navo

Poetins invasie leidt tot mondiaal schisma

Sybren 4 reacties

De invasie van Rusland in Ukraine is van een fundamentele orde zoals het jaar 1492, het beleg van Wenen, de Franse Revolutie, het einde van WO2, de Cubacrisis, de val van de Muur, etc.  Dit historisch feit schept een geopolitieke bipolaire realiteit waar we een aantal generaties rekening mee zullen moeten houden en het politieke handelen van Nederland in Europa zullen bepalen.

Hoe ziet het geopolitieke landschap er de komende generaties uit op grond van de nu gecreëerde feiten:

  1. Rusland is een vijandige fascistoïde staat. Handel met de vijand zal die vijand alleen maar sterker maken. Het model van democratische ontwikkeling via economische ontwikkeling heeft gefaald.  Rusland en het Westen zullen parallelle samenlevingen worden, de geesten van de Russen zullen gemodelleerd worden naar een fascistoïde staatsideologie.
  2. China lijkt zijn lot te verbinden aan Rusland. Een blik op de kaart lijkt een goede verklaring. Handel met China is handel met Rusland en wordt ook taboe. De twee fascistoïde/autocratische systemen bestendigen een niet universalistische wereldorde.
  3. Europa is militair ontwaakt, de EU krijgt een militaire dimensie. De steun van de VS is niettemin ook in deze crisis weer van vitaal belang geweest voor Europa. De NAVO blijft. West-Europa is een kwetsbaar randje van het grote vijandige Euraziatische continent.
  4. De Frans-Duitse as blijft de motor van Europa, de Franse kernmacht neemt aan belang toe en zal als ontsteker dienen van de Amerikaanse kernmacht.
  5. Global Britain heeft geen plaats in deze bipolaire wereld. Kan toenadering zoeken naar de EU door het uitspelen van de rol van kernmacht binnen de NAVO. De relatie tot een zich militariserende EU wordt interessant maar moeilijk voor de eerste jaren.
  6. De rol van de VN als hoeder van een liberale wereldorde is uitgespeeld daar waar twee van de permanente leden van de Veiligheidsraad deel uit maken van een andere wereldorde.
  7. Alle andere landen dienen te kiezen tot welk blok ze willen behoren, waar ze zaken mee willen doen. Deze dynamiek zal de internationale betrekkingen voor de komende generaties gaan domineren.  De keuzes die in het Midden-Oosten worden gemaakt zullen direct van invloed zijn op de Europese veiligheidssituatie.
  8. De bipolaire wereld definieert zich op het niveau van de totale cultuur, economie en politiek worden niet langer gescheiden. Het is een totaal schisma.

De komende generaties zullen hun culturele, economische, politieke leven binnen deze kaders dienen te organiseren. Het betekent het einde van de globalisering zoals we die kennen. De grootste gevolgen zullen niet komen van het wegvallen van de Russische economische bijdrage, maar van de Chinese en de vraag hoe landen als India daar op inspelen.

Het Nederlandse vitale belang vraagt een heroriëntatie op Frankrijk en Duitsland

Sybren 3 reacties

In Nederland mag men graag denken dat de Nederlandse belangen gelijk lopen aan die van Groot Brittannië. Daar was in de jaren vijftig ook wel wat voor te zeggen. Beide landen waren na WOII en het verlies van de koloniën op zoek naar een nieuwe plek in de wereldeconomie en vooral de wereldhandel.

Als ‘Founding father’ van de EEG was de laatste weliswaar een goed instrument voor Nederland om de handel in Europa veilig te stellen, het mocht geen protectionistisch continentaal systeem worden dat ten koste zou gaan van de meer globale Nederlandse belangen.

De EEG moest voor Nederland eveneens ondergeschikt blijven aan de NAVO daar veiligheid boven economie ging in de tijd van de Koude Oorlog.

Lidmaatschap van Groot Brittannië van de EEG leek dan ook zowel in Nederlands veiligheids- als economisch belang en werd speerpunt van Nederlands’ beleid.

Jammer dat de Britten eerst zelf niet meewerkten, maar in 1972 werd hun EEG lidmaatschap dan toch een feit.

De wereld is sindsdien wel veranderd. Nederland is naast handels- ook industrieland geworden, de oude EEG is de basis geworden voor een hechtere politieke samenwerking en eenwording in Europa, die EU heeft zoveel wereldwijde handelsakkoorden gesloten dat een eventuele tegenstelling van ‘continentaal Europa’  versus ‘globale belangen’ niet meer bestaat, de USSR en diens vazalstaten in oost Europa bestaan niet meer en de Amerikaanse veiligheidsgarantie voor Europa is niet meer vanzelfsprekend.

Op zichzelf al genoeg redenen om de Nederlandse vitale belangen eens goed te bekijken, de Brexit maakt dit een noodzakelijkheid. Immers, nu de Britten niet eens meer hun eigen belangen lijken te kunnen dienen, kunnen we er zeker van zijn dat ze in ieder geval niet die van Nederland zullen dienen.

