiniteit, de mentale druk die binnen de groepen werd uitgeoefend op individuen was vaak erg groot. Natuurlijk gold de wet wel, helaas was er schroom bij de staat om die toe te passen als het zaken betrof die zich binnen die zuilen afspeelden. ‘politiek gesanctioneerd wegkijken’. Honderden zo niet duizenden misbruikte kinderen weten precies wat dat betekent.

Niet dat dit overigens ooit tot veel zelfreflectie in Nederland heeft geleid. Zeker, de Commissie Deetman heeft het misbruik in de kerk onderzocht, maar weinig reflectie over de cultuur en het systeem dat dit mogelijk maakte.
De uitoefening van die soevereiniteit in eigen kring gebeurde immers door dezelfde machtsdragers als zij die de staatsmacht droegen. De ‘IJzeren Ring’ van vertegenwoordigers van de zuilen in de staat zorgde ervoor dat staatsmacht en groepsmacht niet met elkaar in conflict kwamen.

De opkomst van de Islam in Nederland werd aanvankelijk door sommige aanhangers van het klassieke systeem welwillend begroet. OK, geen Christenen, maar wel een godsdienst, en tenslotte afstammelingen van Abraham en ook met een boek, een beetje inburgeren, een zuil erbij, systeem gered.
Het is niet zo gegaan, de Imams bleken geen mannenbroeders, de segregatie was er wel, maar geen ‘IJzeren Ring’ die de nieuwe groep in het systeem verankerde.

Imams die vrouwen geen hand willen geven, fundamentalisten die een Jihad in eigen land beginnen met de moord op Theo Van Gogh als triest succes en dan nu een golf van Jihad strijders die Kafirs (ongelovigen) willen onthoofden in het IS Kalifaat.
Het besef is doorgedrongen dat maatschappelijke groepen die los komen te staan van de samenleving, die daarvoor een bedreiging kunnen gaan vormen.
Een nieuwe ontwikkeling is dat er een steeds luidere roep is om de kernwaarden van onze cultuur en samenleving door middel van wetgeving vast te leggen en af te dwingen.
Kuyper zou zich in zijn graf omdraaien, de staat als afdwinger van geestelijke waarden!

Kuypers’ verzuilde samenleving is dan wel verdwenen, de bijbehorende politieke cultuur en staatsrechtelijke structuren niet.
De opkomst van de IS fundamentalisten maakt duidelijk dat we het ons niet langer kunnen permitteren dat het individu geen ‘contrat social’ naar het model van Rousseau met de staat heeft.

Het valt te hopen dat dit leidt tot een voor burgers en overheid bindende en afdwingbare Grondwet, en wetgeving die wordt nageleefd.
Maar dat is toekomst, vooralsnog heeft de opkomst van IS er in ieder geval voor gezorgd dat begrippen Soevereiniteit in Eigen Kring, en het daaraan verwante ‘gedogen’ als politieke instrumenten definitief verdwijnen.

‘Dat is net als de slager die zijn eigen vlees keurt’ is een populair gezegde om aan te geven dat ergens een belangenconflict is. Maar wat iedere burger op zijn klompen aanvoelt is niet hoe de realiteit van de vleeskeuring er uit ziet in Nederland.

Uit het rapport ‘Risico’s in de vleesketen’ van de Onderzoeksraad voor Veiligheid dat het toevertrouwen van controle aan de sector niet heeft gewerkt. Paardenvlees is vermengd met rundvlees, hygiëne regels worden massaal overtreden, fraude is een groot risico om over de arbeidsomstandigheden maar te zwijgen. Men vertrouwt op certificaten en de overheid controleert niets meer. Dit onthutsende rapport zou je misschien verwachten in een ontwikkelingsland, maar toch niet in een hoogontwikkeld voedsel producerend land als Nederland, bovendien een Gidsland, weet u nog?

