‘Wat zijn de kerntaken van de Krijgsmacht, Vaandrig?’ vroeg mijn Majoor.

Gezien zijn humeur leek het mij beter een politiek correct antwoord te geven.

Hoewel ik bij de militaire keuring een aantal jaren daar voor had aangegeven dat ik niets met dit instrument van neokapitalistische onderdrukking te maken wilde hebben, stond ik daar dan nu toch als dienstplichtig Vaandrig op de afdeling Plannen van de Landmachtstaf.

 Bij nader inzicht was ik er achter gekomen dat boze buurmannen wel degelijk bestaan en dat alleen een goed gesprek ze niet buiten de deur zou houden. Voortschrijdend inzicht heet zoiets.

‘De verdediging van het Koninkrijk, Majoor!’ dat leek mij toch een redelijk bod.

‘Fout, Vaandrig, de kerntaken van de Koninklijke Armee zijn het vervoeren van manschappen in grijze, blauwe en groene uniformen in lichtgrijs, donkergrijs en groen metaal, en dit ter land, ter zee en in de lucht!’

Het was duidelijk dat de inter-service vergadering waar hij net uit kwam niet was verlopen hoe hij het had gewild.

 Die vergadering ging over de invoering van het nieuwe door de Amerikanen voorgestelde concept van de ‘Air-Land Battle’, en ging uit van een sterke integratie op tactisch niveau van alle krijgsmachtdelen. ‘Het is een mooi concept, maar de luchtmacht zal nu eenmaal never ever willen worden gezien als de artillerie van de landmacht’, brieste hij door zijn snor. Het was mij inderdaad al eens  opgevallen dat hoewel de Russen de officiële vijand waren, de andere krijgsmachtdelen ook hoog scoorden in het vijand beeld.

Er is veel veranderd in de krijgsmacht sinds die tijd, en ten goede. De dreiging is veranderd, en daarmee legeropbouw, strategische en tactische concepten. Veel materieel wordt afgestoten, en met de aanschaf van Drones komt die Airland battle weer een beetje terug.

Alleen de JSF blijft. Dat is best een beetje vreemd. De JSF is in beeld gekomen na de oorlogen in het voormalige Joegoslavië, en paste in de dreigingsanalyse van kleine regionale conflicten in de periferie van het ‘Westen’ en een verkruimelende voormalige USSR.

Bovendien hadden ‘onze’ F16 s gezamenlijk opgetreden met de Amerikanen, ze hadden zelfs geschoten!

Daar waar de Nederlandse luchtmacht problemen had met het gezamenlijk optreden met Marine en Landmacht, was het kunnen optreden met de VS in gezamenlijke tactische operaties blijkbaar van levensbelang. Vandaar dat iedere modificatie aan de F16 door Nederland blind wordt gevolgd, België heeft dat niet in die mate gedaan. De inzet van die vliegtuigen is dan ook anders, reconnaissance en geen combat zoals bij Nederland, in NAVO verband.

De dreigingsanalyse lijkt inmiddels veranderd, de Luchtmobiele Brigade is qua inzetbaarheid een onderdeel van het Duitse leger geworden, en het wordt steeds onduidelijker binnen welke dreigingsanalyse en strategisch tactisch concept de JSF moet optreden.

 Tenzij natuurlijk het strategisch belang van de luchtmacht, altijd samen stoer met de Amerikanen kunnen vliegen, belangrijker is dan het Nederlandse belang, een correct strategisch en tactisch antwoord op de dreiging.

Wellicht moet die dreigingsanalyse nog maar eens over worden gedaan, de JSF die al vijftien jaar in ontwikkeling is, is wellicht niet meer het juiste antwoord op Somalische piraten of optredens in Libië en Mali.

In dat geval is het niet kopen van de JSF wel weer het goede antwoord op die andere zeer reële dreiging, namelijk die van een oncontroleerbare kostenpost en oplopend begrotingstekort.