Enige duizenden IS vrouwen, al dan niet met kinderen, zitten in veelal Koerdische kampen in Syrië en de Europese landen kampen met de vraag wat ze met hun burgers daar moeten.

Bondgenoten Turkije en Amerika vragen om ze terug te nemen. Turkije wil ervan af en de Verenigde Staten hebben zelf toch weinig onderdanen die terug zullen keren.

Het argument van de Europese landen is veelal dat de misdaden in het IS Kalifaat zijn gedaan, en dus daar ook moeten worden berecht. Daar is immers de bewijslast voorhanden en in Nederland en andere EU-lidstaten niet. 

Dat lijkt wel een argument, maar het vertrekken in vreemde krijgsdienst of het lidmaatschap van een terroristische organisatie is op zichzelf voldoende om te worden berecht, nog los van de daadwerkelijk gepleegde terroristische of misdadige acties.

De indruk valt moeilijk te vermijden dat vele EU-landen hopen dat het Irakese en andere rechtssystemen een deel van het probleem ’oplossen’ dan wel dat de vrouwen met hun kinderen permanent in een soort Gaza strook achtige vluchtelingen kampen blijven bivakkeren.

En ja, wat hebben die vrouwen eigenlijk gedaan, het zijn hun mannen geweest die de wreedheden hebben gedaan, is hun argument. Zij wisten veelal van niks, en vinden het ook allemaal heel jammer, een variant op het welbekende thema ‘Wir haben es nicht gewusst’, en vinden dat ze een tweede kans moeten hebben.

En ja, vrouwen die zijn toch niet agressief, dat zijn toch vooral mannen tussen de 25en 35 jaar?

Dat klopt, maar de wetenschap heeft er wel meer over te zeggen. Het klopt dat als het op echte gevechtsacties aankomt, dit veelal een mannenzaak is, hoewel veel legers grote ondersteunende diensten kennen waar veel vrouwen werken. 

De oorsprong lijkt te liggen in het verre verleden, als de vrouwen in de grot zaten met de kroost, was het van belang dat ze de mannen ervan konden overtuigen hen te verdedigen. En vrouwen blijken-sociaal onderlegd als ze zijn-inderdaad goed in staat de mannen voor hen te laten vechten. Het is een oude wijsheid, vrouwen houden niet van vechten maar wel van mannen die vechten.

Zodra agressie een kwestie van politieke keuzes wordt blijken de sekse verschillen opvallend kleiner te worden.

Sinds die grot is er natuurlijk wel een ontwikkeling geweest. Het vrouwelijke aspect, zo stelt de Canadese psycholoog en multiwetenschapper Steven Pinker, is wel degelijk een vredelievende kracht, maar dan vooral in de zin of een maatschappij meer masculien dan feminien is. Masculiene samenlevingen, waarbij de masculiniteit ook door vrouwen wordt gedragen zoals in het geval van de vrouwen in de grot, zijn meer oorlogszuchtig dan meer feminiene samenlevingen.

We weten dat de IS cultuur een masculiene cultuur is, waarbinnen dominantie, eer en eerwraak een belangrijke rol spelen. Dat cultuurmodel is door de IS vrouwen actief ondersteund en uitgedragen. De hedendaagse liberale samenleving is op andere waarden gebaseerd. Terugkeer zonder berechting betekent dat we vijanden van deze samenleving binnenhalen. Vandaar dat die rol van ‘Wir haben es gewusst!’ moet worden bekeken bij de berechting van de IS vrouwen, naar analogie met de denazificatie na WOII, we hebben immers de dragers van de nazi-ideologie ook niet zomaar in onze maatschappij toegelaten met het argument ‘Iedereen verdient een tweede kans!