Na de inval in Venetie nam Napoleon de vier paarden van de San Marco mee naar Parijs waar hij ze op de Arc de Triomphe plaatste. Dat was niet de eerste verplaatsing. Gemaakt in de oudheid voor een trionfboog stonden ze daarna in het Hippodroom van Constantinopel om tijdens de vierde kruistocht in 1204 naar Venetie te worden gebracht waar ze een plaats vonden op de gevel van de San Marco.

Na de val van Napoleon  werden ze daar in 1815 teruggeplaatst.

De Venetianen waren er kien op hun paarden terug te krijgen, het was immers roofkunst, maar hun principes gingen niet zo ver dat ze de paarden spontaan naar Constantinopel terug brachten.

Het is opvallend dat veroveraars en dictatoren op het moment dat een land wordt veroverd of geknecht, meestal meteen beginnen kunst te roven.

Veelal valt er op de goede smaak van deze heren (sorry dames, history sucks!) het nodige af te dingen en meestal hebben ze ook niet veel op met de meestal licht anarchistische kunstenaarsscene, maar kunst gaat meteen richting thuis.

Het gaat dan ook niet om goede smaak, maar waar kunst voor staat. En kunst is niet alleen de uitdrukking van een individuele kunstenaar, de kunstenaar verbeeldt ook de cultuur. Wat begint met een gedicht, eindigt met een politiek programma.

Het is juist die ziel van een volk en cultuur waar het een veroveraar om te doen is. Hij wil niet alleen land en goederen veroveren, maar ook de ziel van een cultuur aan zich onderwerpen.

Het gaat bij roofkunst dus om macht en overheersing. Dit werd helemaal duidelijk bij Adolf Hitler. Nooit te beroerd voor een klein beetje grootheidswaanzin wilde hij een groot Fuhrer Museum waarin de meesterwerken van de verschillende Europese culturen als in een Cultureel Colombarium tentoongesteld zouden worden. 

Symbolisch ondergeschikt gemaakt aan de Fuhrer en zijn waanzin.

Die kunst is grotendeels weer gerestitueerd en ook Nederland vond dat normaal.

Voor de Venetianen was het  ook de logica zelve dat de paarden terug naar Venetie moesten. Niemand die zei: nou op die mooie classicistische Arc de Triomphe komen die paarden eigenlijk beter tot hun recht dan  aan die gothishe gevel van de San Marco.

De herstelde machtsverhoudingen vereisten een herschikking van de kunstwerken.

Zoals de Venetianen de paarden niet naar Contsatinopel terug wilden brengen, deed de Nederlandse staat initieel ook moeilijk kunstwerken-nota bene gered uit handen van de bezetter- terug te geven aan de rechtmatige joodse eigenaars. Dat was plotseling nationaal bezit geworden. Over macht gesproken. Gelukkig is dat recht gezet met een actief restitutie beleid.

Nu nog de koloniale kunstwerken. Ook hier gaat het om macht en politiek. Hebben wij de de-kolonisatieoorlog jarenlang ‘politionele acties genoemd, het is nu eindelijk geaccepteerd dat dit een verkeerde koloniale oorlog was. 

Met dat inzicht wordt er ook anders naar koloniale roofkunst gekeken. Tijd om het genereus terug te geven, ook als teken van een overwinning. 

Een overwinning op ons zelf met name, van roofkunst naar de kunst van de overwinning, l’art du triomphe.