En wie verwacht zou hebben dat het volk massaal in opstand zou komen heeft het ook mis. Het lijkt volkomen murw geslagen door de wanprestaties van de Nederlandse overheid. Schaalvergroting en diplomafraude in het onderwijs, miljardenverliezen bij de woningbouwcorporaties, een onbegrijpelijk zorgsysteem, dito landsdelen, een hervorming van de jeugdzorg waarvan iedereen weet dat het fout zal gaan, niet rijdende Fyra treinen, allemaal aan de burger verkocht met het argument professionalisering en optimalisatie. Kortom, als je klaagt ben je dom en/of achterlijk.

Want een ding is duidelijk, politieke verantwoording wordt voor dit politieke en bestuurlijke falen niet genomen.”

Vlees werd vroeger gekeurd door een Keuringsdienst van Waren. Hoewel deze dienst tientallen jaren goed had gefunctioneerd heeft iemand op een gegeven moment beslist dat dit geen kerntaak van de overheid was en dat dit wel aan de sector zelf kon worden overgelaten. Zelfregulerend vermogen heet zoiets.

 Nu is een van de leerstukken van de politieke theorie dat veiligheid van de burger een kerntaak van de overheid is. De neoliberale ‘denkers’ hebben echter bepaald dat dit voor voedsel niet het geval is en dat voedselveiligheid wel kan worden geprivatiseerd.

Dit is een fundamentele neoliberale denkfout. Hun afkeer van alles wat overheid is zo groot dat men ook niet wil nadenken over wat die overheid wel zou moeten doen, en eventueel beter zou moeten doen.

Nu ben ik geen neoliberale denker, maar ik zou zo zeggen dat voedselveiligheid wel een kerntaak van de overheid is, en als je die rol wilt versterken, bijvoorbeeld omdat een Europese interne markt om andere oplossingen vraagt, je iets als een Keuringsdienst versterkt, niet afschaft.

Net als met de Q-koorts lijkt ook nu niemand verantwoordelijk. Ik heb zelfs nog geen tweet van Pieter Omtzigt gezien!

Als burger kan ik alleen nog maar vegetariër worden of Partij van de Dieren stemmen!

De geschiedenis heeft hard geoordeeld over het Molotov-Ribbentrop verdrag dat de gelijknamige ministers van buitenlandse zaken van Stalin’s Rusland en Hitlers Duitsland sloten.

Het verdrag verdeelde midden Europa in twee stukken en gaf Hitler de gelegenheid alvast de eerste Europese landen te veroveren met goedkeuring van Stalin, die op zijn beurt vrij spel had in de Baltische staten, Balkan en Kaukasus. Op het moment dat Hitler de Sovjetunie aanviel verviel het verdrag, maar met Yalta werd in feite dit verdrag overgedaan tussen de geallieerden.

Gezegd moet worden dat de verdeling van Europa een zekere rust bracht. Wellicht geen vrede en geluk voor alle mensen, maar wel stabiliteit.

Het bijna ontploffen van de Ukraine en de onrust op de Krim zou iedereen met een beetje historisch bewustzijn ongerust moeten maken. Het is weliswaar begrijpelijk dat de volken zich daar in vrijheid willen ontplooien na tientallen jaren onderdrukking en uitbuiting, rustiger wordt het er niet van.

Op een militair conflict met Putin’s Rusland zit niemand te wachten, lijkt het.

Een overeenkomst tussen Europa en Rusland lijkt noodzakelijk opdat beiden gerust kunnen zijn dat het streven naar veiligheid en ontwikkeling niet ten koste gaat van beider vitale belangen. 

Een Merkel-Putin Pact?

Een van de meest succesvolle mislukte toppen lijkt die van Vilnius geweest te zijn, waar president Janoekovitsj dan toch niet het samenwerkingsverdrag met de EU tekende.

Mocht niet van Moskou, vertelde hij de verzamelde Europese leiders. De leiders van de nieuwe lidstaten, het voormalige Oost-Europa, probeerden hem nog van gedachten te doen veranderen.

Zij hadden die telefoontjes ook gehad, en waren toch lid geworden van de Europese Unie. En kijk nu eens waar ze tien jaar later stonden. Aan hem de keuze, afhankelijk blijven van Moskou als gasleverancier of zijn land integreren in een Europese en Westerse transparante markteconomie.

