In Nederland kennen we sinds 1917 de vrijheid van onderwijs. Met de ‘pacificatie’ werd de grondwet zodanig gewijzigd dat de staatsmacht werd vervangen door de zelfbeschikking van de zuilen. Voor het onderwijs werd bepaald dat naast het openbaar onderwijs bijzonder onderwijs mogelijk werd, het befaamde Art. 23 van de Grondwet.
Voor alle duidelijkheid, mogelijk maken van staatswege betekent betalen door de staat.
In de praktijk is naast het van staatswege verstrekte openbaar onderwijs een parallel systeem van levensbeschouwelijk onderwijs opgebouwd door de verschillende zuilen.
Nu is het met die zuilen niet zo goed afgelopen. God heeft een moeilijke relatie met de ratio, jeugdtrauma’s en traumatische jeugdervaringen deden de rest.
Het openbaar onderwijs is ook niet helemaal ongeschonden uit de strijd gekomen. Socialisten en andere wereldverbeteraars hadden geen eigen schoolsysteem en hebben van lieverlee het openbare onderwijs gekaapt om te dienen als instrument van maatschappelijke verandering. Hoewel Ambachtschool, ULO en HBS generaties lang degelijke diploma’s uitreikten, moesten die plaats maken voor middenscholen en ROC’s.
Grootschaligheid zou dit alles kostenefficiënt maken, maar dat is niet helemaal gelukt.
En daar zit je dan, als liberale staatsecretaris, met twee onderwijssystemen die allebei niet werken zoals het bedoeld was. De ouders keren de onderwijsfabrieken de rug toe, en op grond van Art. 23 gebeuren er zaken waar dat artikel echt niet voor bedoeld was.
De echte oplossing is simpel: afschaffen van het bijzonder onderwijs en het ontideologiseren van het openbaar onderwijs en terugbrengen naar een voor ouders hanteerbare maat.
Maar dat is politiek onhaalbaar, al was het alleen maar omdat dat een grondwetswijziging noodzakelijk maakt.
En nu heeft staatsecretaris iets bedacht, en eerlijk is eerlijk, zijn idee is geniaal, en getuigend van visie.
In een lange, goed doortimmerde brief geeft hij zijn visie op Art. 23 van de Grondwet en het Onderwijs, ja Mark, zomaar een vergezicht!
Hij wil Art. 23 een bredere basis geven en een minder ideologische invulling. Dat dat een politiek eufemisme is voor het neutraliseren van Art. 23 en is juist zo elegant.
Hij wil ouders namelijk op grond van Ar.t 23 niet alleen de mogelijkheid geven scholen te stichten op grond van levensbeschouwing, maar ook op andere gronden, zoals kwaliteit!
Het geniale van deze gedachte is dat hiermee de definitieve aanval zal worden ingezet op het geïdeologiseerde openbaar onderwijs, terwijl tegelijkertijd het bijzondere onderwijs een algemeen karakter krijgt.
De schoolstrijd wordt dus uiteindelijk gewonnen door de liberalen! Immers, het bijzondere onderwijs komt geheel en al in handen van seculiere burgers die het onderwijs organiseren dat zij willen voor hun kinderen.
De greep van de staat op het onderwijs verdwijnt omdat ouders geen slecht, ideologisch en grootschalig onderwijs meer willen en zich zullen afwenden van het openbaar onderwijs.. En dat met een beroep op de “aanhoudende zorg van de overheid voor het onderwijs”, zoals de Grondwet zegt.
Bovendien, kost niets meer en de ouders doen het werk.
Doorzetten Sander!