Het Nederlandse vitale belang vraagt een heroriëntatie op Frankrijk en Duitsland


In Nederland mag men graag denken dat de Nederlandse belangen gelijk lopen aan die van Groot Brittannië. Daar was in de jaren vijftig ook wel wat voor te zeggen. Beide landen waren na WOII en het verlies van de koloniën op zoek naar een nieuwe plek in de wereldeconomie en vooral de wereldhandel.

Als ‘Founding father’ van de EEG was de laatste weliswaar een goed instrument voor Nederland om de handel in Europa veilig te stellen, het mocht geen protectionistisch continentaal systeem worden dat ten koste zou gaan van de meer globale Nederlandse belangen.

De EEG moest voor Nederland eveneens ondergeschikt blijven aan de NAVO daar veiligheid boven economie ging in de tijd van de Koude Oorlog.

Lidmaatschap van Groot Brittannië van de EEG leek dan ook zowel in Nederlands veiligheids- als economisch belang en werd speerpunt van Nederlands’ beleid.

Jammer dat de Britten eerst zelf niet meewerkten, maar in 1972 werd hun EEG lidmaatschap dan toch een feit.

De wereld is sindsdien wel veranderd. Nederland is naast handels- ook industrieland geworden, de oude EEG is de basis geworden voor een hechtere politieke samenwerking en eenwording in Europa, die EU heeft zoveel wereldwijde handelsakkoorden gesloten dat een eventuele tegenstelling van ‘continentaal Europa’  versus ‘globale belangen’ niet meer bestaat, de USSR en diens vazalstaten in oost Europa bestaan niet meer en de Amerikaanse veiligheidsgarantie voor Europa is niet meer vanzelfsprekend.

Op zichzelf al genoeg redenen om de Nederlandse vitale belangen eens goed te bekijken, de Brexit maakt dit een noodzakelijkheid. Immers, nu de Britten niet eens meer hun eigen belangen lijken te kunnen dienen, kunnen we er zeker van zijn dat ze in ieder geval niet die van Nederland zullen dienen.

Gebouwd op de Frans Duitse as, zijn Groot Brittannië, Italië, Spanje en Polen grootmachten binnen de klassieke EU geworden. Nu Groot Brittannië de EU verlaat en de economische relance vorm begint te krijgen, blijkt dat toch alleen de Franse Duitse as de politieke richting van de EU bepaalt.

Alles wat Groot Brittannië de afgelopen jaren heeft tegenhouden komt nu weer op de politieke agenda te staan, en dat zullen Spanje, Italië en Polen om verschillende redenen niet beïnvloeden, ergo, behalve Polen komt het ze goed uit.

Nu moet Nederland een fundamentele keuze maken. Een keuze die dient te worden gebaseerd op de aanname dat op dit moment Duitsland voor Nederland de eerste handelspartner is, zowel qua uitvoer als qua invoer. Bovendien is Nederland het belangrijkste doorvoerland, waarbij de haven van Rotterdam een centrale rol speelt. Handel met Groot Brittannië buiten de Unie zal afnemen door het ontstaan van tariefmuren..

De economische realiteit versterkt het politieke luik. Nederland dient te accepteren dat Groot Brittannië niet meer deel neemt aan de Europese samenwerking en eenwording en dat Duitsland, onze belangrijkste handelspartner, hierin juist het initiatief neemt.

Naast de economie dienen we natuurlijk ook de veiligheidsdimensie in ogenschouw te nemen. Natuurlijk zal Groot Brittannië er in NAVO verband op blijven hameren dat het een kernmacht is en een special relationship met de VS heeft. Dat moge waar zijn, die zelfde VS heeft Europa bij monde van President Trump zeer duidelijk gemaakt dat het verwacht dat Europa zijn eigen defensie betaalt.

En daarmee komen de economische en defensie belangen van Nederland gelijk te lopen binnen de Europese Unie. De politieke toekomst van de EU wordt nu geagendeerd door President Macron en Kanselier Merkel, zaak voor Nederland om zich daar zo nauw mogelijk bij aan te sluiten zodra Merkel herkozen is en Rutte weer in het Torentje zit.