In Vilnius koos Janoekovitsj voor Moskou en zijn eigen corrupte systeem, een systeem dat de test van de EU niet zou kunnen weerstaan.

Vier maanden lang kwam het Ukrainse volk in opstand tegen die keuze.

In de pers werd meewarig gedaan over Europa, tandeloze tijger, krachteloze politici, de sterke Putin zou zijn zin wel krijgen. Jammer voor die vergeefse doden op dat plein in Kiev.

De kracht van Europa was niet dat Guy Verhofstad en Hans van Balen hun solidariteit kwamen betuigen op het Plein van de Vrijheid.  

De kracht van Europa is niet dat het zich gedraagt als een klassieke staat met een geopolitieke agenda. Het heeft zich niet opgedrongen gelijk Rusland, de uitstraling van het zijn was voldoende om de mensen van de Ukraine naar Europa te doen trekken.

De kracht van Europa blijkt de transparante, welvarende, vrije, niet corrupte samenleving te zijn.

 Het volk van Ukraine heeft daar voor gekozen, daar zal ook Putin mee moeten leren leven, maar ook de Euro sceptische politici in Europa, zo vlak voor de verkiezingen.

Wat opvalt, is dat de demonstranten op het plein precies weten te vertellen waarom ze zich bij de Europese traditie willen aansluiten. Een interessante les voor alle Europeanen die vergeten lijken te zijn wat Europa allemaal heeft gebracht.

Indrukwekkend, en nog een hele klus voor Wilders c.s. om daar tegen in te gaan.

Deze mensen weten dat Europa meer is dan een Brusselse Bureaucratie. Het zijn indrukwekkende getuigenissen van mensen die denken dat ze alleen binnen de normen en waarden en de vrije economie van Europa kunnen overleven.

En waarom zou dat wat voor Ukraine geldt, ook niet voor Nederland gelden, Geert?

Er is dan eindelijk een debat over Europa in Nederland. Het valt op in dat debat dat er zoveel kritiek is op dat Europa, dat toch door onszelf als ‘founding father’ is gemaakt en de belichaming is van een van de fundamentele belangen van Nederland. Nadat de veiligheidsbelangen waren verzekerd binnen de NAVO werd de welvaart verzekerd met de EEG.

Maar de vorige generaties NL politici hebben dat volgens de huidige generatie duidelijk niet goed gedaan. Mocht Joseph Luns nog leven, hij zou de Twitters van voren krijgen van Pieter Omtzigt.

Kort samengevat zijn de verwijten dat Europa niet democratisch maar technocratisch is, dat Nederland zijn soevereiniteit kwijt raakt, dat er besluiten worden genomen door machthebbers die niet gekozen zijn, dat het werkt voor de macht aan het internationale bedrijfsleven en de sociale dimensie verwaarloost, kortom: de meeste ellende komt van Brussel.

De suggestie wordt gewekt dat dit ook een verlies is, m.a.w. dat Nederland zelf democratisch, transparant en niet technocratisch zou zijn geweest op het moment dat Nederland besloot als ‘founding father’ bepaalde zaken in Europees verband met andere staten in gemeenschappelijkheid uit te voeren.

Dat is een opmerkelijke visie. Immers, Nederland is naast Noord Korea het enige land ter wereld waar de burgemeesters niet worden gekozen. Toen er nog geen Europees mededingingsbeleid was functioneerde het Ministerie van Economische Zaken vooral als registratiekantoor van kartels en het controleren van de verticale prijsbinding. De pacificatiedemocratie waar de vakbonden, paters en andere niet gekozenen de macht uitoefenden zou de huidige toets der transparantie niet doorstaan.

Kortom: Wat zeuren we eigenlijk?

De oplossing is ook duidelijk, wil Europa aan al die eisen voldoen, dan thuis beginnen. Gekozen burgemeester, invoering van een constitutioneel hof, de rechterlijke macht baseren op een ander mandaat dan lidmaatschap van het Leidsche Studentencorps of anderzijds onder controle brengen, hervorming van het kiesstelsel, en zo kan ik wel even doorgaan.

Europa, dat is de spiegel van onszelf, zeker van Nederland als ‘Founding Father’.

