Het is dit jaar honderd jaar geleden dat de eerste wereldoorlog uitbrak. Over het waarom van die oorlog zijn de historici het wellicht wel eens, waarom het zo een Grote Oorlog werd, daar is veel meer debat over.
Waar wel consensus over is, is het feit dat zoveel landen bilaterale vriendschap-, niet aanvals- dan wel juist bijstand verdagen hadden afgesloten had geleid tot een grote mate van ondoorzichtigheid, en dus onvoorspelbaarheid voor het geval een bepaald land tot agressie zou overgaan.
Een goede risico analyse was dus niet goed mogelijk.

Na afloop werd dit snel ingezien en werd deze op bilaterale verdagen gesteunde structuur vervangen door de multilaterale Volkenbond.
Een analoge situatie heeft zich voor gedaan met de financiële crisis. Het toezicht op de financiële sector was nationaal georganiseerd, met vele bilaterale belasting- en andere verdragen die de financiële markten reguleren.
Dat bleek een zodanig complex geheel dat ook hier niemand een correcte risico analyse had kunnen maken.
Ook deze keer was de reactie een logische, meer bevoegdheden in multilateraal kader, ECB verkent de grenzen van het mandaat, two-pack, six-pack en banken unie.

Wat opvalt, is dat nu de crisis overgewaaid lijkt te zijn, veel politici deze oplossingen niet meer dragen.
Politiek gezien wellicht begrijpelijk, je moet immers toegeven dat de oorzaken liggen bij het falen van het nationale toezichthoudende systeem op twee fronten.
In de eerste plaats heeft de DNB gefaald bij het toezicht op het nationale bancaire systeem. Het goedkeuren van de ABN-AMRO overname en gebrekkig toezicht op SNS kost Nederland meer miljarden dan de steun aan Griekenland.

Daarnaast was het voor die toezichthouders niet goed mogelijk de risico’s op internationale gestructureerde producten te overzien. Geen enkele nationaal controle mechanisme had greep op de internationale markt van de ‘Credit Default Swaps’

Als je dan tegelijkertijd roept dat er geen soevereiniteit moet worden overgedragen naar Brussel dan wordt het politiek gezien natuurlijk wel moeilijk.
De vraag kan bovendien worden gesteld of er inderdaad soevereiniteit wordt overgedragen als de burger zijn soevereiniteit overdraagt aan democratisch gelegitimeerde instellingen met daarin Nederlandse politici.

Het gewicht van een stem uit Nederland is natuurlijk kleiner op Europees dan als op nationaal niveau, maar hij is er wel.
De soevereiniteit lijk vooral op een andere niveau te worden uitgeoefend, maar hij is niet weg.

Wat wel veranderd, is de machtspositie van de Tweede Kamer en de Kamerleden. Dat daar de illusie om macht uit te oefenen afneemt, lijkt duidelijk. En dat doet pijn, bij die politici dan.
Maar de burger wint aangezien de uitoefening van soevereiniteit op een ander niveau de burger juist meer macht en controle geeft, daar waar nationale instituties en politici inderdaad ineffectief lijken te zijn geweest.