Het Nederlandse vitale belang vraagt een heroriëntatie op Frankrijk en Duitsland


In Nederland mag men graag denken dat de Nederlandse belangen gelijk lopen aan die van Groot Brittannië. Daar was in de jaren vijftig ook wel wat voor te zeggen. Beide landen waren na WOII en het verlies van de koloniën op zoek naar een nieuwe plek in de wereldeconomie en vooral de wereldhandel.

Als ‘Founding father’ van de EEG was de laatste weliswaar een goed instrument voor Nederland om de handel in Europa veilig te stellen, het mocht geen protectionistisch continentaal systeem worden dat ten koste zou gaan van de meer globale Nederlandse belangen.

De EEG moest voor Nederland eveneens ondergeschikt blijven aan de NAVO daar veiligheid boven economie ging in de tijd van de Koude Oorlog.

Lidmaatschap van Groot Brittannië van de EEG leek dan ook zowel in Nederlands veiligheids- als economisch belang en werd speerpunt van Nederlands’ beleid.

Jammer dat de Britten eerst zelf niet meewerkten, maar in 1972 werd hun EEG lidmaatschap dan toch een feit.

De wereld is sindsdien wel veranderd. Nederland is naast handels- ook industrieland geworden, de oude EEG is de basis geworden voor een hechtere politieke samenwerking en eenwording in Europa, die EU heeft zoveel wereldwijde handelsakkoorden gesloten dat een eventuele tegenstelling van ‘continentaal Europa’  versus ‘globale belangen’ niet meer bestaat, de USSR en diens vazalstaten in oost Europa bestaan niet meer en de Amerikaanse veiligheidsgarantie voor Europa is niet meer vanzelfsprekend.

Op zichzelf al genoeg redenen om de Nederlandse vitale belangen eens goed te bekijken, de Brexit maakt dit een noodzakelijkheid. Immers, nu de Britten niet eens meer hun eigen belangen lijken te kunnen dienen, kunnen we er zeker van zijn dat ze in ieder geval niet die van Nederland zullen dienen.

Gebouwd op de Frans Duitse as, zijn Groot Brittannië, Italië, Spanje en Polen grootmachten binnen de klassieke EU geworden. Nu Groot Brittannië de EU verlaat en de economische relance vorm begint te krijgen, blijkt dat toch alleen de Franse Duitse as de politieke richting van de EU bepaalt.

Alles wat Groot Brittannië de afgelopen jaren heeft tegenhouden komt nu weer op de politieke agenda te staan, en dat zullen Spanje, Italië en Polen om verschillende redenen niet beïnvloeden, ergo, behalve Polen komt het ze goed uit.

Nu moet Nederland een fundamentele keuze maken. Een keuze die dient te worden gebaseerd op de aanname dat op dit moment Duitsland voor Nederland de eerste handelspartner is, zowel qua uitvoer als qua invoer. Bovendien is Nederland het belangrijkste doorvoerland, waarbij de haven van Rotterdam een centrale rol speelt. Handel met Groot Brittannië buiten de Unie zal afnemen door het ontstaan van tariefmuren..

De economische realiteit versterkt het politieke luik. Nederland dient te accepteren dat Groot Brittannië niet meer deel neemt aan de Europese samenwerking en eenwording en dat Duitsland, onze belangrijkste handelspartner, hierin juist het initiatief neemt.

Naast de economie dienen we natuurlijk ook de veiligheidsdimensie in ogenschouw te nemen. Natuurlijk zal Groot Brittannië er in NAVO verband op blijven hameren dat het een kernmacht is en een special relationship met de VS heeft. Dat moge waar zijn, die zelfde VS heeft Europa bij monde van President Trump zeer duidelijk gemaakt dat het verwacht dat Europa zijn eigen defensie betaalt.

En daarmee komen de economische en defensie belangen van Nederland gelijk te lopen binnen de Europese Unie. De politieke toekomst van de EU wordt nu geagendeerd door President Macron en Kanselier Merkel, zaak voor Nederland om zich daar zo nauw mogelijk bij aan te sluiten zodra Merkel herkozen is en Rutte weer in het Torentje zit.

Kan dat gezeur over Europa nu eens afgelopen zijn?