Maar ik geef toe, je bent niet altijd blij als je ’s ochtends in de spiegel kijkt!

Van alle politieke stromingen zijn de liberalen veruit de gezelligste mensen. Socialisten hebben vaak intellectueel meer bij te zetten, maar worden al gauw drammerig. Christen democraten, vroeger noemden wij dat Gereformeerden, weten precies wat God verboden heeft, en als die even niet kijkt doen ze het toch.

Nee, dan de liberalen. Die van D’66 zijn gezellig en swingend, die van de VVD gezellig en helemaal OK. Een Christen democratische politicus heeft die partij ooit eens, met een zweem van jaloezie, getypeerd als en tennisclub die per ongeluk in de politiek was verzeild geraakt.

Die gezelligheid gaat wel een beetje ten koste van de politieke dialectiek, het debat op het scherpst van de snede en de passie voor een betere samenleving.

De komst van Bolkestein was dan ook niet minder dan een revolutie in deze kringen, een liberale intellectualistische denker, de meeste liberalen moeten er nog steeds aan wennen.

Ruim baan voor de ondernemers, goedkope benzine, veel asfalt en een kleine overheid, veel verder dan dat komt het gemiddelde VVD lid niet qua ideologische scherpslijperij.

Juist omdat die overheid op afstand dient te worden gehouden van de burger, was het voorstel van backbencher Joost Taverne zo verrassend.

Waar de scheiding der machten het fundament is van de rechtstaat, stelt onze liberale Joost voor om wetgeving niet meer bij de rechter toetsbaar te maken aan door datzelfde Parlement geratificeerde internationale verdragen. Want ja, in tegenstelling tot wat de nationale conservatief denker en gepromoveerd jurist en historicus Thierry Baudet ons in de NRC  wil doen geloven, worden internationale verdragen weliswaar onderhandeld in internationale fora, door diplomaten inderdaad, maar worden die ook wel degelijk door dat zelfde parlement geratificeerd.

Er is dus niet zoveel verschil tussen nationale en internationale wetgeving. Als een parlement een internationaal verdrag niet meer zo’n goed idee vindt -voortschrijdend inzicht!- dan kan zo’n verdrag altijd gewoon weer worden opgezegd.

Dat er bij de Grondwetswijziging van 1953 werd bepaald dat internationale verdagen voorrang hebben op nationale wetgeving is dus geen overdracht van soevereiniteit geweest, maar een bepaling die de betrouwbaarheid van Nederland in het buitenland moest onderstrepen. Daar zitten Joost en Thierry blijkbaar nu minder mee.

Nee, als het aan Taverne en Baudet ligt dan wordt alle macht nog meer geconcentreerd in de Tweede Kamer, die wetten kunnen aannemen die noch aan de grondwet, noch aan internationaal recht kunnen worden getoetst. Want dat kan de Twitter Kamer zelf wel!

Nee, het zou een liberaal veel meer hebben gesierd als hij een initiatief zou hebben genomen om de burger juist te beschermen tegen een overactieve overheid, door bijvoorbeeld burgers het recht te geven wetgeving te toetsen aan de Grondwet.

Die tweede V, Joost, in die naam van jouw partij, wiens kiezers jij vertegenwoordigt, staat voor…..en zou je daar jouw ideeën niet eens aan toetsen?

 

Daar waar Nederland op dit moment weer ouderwets met het vingertje zwaait richting de gehele wereld, blijven Nederlandse politici een blinde vlek houden voor misstanden in Nederland. En dat lijkt toch primair hun werkgebied.

Zo heb ik geen politicus zich horen uitspreken over het feit dat de Hoge Raad art.1 van de Grondwet buiten werking heeft gezet. Dat lijkt toch niet niks.

Toegegeven, de concrete zaak waar het over gaat klinkt een beetje alledaags. Een brave burger uit Limburg, type vaste briefschrijver voor de plaatselijke courant, maakt bezwaar tegen het betalen van hondenbelasting.
Als bezitter van een trouwe viervoeter wil hij die wel betalen, maar deze bewuste burger wil wel van de Gemeente weten wat die met die belasting doet. Hondentoiletten aanleggen, hondenuitloop paden misschien?

