Dat was even schrikken in Brussel deze week. De Nederlandse regering maakte het 54 punten lijstje bekend van bevoegdheden die ze uit ‘Brussel’ terug willen halen.
Bij de aankondiging van dit initiatief dacht ik dat Nederland wellicht het vrij vervoer van personen, goederen, diensten en kapitaal ter discussie zou willen stellen.
Of het initiatiefrecht aan de Europese Commissie wil ontnemen, zoals SP EP lid Dennis de Jong onlangs voorstelde. Onze SP’er Dennis is qua vernieuwende ideeën over Europa bijna net zo radicaal als PVV’er Barry Madlener, en dat wil wat zeggen!
Nou, dat hebben Rutten en Timmermans dan ook niet gedaan. Het lijstje is eigenlijk meer een lijstje van dingen die nu nog niet Europees zijn, en die van Nederland ook niet Europees moeten worden. Het is dus eigenlijk meer een lijstje van Nederland voor Nederland zelf.
Een geheugensteuntje, een ‘niet vergeten nog te doen’ lijstje, gefilterd uit de verschillende onderhandelingsnotities van de verschillende ministeries.
Zo vindt Nederland bijvoorbeeld dat er geen richtlijn moet komen over de verpakking van olijfolie in restaurants. Nee, op een dergelijk vitaal belang laat Nederland niet met zich sollen!
Toch heeft een dergelijk lijstje wel wat, je zou een dergelijk lijstje ook voor ‘Den Haag’ kunnen maken. In de eerste plaats zou op een dergelijk lijstje komen dat ambtenaren niet meer hun tijd verspillen aan het opstellen van dit soort lijstjes, en daarmee iedereen zijn tijd verspillen. Maar goed laten we positief blijven.
Wat moet Den Haag wel doen?
Dat lijkt vrij eenvoudig: justitie, defensie, infrastructuur, onderwijsfinanciering, wat dan niet? Nou, heel veel! De ministeries voor Economische Zaken, Landbouw en Volkshuisvesting zijn eigenlijk overbodig, van anderen dienen de taken te worden herzien onder het motto ‘door de regering wat moet, door anderen wat kan’!
Waarom we al die ministeries hebben? Om dezelfde reden dat de EU bepaalde zaken doet. De staat en de EU zijn en worden niet gevormd door een schets op de tekentafel maar doordat in de praktijk een aantal problemen dienen te worden opgelost, en als het probleem eenmaal is opgelost kun je de structuren in theorie weliswaar weer afschaffen maar in de praktijk is dat vaak moeilijk en pijnlijk. Zo was er na de oorlog een volkshuisvesting probleem in Nederland, daar moest wat aan gebeuren. Maar de oplossing van toen, zwaar gesubsidieerde sociale woningbouw en hypotheekrente aftrek, was toen een oplossing, maar nu een probleem, zoals gesteld in de ‘Recommendation for a Council Recommendation on the Netherlands’ 2013 national reform programme and delivering a Council opinion on the Netherlands’ 2013 stability programme for 2012-2017’.
De EU stelt Nederland voor de hypotheekrenteaftrek maar af te schaffen en de sociale woningbouw te reserveren voor -inderdaad!- sociale gevallen.
Het EU lijstje doet pijn, en Nederland zal er serieus mee aan de slag moeten wil het de competitiviteit herwinnen die voor een relance noodzakelijk is.
Noch de Staat, noch de EU regeert met tekentafel checklists, maar reageert op problemen die op het juiste niveau met de juiste middelen dienen te worden opgelost. Dat kan lokaal, regionaal, nationaal of Europees zijn. Afstemming van de juiste middelen op het juiste niveau is een permanent en normaal bestuurlijk proces. Vandaar dat er niets mis is met het Nederlandse 54 punten lijstje maar het ook niemand pijn doet.
Het lijstje lijkt bovenal symbool te zijn voor het gebrek aan politieke visie binnen Nederland op Europa.
Dat is des te pijnlijker daar het Nederlandse voorzitterschap van 2016 nu in de steigers moet worden gezet.
Misschien toch eens tijd voor een vergezichtje, Mark?
“Het lijstje is eigenlijk meer een lijstje van dingen die nu nog niet Europees zijn, en die van Nederland ook niet Europees moeten worden. Het is dus eigenlijk meer een lijstje van Nederland voor Nederland zelf.” Geniaal geformuleerd. Iedere bevoegdheid dient te berusten op het niveau dat daarvoor het meest geschikt is, Amen, maar hier beginnen verschillen van inzicht. In Democracy in America schreef De Tocqueville dat tegen mensen die koste wat kost willen centraliseren, niet te argumenteren valt; uiteindelijk centraliseren zij in de hoop zelf eens de scepter te zwaaien.
LikeLike
Sid,
Dat laatste ben ik met De Tocqueville eens. Vandaar mijn permanente argument voor krachtige institutionele structuren, volgens de ijzeren logica van de Montesquie, om de tirannieke krachten in toom te houden.
Want centralisatie en tirannie liggen dicht bijelkaar, als de competentieniveaus worden overschreden.
LikeLike