Beste Europese medeburgers, ik heb het zo langzamerhand een beetje gehad met jullie. Onze ouders en grootouders hebben na een aantal wereldoorlogen besloten dat zo niet viel te leven en besloten vreedzaam te gaan samenwerken, en dat op zo een manier dat dat de welvaart van iedereen ten goede komt. En mochten er verliezers zijn hebben ze steunmaatregelen uitgevonden om ze toch bij de groep te houden.

Bovendien waren de echte winnaars van die Europese oorlogen de Amerikanen en de Russen, dus dat idee van samenwerken om daar wat aan te doen was zo gek nog niet.

En wat doen jullie? In plaats te constateren dat dat toch maar allemaal mooi gelukt is, en die zaken te verbeteren die nog niet helemaal OK zijn, lopen jullie als kippen zonder kop achter een aantal achterlijke schreeuwers aan die jullie vertellen dat alles wat niet goed is in de samenleving de schuld van Europa is! Nou, zo machtig is Europa ook weer niet.

Jullie zien toch ook wel dat Geert Wilders een opportunist, Thierry Baudet een narcist en Jan Roos een raddraaier is? Ik geef toe, de politiek in paniek is hoogst amusant, daar niet van.

Als iedereen even nadenkt, gelooft er iemand dan dat Jan Roos in staat is een handelsverdrag in elkaar te steken? En ziet iemand Thierry Baudet, die wel lekker babbelt bij Pauw, bijvoorbeeld de omschakeling van onze aardgas economie naar een groene economie politiek klaar maken? En last but not least, wil degene even opstaan die denkt dat premier Wilders vluchtelingen deal kan sluiten met Erdogan als Nederland voorzitter van Europa is?

Dat gaat dus echt niet lukken!

Het meest gekke is dat juist nu iedereen in het dagelijks leven helemaal gewend is aan Europa, jullie vergeten zijn hoe het zonder zou zijn.

Niks Citytrip naar Barcelona want tegen de tijd dat je de grenscontroles door zou zijn moet je weer terug. Niks geld verdienen aan de export als we de gulden weer terug zouden hebben met een groot valutarisico.

En vooral, de grote dingen in deze wereld, de prijs van de benzine, vluchtelingen, veiligheid en handel zouden worden besloten door Amerika, Brazilië, Rusland, China en India.

Dus ja, wat willen jullie nu eigenlijk?

Jullie voelen je machteloos in Europa? Pas zonder Europa ben je dat ook echt. Jullie voelen je in je cultuur bedreigd? Dan doen we daar wat aan.

Maar houdt in Godsnaam op met mekkeren en het ingooien van jullie eigen glazen!

Nep Politici


‘Brusselse’ besluiten worden veelal door nationale politici genomen die dat eenmaal thuisgekomen spontaan vergeten. Caroline de Gruyter trekt daar (in het stuk: http://www.nrc.nl/handelsblad/2016/02/13/wat-is-er-mis-is-met-europa-en-wat-doen-we-era-1587839) de interessante conclusie uit dat Europa politiek gezien van niemand is. Een interessante constatering en een gevaarlijke situatie.

Niet alleen wordt geen verantwoordelijkheid genomen, veelal wordt er enthousiast geflirt met de idee dat veel ook wel op nationaal niveau kan worden geregeld en dat Europa wel een beetje doorgeschoten is. Enthousiast wordt het idee van een uitdunning van de regelgeving ‘Refit’ in het jargon, aangehangen.

Daarnaast hebben we de politici die Europa het liefst zouden willen afschaffen en de nationale staat in volle glorie zouden willen herstellen. Het eerste zou in theorie kunnen, die volle glorie gaat er zonder de zoete vruchten van Europa niet komen. Iemand als De Gaulle had dat goed in de gaten. Het ging om Frankrijk, maar nooit heeft hij de EEG willen afschaffen. Integendeel, die was essentieel om Frankrijk te laten bestaan.

Politici in de stijl van Le Pen, Wilders en Farage, gesecondeerd door ‘denkers’ a la Thierry Baudet, willen de vrije binnenmarkt liever intergouvernementeel organiseren. Dit zou betekenen dat de huidige 28 lidstaten bilaterale verdagen met elkaar moeten gaan sluiten. Dat zijn dus 756 bilaterale verdragen. Ik neem aan dat 28 nationale rechtbanken op de naleving moeten gaan toezien. Wordt leuk qua jurisprudentie.
Het is onwaarschijnlijk dat een beetje groot bedrijf dat een vertrouwenwekkend kader voor investeringen ziet.