Maar nee, de al even brave ambtenaar antwoordt de burger dat de middelen vloeien naar de algemene middelen en dat de belasting alleen maar wordt geheven omdat het kan.
Dit raakt het rechtvaardigheidsgevoel van de burger in kwestie, immers honden bezitters moeten meer bijdragen aan de algemene middelen dan andere burgers: Hondenbezitters worden gediscrimineerd.

Nu zegt de Nederlandse Grondwet, nota bene in het eerste artikel, dat dat niet mag. Hondenbezitters aller landen verenigt U!
De man begint een rechtszaak tegen de NL overheid. Dan moet je al lef hebben in Nederland, in het buitenland vindt de Nederlandse overheid dat prachtig: ‘bevorderen van de rechtsorde’, maar in het eigenste binnenland ligt dat toch anders.

De procedure gaat door tot aan de Hoge Raad, die onze Limburger ten gronde gelijk geeft. Toch wint de man de zaak niet.
De Hoge Raad stelt namelijk ook vast, dat het in Nederland niet is toegestaan wetgeving te toetsen aan de Grondwet.

Dat moge waar zijn, het is toch wel op zijn minst bizar dat discriminatie wordt toegestaan terwijl art. 1 van de Grondwet dit verbiedt.
Als dit in Rusland zou gebeuren zouden onze politici dit een bevestiging vinden van het autocratische regime van Poetin en het bewijs dat er nog hard moet worden gewerkt aan de rechtsorde in Rusland!

De kern van de constitutionele monarchie is dat de Koning onschendbaar is en dat de Ministers verantwoordelijk zijn. Dat is minder leuk voor de Koning dan het lijkt, immers voor alles wat hij doet of zegt moet hij eerst aan de andere leden van de Regering vragen of dat wel mag. Hij is immers formeel ook lid van de regering.

Willem Alexander was als Kroonprins geen lid van de regering en genoot iets meer vrijheid dan Beatrix.  Zo mocht hij zich geheel en al zelfstandig zich met watermanagement bemoeien en, met iets meer enthousiasme, lid zijn van het Internationaal Olympisch Comité. Het IOC is een club van BoBo’s die er in is geslaagd op grond van de wat stoffige idealen van de Coubertin van de Olympische Spelen een zeer efficiënte geldmachine te maken.

En voor een kroonprins natuurlijk een heel leuk tijdverdrijf. Een van de idealen van de kroonprins als lid van het IOC was om de Olympische Spelen in 2028 naar Nederland te halen. Daar was zelfs een heuse stichting ‘Olympisch Vuur’ voor opgericht, met Camiel Eurlings als voorzitter.

Dat de Spelen het IOC veel geld oplevert is wel bewezen, maar of dat ook voor Nederland zou gelden, was voor velen toch maar een hele grote vraag. Dat vond de kroonprins als beroepspositivo geen probleem, maar de regering, waar hij deel van uitmaakt, wel. Met een economie die steeds meer op die van Griekenland gaat lijken, en een schuldenlast die daar gedeeltelijk door die spelen veroorzaakt zijn, leek het zelfs die andere van nature positieve persoon, Mark, maar beter om dat idee van die Olympisch spelen maar zo snel mogelijk af te voeren.

Eerlijk is eerlijk, een zeer verstandig besluit. Want los van de centen, blijft Verstandig Nederland zo ook verschoond van een zeer hardnekkige vervuiling van het publieke domein door zelfbenoemde sport deskundigen, bobo’s en ander volk dat teert op de prestaties van anderen.

Intussen is onze Kroonprins dan Koning geworden en kan geen lid meer zijn van het IOC. Daar moest dus een opvolger komen.

Dan denk ik zo maar in mijn naïviteit dat dat dus een kwestie is van sportminnend Nederland om daar een goed iemand voor uit te kiezen. Maar nee dus, want de opvolger van de Kroonprins moest passen in het profiel van de Koning. Het moest iemand zijn die bereid zou zijn om de kar te trekken om die Olympische Spelen alsnog naar Nederland te halen.