Gebouwd op de Frans Duitse as, zijn Groot Brittannië, Italië, Spanje en Polen grootmachten binnen de klassieke EU geworden. Nu Groot Brittannië de EU verlaat en de economische relance vorm begint te krijgen, blijkt dat toch alleen de Franse Duitse as de politieke richting van de EU bepaalt.

Alles wat Groot Brittannië de afgelopen jaren heeft tegenhouden komt nu weer op de politieke agenda te staan, en dat zullen Spanje, Italië en Polen om verschillende redenen niet beïnvloeden, ergo, behalve Polen komt het ze goed uit.

Nu moet Nederland een fundamentele keuze maken. Een keuze die dient te worden gebaseerd op de aanname dat op dit moment Duitsland voor Nederland de eerste handelspartner is, zowel qua uitvoer als qua invoer. Bovendien is Nederland het belangrijkste doorvoerland, waarbij de haven van Rotterdam een centrale rol speelt. Handel met Groot Brittannië buiten de Unie zal afnemen door het ontstaan van tariefmuren..

De economische realiteit versterkt het politieke luik. Nederland dient te accepteren dat Groot Brittannië niet meer deel neemt aan de Europese samenwerking en eenwording en dat Duitsland, onze belangrijkste handelspartner, hierin juist het initiatief neemt.

Naast de economie dienen we natuurlijk ook de veiligheidsdimensie in ogenschouw te nemen. Natuurlijk zal Groot Brittannië er in NAVO verband op blijven hameren dat het een kernmacht is en een special relationship met de VS heeft. Dat moge waar zijn, die zelfde VS heeft Europa bij monde van President Trump zeer duidelijk gemaakt dat het verwacht dat Europa zijn eigen defensie betaalt.

En daarmee komen de economische en defensie belangen van Nederland gelijk te lopen binnen de Europese Unie. De politieke toekomst van de EU wordt nu geagendeerd door President Macron en Kanselier Merkel, zaak voor Nederland om zich daar zo nauw mogelijk bij aan te sluiten zodra Merkel herkozen is en Rutte weer in het Torentje zit.

Si Vis Pace Para Bellum

Sybren Een reactie plaatsen

Als men de vrede wil, moet men de oorlog voorbereiden. Deze oude Romeinse wijsheid niet toevallig als motto op de wanden van de grote vergaderzaal van de NAVO.

Nu hebben met name de Europese landen in die vergaderzaal sinds de ineenstorting van het Sovjet imperium vooral de vrede voorbereid, en ziedaar, het motto werkt andersom ook: we hebben oorlog of de dreiging is op zijn minst groot te noemen.
In de Oekraïne woedt een door Rusland gesponsorde afscheidingsoorlog gelijk een veenbrand.
De dreiging van de Islamitische Staat is venijniger, want niet zozeer een externe territoriale dreiging maar vooeal een probleem van binnenlandse veiligheid en sociale cohesie.

Maar eerlijk is eerlijk, de politiek is wakker geschud.
Er komt een NAVO Flitsmacht (mooi woord overigens!) en Obama brengt tegenover IS een ‘Coalition of the Willing’ in het veld.
Daar wilde Nederland ook aan mee doen, hadden we in ex Joegoslavië en Irak ook gedaan.
Maar het mocht niet van Barack, want we hebben geen zware wapens meer.

De begrijpelijke reactie is om dan toch maar weer wat ijzer te gaan kopen.
Dat lijkt ook inderdaad verstandig, maar nu we toch van bijna nul weer onze strijdmacht beginnen op te bouwen, is het ook verstandig om te bekijken hoe we dat zo goed mogelijk doen. Wellicht wat lessen trekken uit de afgelopen periode.
Zo is het bijvoorbeeld moeilijk gebleken als Nederland alleen een geïntegreerde krijgsmacht te handhaven die zelfstandig kan opereren zonder hulp van andere NAVO bondgenoten.

Zonder dat ook maar iemand heeft gesproken over verlies van soevereiniteit, wat wel gebeurt als we op EU niveau stekkers harmoniseren, is op militair gebied zonder al teveel discussie het militaire luchttransport sterk geïntegreerd met België, is de Luchtmobiele brigade onder Duits bevel geplaatst in een geïntegreerde eenheid. De enige taak die nog geheel zelfstandig wordt uitgeoefend is de beveiliging van het Koninklijk Huis door de Koninklijke Marechaussee.

Dat lijkt meteen ook de enige taak die we ook in de toekomst zelfstandig kunnen blijven uitvoeren. Sancties tegen Rusland worden in EU kader besloten, Russische sancties treffen de EU, niet Nederland alleen. En hoewel ik niet goed ben ingevoerd in de strategie van IS, denk ik zomaar dat als ze aan het moorden slaan geen onderscheid maken tussen Nederlandse, Franse of Duitse ongelovigen.

Als de dreiging dus EU gericht is, de politieke respons van de EU of de NAVO komt, is het dan vreemd om de militaire middelen volgens die logica te organiseren?
Indachtig Von Clausewitz is oorlog het voortzetten van politiek met andere middelen.
Het lijkt dan ook logisch en verstandig de wederopbouw van de Krijgsmacht te laten voorafgaan door een politieke reflectie over de verbinding daarvan met het Europese buitenlandse beleid.