Naast de interne markt moet vervolgens voor alle andere beleidsterreinen hetzelfde kunststukje worden uitgehaald. Met nog 34 andere beleidskaders kom ik dan op 26460 bilaterale verdagen. Dan hebben we het nog niet eens over de externe dimensie. De aantrekkelijkheid van die binnenmarkt maakt het afsluiten van handelsverdragen, inclusief afspraken over gemeenschappelijke buitentarieven en dergelijke onvermijdelijk. Laat ons eens aannemen dat we potentieel 150 handelspartners hebben, dan worden dat 4200 handelsverdragen. In totaal dus minimaal 30.660 verdragen!

Hoe dit allemaal in de praktijk gestalte dient te krijgen is een volstrekt raadsel. Het is zeker een goed banenplan voor diplomaten en ambtenaren-ik durf geen berekening te maken van het aantal ambtelijke werkgroepen-maar geen methode om bureaucratie terug te dringen en al helemaal geen helder kader voor groei en banen waar politici zo graag op morgen inzetten.
Het lijkt tamelijk onverantwoordelijk om zoiets te willen en vooralsnog is de EU in de huidige vorm hierbij vergeleken een wonder van efficiency.

Toch bereiden steeds meer politici lippendienst aan dit intergouvernementele model van Europese samenwerking. Het doet denken aan het boek ‘Sleepwalkers, How Europe went to war in 1914’ van Christopher Clark. Hij beschrijft het volstrekt falen van het multilaterale samenwerkingsmodel. Een model dat zo een wirwar van afspraken was geworden dat niemand meer de consequenties van zijn handelen kon overzien. Slaapwandelend liep men WOI in.
Het intergouvernementele model is niet in het belang van de nationale staat en zeker niet diens burgers.

We lopen het risico uit politiek opportunisme al slaapwandelend de EU met al het bereikte uit onze handen te laten glippen door het niet naar de bevolking toe te verdedigen op het moment dat het allemaal wat lastiger wordt.
Deze slaapwandelaars, dat zijn pas nep politici.

Politici verliezen wel macht, maar burgers geen soevereiniteit


Het is dit jaar honderd jaar geleden dat de eerste wereldoorlog uitbrak. Over het waarom van die oorlog zijn de historici het wellicht wel eens, waarom het zo een Grote Oorlog werd, daar is veel meer debat over.
Waar wel consensus over is, is het feit dat zoveel landen bilaterale vriendschap-, niet aanvals- dan wel juist bijstand verdagen hadden afgesloten had geleid tot een grote mate van ondoorzichtigheid, en dus onvoorspelbaarheid voor het geval een bepaald land tot agressie zou overgaan.
Een goede risico analyse was dus niet goed mogelijk.

Na afloop werd dit snel ingezien en werd deze op bilaterale verdagen gesteunde structuur vervangen door de multilaterale Volkenbond.
Een analoge situatie heeft zich voor gedaan met de financiële crisis. Het toezicht op de financiële sector was nationaal georganiseerd, met vele bilaterale belasting- en andere verdragen die de financiële markten reguleren.
Dat bleek een zodanig complex geheel dat ook hier niemand een correcte risico analyse had kunnen maken.
Ook deze keer was de reactie een logische, meer bevoegdheden in multilateraal kader, ECB verkent de grenzen van het mandaat, two-pack, six-pack en banken unie.

Wat opvalt, is dat nu de crisis overgewaaid lijkt te zijn, veel politici deze oplossingen niet meer dragen.
Politiek gezien wellicht begrijpelijk, je moet immers toegeven dat de oorzaken liggen bij het falen van het nationale toezichthoudende systeem op twee fronten.
In de eerste plaats heeft de DNB gefaald bij het toezicht op het nationale bancaire systeem. Het goedkeuren van de ABN-AMRO overname en gebrekkig toezicht op SNS kost Nederland meer miljarden dan de steun aan Griekenland.

Daarnaast was het voor die toezichthouders niet goed mogelijk de risico’s op internationale gestructureerde producten te overzien. Geen enkele nationaal controle mechanisme had greep op de internationale markt van de ‘Credit Default Swaps’

Als je dan tegelijkertijd roept dat er geen soevereiniteit moet worden overgedragen naar Brussel dan wordt het politiek gezien natuurlijk wel moeilijk.
De vraag kan bovendien worden gesteld of er inderdaad soevereiniteit wordt overgedragen als de burger zijn soevereiniteit overdraagt aan democratisch gelegitimeerde instellingen met daarin Nederlandse politici.