En dus wordt Camiel Eurlings, de ex-voorzitter van jawel, de stichting ‘ Olympische Vuur’ benoemd as lid van het IOC! Tegen de wil van sportminnend Nederland omdat de Koning dat wil.

Nu wordt het pikant. Immers, Willem Alexander was op dit moment al Koning en handelde dus onder ministeriele verantwoordelijkheid. De benoeming van Camiel Eurlings is dus eigenlijk gedaan op voorspraak van de Nederlandse regering. Er mag van worden uitgegaan dat die regering dus ook het mandaat steunt van Camiel, namelijk de Olympische Spelen naar Nederland halen in 2028.

Maar dat was toch net door diezelfde regering in de ijskast gezet? Tijd voor Mark om een paar dingen duidelijk te maken. Want of hij probeert de NL kandidatuur weer op de agenda te plaatsen tegen het regeerakkoord in, of hij heeft een discipline probleem met de nieuwe Koning van Olympische omvang.

 

 

Het wordt druk met demonstraties in Den Haag, deze herfst. Zo gaan de omroepverenigingen op 9 oktober demonstreren voor het behoud van de publieke omroep. Het is typisch Nederlands om het begrip publieke omroep gelijk te stellen aan omroepverenigingen. In andere, ook beschaafde landen zoals het Verenigd Koninkrijk, heeft de staat gezorgd voor hele nette openbare omroepen, inderdaad, zoals de BBC, zonder dat daar die verenigingen voor nodig zijn.

Die vereningen demonstreren dan ook niet voor het behoud van de openbare omroep, maar voor het eigen voortbestaan.

Natuurlijk hebben die verenigingen in Nederland hun eigen geschiedenis.

De Gereformeerde Broederschap was verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het begrip ‘soevereiniteit in eigen kring’. Dit hield in dat de groep op bepaalde gebieden autonome rechten kreeg waarvan de rekeningen door de staat werden betaald. Met name in het onderwijs, maar ook in de zorg en de radio.

De verzuiling was een feit.

De emancipatie van gereformeerden en socialisten als gevolg daarvan ook.

Dat is zelfs zo goed gelukt dat ze als onderscheidbare groep in de samenleving niet meer bestaan. Emancipatie voltooid, ontzuiling een feit.

Maar de openbare omroep is nog steeds georganiseerd op grond van omroepverenigingen. Die verenigingen  zijn al lang niet meer een uiting van maatschappelijke binding. Het zijn bedrijven geworden zonder aandeelhouders waarbinnen gevestigde belangen ruim baan hebben om hun belangen te verdedigen.

Ze concurreren niet meer op grond van levensbeschouwing maar op grond van kijkcijfers, met elkaar en met de commerciële omroep.

Dat leidt niet echt tot een inhoudelijk sterke openbare omroep, alleen maar meer van hetzelfde.

Het lijkt vreemd dat de openbare omroep met geld van de belastingbetaler concurreert om het voetbal uit de handen van de commerciële omroep te houden terwijl het budget voor Nederlands drama te klein is. Het lijkt zinvoller om de twee systemen in synergie te laten functioneren. Laat het voetbal over aan de commerciële omroep, en het Nederlands drama en nieuws voor de openbare omroep. Dat kost minder en aanvullende, niet concurrerende media.

Het zou van moed getuigen als de politiek dit zou willen inzien.

Nu laat de politiek de omroepverenigingen afsterven door ze tot fusies te dwingen. Daarmee verliezen ze nog meer hun maatschappelijke profiel en wordt het afsterven versneld.

Dat is politiek weliswaar begrijpelijk, maar daarmee hebben we nog steeds geen goede openbare omroep.

Het huidige fusieproces gecombineerd met de noodzaak verder te bezuinigen zou een goed politiek moment dienen te zijn om te erkennen dat een publieke en commerciële omroep in synergie naast elkaar dienen te bestaan, maar dat omroepverenigingen daar niet meer voor noodzakelijk zijn.

