Stel, je bent bankier, ik geef toe een boude veronderstelling, maar stel. En stel nu eens dat je ook nog eens aan risico management doet. Dat klinkt onwaarschijnlijk, want nog bij de internetbubbel, noch bij de financiële crisis noch bij de eurocrisis bleek dit het geval te zijn, maar goed, stèl!

Stel ik doe aan een risico analyse als bankier en ik kom bij het vakje: hypotheken. Wat zouden dan mijn risico’s kunnen zijn voor mijn hypotheekportefeuille. Het niet kunnen terugbetalen van de hypotheeklasten door de klant is dan natuurlijk het grootste risico. Op het risicoprofiel is de gevraagde interest weer afgestemd. In welke omstandigheden kan de klant de hypotheek niet meer betalen? Vooral verlies van inkomen door verlies van werk, of verlies van koopkracht door de economische ontwikkelingen en/of overheidsingrijpen.
Speelt de overheid een rol in Nederland bij de woning en hypotheekmarkt in Nederland?
Ja, nogal. De overheid geeft 10 miljard euro terug aan de huizenbezitters volgens het CBS en steekt nog eens 14 miljard per jaar in de huurmarkt volgens het CPB.
Gevolg, niemand weet wat de echte marktwaarde van een huis in Nederland is, de hypotheekrente aftrek komt voor het rijkere gedeelte van Nederland ten goede en heeft een prijsopdrijvend effect zodat er steeds meer huursubsidie moet worden verstrekt om ook de lagere inkomensgroepen te laten wonen.

En stel dan ook nog eens dat ik als bankier de krant lees en zie dat de overheidsfinanciën een steeds problematischer verhaal wordt en er nog een extra gat met Prinsjesdag moet worden gedicht.

Geloof ik dan een partijleider/premier die zegt dat hij een beleid met een budget van 24 miljard ongemoeid laat maar wel bezuinigt op kunstenaars, zorgbehoevenden, forensentaks en dergelijke wat heel veel gedoe in de pers oplevert? Een woningmarkt die bovendien zo op slot zit dat die een rem wordt in de arbeidsmarkt?

Nee, zo’n grote pot met geld blijft niet ongemoeid, dat begrijpt zelfs een bankier. Hij begrijpt ook dat de premier niet kan aankondigen dat hij in een markt gaat ingrijpen met negatieve gevolgen van een kosten post van 16-24% van de gezinsinkomens. Dat wordt een sluipend proces.

Maar de bankier gaat daar wel van uit en uitrekenen wat de effecten zijn van de hypotheekrente aftrek op de prijs van een huis. Volgens de IMF is dat 30%.
Dan is de som bij de volgende klant gauw gemaakt. Echte waarde van het huis 70% van de vraagprijs, executiewaarde in het slechtste geval 70% van 70%=49%. Verstrekte hypotheek een percentage hieronder in functie van het risico profiel van de klant.
Nee, als de bankiers echt hun werk doen gaat de boel nog meer op slot. Het enige antwoord: een woningmarktbeleid dat geloofwaardig is voor de financiële wereld.
Iedere Griekse politicus kan vertellen hoe dat voelt, machteloosheid.