Het gewicht van een stem uit Nederland is natuurlijk kleiner op Europees dan als op nationaal niveau, maar hij is er wel.
De soevereiniteit lijk vooral op een andere niveau te worden uitgeoefend, maar hij is niet weg.

Wat wel veranderd, is de machtspositie van de Tweede Kamer en de Kamerleden. Dat daar de illusie om macht uit te oefenen afneemt, lijkt duidelijk. En dat doet pijn, bij die politici dan.
Maar de burger wint aangezien de uitoefening van soevereiniteit op een ander niveau de burger juist meer macht en controle geeft, daar waar nationale instituties en politici inderdaad ineffectief lijken te zijn geweest.

De Nederlandse soevereiniteit op weg naar Berlijn


Een van de leerstukken van de politieke theorie wil dat de eerste kerntaak van de staat, en dat wat de staat wezenlijk onderscheidt van gemeente, provincie of parochie, de veiligheid van de burger is.

Die burger hoeft niet meer zelf zijn medeburgers te lijf te gaan als er iets is wat hem niet zint, en hij hoeft ook niet met hooivorken naar de grenzen te trekken als de vijand nadert.

Politie, Justitie en de Krijgsmacht doen dat voor hem.

In ruil daarvoor heeft de burger het recht om geweld te gebruiken opgegeven ten gunste van de Staat, die het zogenaamde geweldsmonopolie bezit.

Dat is niet alleen efficiënt, het is ook fijn voor de bestuurders van de Staat, die nu niet bang hoeven te zijn voor aanvallen van hun eigen burgers.

Als het een beetje meezit tenminste.

Machthebbers vinden het ook altijd nuttig en goed voor het eigen ego, om aan de burgers en de wereld te laten zien dat ze over de nodige middelen beschikken en de bereidheid hebben om dat geweldsmonopolie zo nodig in te zetten.

Militaire parades, vliegende vaandels en trompetgeschal, maar ook militaire oefeningen en tegenwoordig ook operaties in het buitenland zijn van die manieren om te laten zien dat de politieke spierballen nog goed in vorm zijn.

Kortom, voor een goed soevereiniteitsgevoel is de Krijgsmacht best belangrijk!

De Nederlandse missie in Uruzgan was een goed voorbeeld.

Hoewel de missie in Afghanistan op zichzelf een weinig duidelijk Nederlands belang diende, was het politieke resultaat dat op grond van de Nederlandse sneuvelbereidheid wel dat mochten aanschuiven bij de G20. Ook niet een duidelijk gedefinieerd belang, maar het voelt goed want je speelt met de grote jongens op het schoolplein van de Wereld.

Het is dan ook opvallend dat waar velen zich druk maken over het feit dat ‘onze’ soevereiniteit door Brussel gestolen zou zijn, de verdamping van de NL Krijgsmacht en dus het krachtsinstrument van de soevereiniteit, zo onopgemerkt voorbij gaat.

In rap tempo worden onze krijgsmachtonderdelen deel van het Duitse leger- de luchtmobiele brigade, of ze kunnen alleen nog maar optreden samen met Belgen voor de Marine en Luchtmacht.

Dat hoeft niet erg te zijn, maar het is wel opvallend, aangezien dit essentiële deel van het Staat-zijn zonder het minste politieke debat verdwijnt.

Op een moment dat velen roepen dat onze soevereiniteit uit ‘Brussel’ terug moet worden gehaald, brengen wij die zelf naar Berlijn.

Het zal ook niet zonder gevolgen blijven aangezien de staat minder sterk gedefinieerd wordt en meer provinciale kwaliteit krijgt. Het voorstel van  Thijs Woltgens om Nederland als zeventiende deelstaat bij Duitsland te doen aansluiten bevestigt zich in de praktijk.

Je zou verwachten van de Twitter Kamer dat als je een debat wijdt aan examendiefstal de De Facto overdracht van soevereiniteit aan Berlijn ook wel een debat waard zou zijn. Niet dus.

Maar ja, zo hebben de Kamerleden wel tijd over om hun Duits wat bij te schaven!

Even oefenen: ‘Ich bin ein Berliner’