Het zou natuurlijk helpen als die verenigingen dat zelf ook in zien. Met de huidige doodstrijd verliezen we immers niet alleen de verenigingen, maar ook de openbare omroep. Willen we in Nederland een openbare omroep als cultuurdrager dan dienen te omroepverenigingen in te zien dat ze hun media macht niet dienen te gebruiken om hun posities veilig te stellen, maar om de openbare omroep veilig te stellen, door samen daar in een klap tot te fuseren.

 

 

 

In Nederland kennen we sinds 1917 de vrijheid van onderwijs. Met de ‘pacificatie’ werd de grondwet zodanig gewijzigd dat de staatsmacht werd vervangen door de zelfbeschikking van de zuilen. Voor het onderwijs werd bepaald dat naast het openbaar onderwijs bijzonder onderwijs mogelijk werd, het befaamde Art. 23 van de Grondwet.

Voor alle duidelijkheid, mogelijk maken van staatswege betekent betalen door de staat.

In de praktijk is naast het van staatswege verstrekte openbaar onderwijs een parallel systeem van levensbeschouwelijk onderwijs opgebouwd door de verschillende zuilen.

Nu is het met die zuilen niet zo goed afgelopen. God heeft een moeilijke relatie met de ratio, jeugdtrauma’s en traumatische jeugdervaringen deden de rest.

Het openbaar onderwijs is ook niet helemaal ongeschonden uit de strijd gekomen. Socialisten en andere wereldverbeteraars hadden geen eigen schoolsysteem en hebben van lieverlee het openbare onderwijs gekaapt om te dienen als instrument van maatschappelijke verandering. Hoewel Ambachtschool, ULO en HBS generaties lang degelijke diploma’s uitreikten, moesten die plaats maken voor middenscholen en ROC’s.

Grootschaligheid zou dit alles kostenefficiënt maken, maar dat is niet helemaal gelukt.

 En daar zit je dan, als liberale staatsecretaris, met twee onderwijssystemen die allebei niet werken zoals het bedoeld was. De ouders keren de onderwijsfabrieken de rug toe, en op grond van Art. 23 gebeuren er zaken waar dat artikel echt niet voor bedoeld was.

De echte oplossing is simpel: afschaffen van het bijzonder onderwijs en het ontideologiseren van het openbaar onderwijs en terugbrengen naar een voor ouders hanteerbare maat.

Maar dat is politiek onhaalbaar, al was het alleen maar omdat dat een grondwetswijziging noodzakelijk maakt.

En nu heeft staatsecretaris iets bedacht, en eerlijk is eerlijk, zijn idee is geniaal, en getuigend van visie.

In een lange, goed doortimmerde brief geeft hij zijn visie op Art. 23 van de Grondwet en het Onderwijs, ja Mark, zomaar een vergezicht!

Hij  wil Art. 23 een bredere basis geven en een minder ideologische invulling. Dat dat een politiek eufemisme is voor het neutraliseren van Art. 23 en is juist zo elegant.

Hij wil ouders namelijk op grond van Ar.t 23 niet alleen de mogelijkheid geven scholen te stichten op grond van levensbeschouwing, maar ook op andere gronden, zoals kwaliteit!

Het geniale van deze gedachte is dat hiermee de definitieve aanval zal worden ingezet op het geïdeologiseerde openbaar onderwijs, terwijl tegelijkertijd het bijzondere onderwijs een algemeen karakter krijgt.

De schoolstrijd wordt dus uiteindelijk gewonnen door de liberalen! Immers, het bijzondere onderwijs komt geheel en al in handen van seculiere burgers die het onderwijs organiseren dat zij willen voor hun kinderen.

De greep van de staat op het onderwijs verdwijnt omdat ouders geen slecht, ideologisch en grootschalig onderwijs meer willen en zich zullen afwenden van het openbaar onderwijs.. En dat met een beroep op de “aanhoudende zorg van de overheid voor het onderwijs”, zoals de Grondwet zegt.

Bovendien, kost niets meer en de ouders doen het werk.

Doorzetten Sander!

http://www.rijksoverheid.nl/ministeries/ocw/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2013/07/13/kamerbrief-reactie-op-onderwijsraadadvies-artikel-23-grondwet-in-maatschappelijk-perspectief.html