3 gedachtes over “Het Nederlandse vitale belang vraagt een heroriëntatie op Frankrijk en Duitsland

  1. Groot Brittannië had zich nooit zo mogen noemen, want de angelsaksen hebben in de middeleeiwen de Britten verdreven naar Frankrijk (Bretagne) en naar de uithoeken van het eiland.
    Archeologisch is het eiland afgedreven van het vaste land, maar ook op veel andere fronten, zijn ze afgedreven van de Europese beschaving.
    Dat ze binnen de EU altijd al zo’n afstandelijke positie innamen, is dan ook symptomatisch.
    De Brex-shit zullen ze vooral in hun eigen portemonnee voelen.
    Aangezien beschaving tegenwoordig alom gebaseerd is op economie, zal ze mogelijk dwingen om tot inzicht te komen. Mocht dat zo zijn, dat moet de EU ze geen uitzonderingspositie meer toestaan!

    Like

  2. Het VK werd in 1973 (niet 1972) lid van de EG. Het is opvallend dat, ondanks Churchill’s pleidooi en initiatieven na de oorlog voor een Verenigde Staten van Europa, het VK niet vanaf het begin wilde meedoen. Misschien doelde Churchill toch slechts op continentaal Europa, in ieder geval had het VK in 1957 nog onoverkomenlijke bezwaren tegen politieke samenwerking, lees: soevereiniteitsoverdracht. Later waren het op de eerste plaats de VS die druk uitoefenden op het VK, omdat het land voor hen van groter belang was binnen de EG dan erbuiten. Ook ontstond binnen het VK jaloezie op het succes van de eenheidsmarkt. De Gaulle blokkeerde vervolgens echter enkele keren de toetreding van het VK uit angst om de VS als paard van Troje (spion) in de EG te halen. In 1973 was het VK intussen afgegleden tot “de arme man van Europa” en werd het uitsluitend lid uit eigenbelang, solidariteit met de andere lidstaten en met de Europese gedachte was vanaf het begin ver te zoeken. De onmiddellijk ontstane euroscepsis in het VK werd door premier Wilson in 1975 bezworen door het volk toe te geven dat het EG-lidmaatschap gepaard zou gaan met soevereiniteitsoverdracht en een aantasting zou betekenen van de nationale zelfbeschikking. Desondanks won hij het referendum en bleef het VK in de EG. Om allerlei redenen beschouwt de meerderheid van de Britten zich nu blijkbaar nog steeds als te bijzonder (superieur?) om zich van harte aan Europese integratie over te geven. Ik vraag me daarom weleens af of de Britten ons tijdens WOII wel kwamen bevrijden uit soldariteit of toch vooral uit eigenbelang!

    Like

    1. Helemaal eens met de correcte historische analyse van Wim. Om de vragen te beantwoorden:

      a. Er is inderdaad geopperd dat Churchill het continentale Europa bedoelde. Zelf denk ik dat het ook mogelijk is dat Churchill zich op de vlakte hield om de opties voor het VK open te houden, afhankelijk van de dreigingsanalyse. Vergeet niet dat het in 1946 nog helemaal niet duidelijk was hoe noch Europa, de Westerse wereld of de USSR zich zou ontwikkelen.
      b. En dan de vraag waarom de Engelsen ons hebben bevrijd. Daar spelen twee dingen een rol. Één, het VK was een imperium, en dat imperium werd overal bedreigd, ook in de Kaukasus, India etc. Twee, als heel Europa onder Hitler verenigd zou zijn zou dat alweer een bedreiging zijn van het Imperium, bovendien zouden de oude imperiale rivalen niet meer kunnen worden bestreden met een verdeel en heers politiek.

      Kortom, vanuit het Britse standpunt was een Europese integratie noodzakelijk voor de wederopbouw en het communisme buiten de deur te houden. Het mocht alleen niet zo succesvol worden dat het het Imperium zou bedreigen.
      En: The rest is History zoals de Britten dat zelf zo mooi kunnen zeggen!

      Like

Plaats een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.