Een mooi verhaal dat in Brussel de ronde deed was dat Jacques Delors eens gevraagd zou hebben aan premier Ruud Lubbers: “de volgende keer dat we het over politiek hebben, kunt u dan uw boekhouder (Onno Ruding) thuislaten?”

Het deed een beetje denken aan wat zich de afgelopen weken in de wereld en in Nederland afspeelde. Terwijl president Trump de naoorlogse wereldorde gebaseerd op internationale afspraken aan het vervangen is door ouderwetse op de Monroe leer gebaseerde ‘Gun Boat Diplomacy’, Putin en XI hier op in springen door een wereldorde te willen creëren met drie grote (nucleaire) machtsblokken, namelijk China, Rusland en de Verenigde Staten, zonder Europa wel te verstaan, doet Ursula von der Leyen een poging tegengas te geven.

Want het is duidelijk wie het slachtoffer zal worden van deze verdeel en heers politiek, dat is het op regels gebaseerde Europa dat geen zelfstandige kernmacht is.

Von der Leyen pakt het initiatief en ze doet iets wat doet denken aan Mario Draghi toen hij de Euro redde. Op het hoogtepunt van de financiële crisis stelde de directeur van de Europese Centrale Bank alles te doen om de Euro te redden, in zijn woorden: ‘Whatever it takes’, om eraan toe te voegen: ‘And it will be enough’.

Von der Leyen stelde 800 miljard te willen investeren in defensie, en om aan te geven aan de twijfelaars dat het menens is, voegde zij eraan toe dat geld desnoods te willen lenen.

Dit was een boodschap aan Trump en Poetin, en een wake up call voor Europa zelf.

Daar ging het om. 

De Nederlandse politiek gebruikte dit moment echter om op nationaal niveau met veel kippendrift wat punten te scoren.

Het begon met een onhandig geformuleerde motie van Joost Eerdmans, van de eenmansfractie (!) JA21. Door het aspect lenen te koppelen aan de investeringen in defensie zou bij aannemen van de motie een grotere Europese defensie-inspanning niet meer op Nederlandse steun kunnen rekenen. Zou zijn achterban dat echt willen?

Over Europese leningen kun je natuurlijk van mening verschillen, maar alleen ‘Putin verstehers ‘en ultra links willen niet in defensie investeren. Maar goed, een eenmansfractie moet een beetje reuring veroorzaken.

Dat is gelukt, want de regeringspartijen liepen met boter en suiker in de val.  In plaats van te zeggen: ‘leuk geprobeerd Joost, maar we gaan ons standpunt bepalen op het moment dat er een plan op tafel ligt, dus dank je wel en tot ziens’ gingen ze mee in de vraag of de EU geld mag lenen, zo en passant-door die koppeling met de defensie-inspanning-de geloofwaardigheid van die Nederlandse en Europese defensie-inspanning ondermijnend.

Eerste klas amateurisme, voortkomend uit een onzekere Geert Wilders die moet kiezen tussen Nederland en Putin, een NSC die te weinig ervaring heeft om het parlementaire spel te spelen en terugvalt op een domineesreflex, en een BBB voor wie buitenland nu eenmaal geen ‘core business’ is.

En Dick Schoof maakt van zoveel amateurisme goed gebruik om zijn positie te versterken, niet leunend op een kiezersmandaat maar op grond van zijn aanwezigheid in de Europese Raad van Regeringsleiders.